| 20562 |
brandewijn |
cognac:
konjak (L318b Tungelroy)
|
brandewijn; Hoe noemt U: Sterk alcoholische drank, gestookt uit wijn of graan (brandewijn, snevel, franse) [N 80 (1980)]
III-2-3
|
| 23442 |
brandkast in de sacristie |
brandkast:
b[r}andjkast (L318b Tungelroy),
kluis:
kloes (L318b Tungelroy)
|
De brandkast, kluis of safe, waarin de heilige vaten bewaard worden. [N 96A (1989)]
III-3-3
|
| 33346 |
brandmuur tussen woonhuis en stal |
brandgevel:
brantj˲gēvǝl (L318b Tungelroy),
brandmuur:
brantjmōr (L318b Tungelroy),
scheidingsmuur:
šęi̯deŋsmōr (L318b Tungelroy)
|
De scheidingsmuur tussen het woongedeelte en de stallen van de boerderij. Doorgaans is dit de muur waartegen, aan de woonhuiskant, ook de schouw is aangebracht en die tot in de nok is opgetrokken. [N 5A, 22g en 32a; N 31, 41d; A 49, 6b]
I-6
|
| 24875 |
brandnetel |
brandnetel:
brantjnētǝl (L318b Tungelroy),
brândjneetel (L318b Tungelroy),
-
brandjnetel (L318b Tungelroy)
|
brandnetel || brandnetel (Urtica L.) [DC 13 (1945)] || Urtica L. Van dit zeer algemeen voorkomende onkruid bestaan er twee soorten: de grote brandnetel (Urtica dioica L.) en de kleine brandnetel (Urtica urens L.), die in praktijk eigenlijk niet van elkaar onderscheiden worden. De grote of groffe, die van 30 cm tot meer dan 2 m lang kan worden en hierbij afgebeeld is, groeit meer op stikstofrijke, vaak halfbeschaduwde vruchtbare gronden en stortplaatsen. De kleine of fijne -van 15 tot 60 cm hoog- meer op droge plaatsen, op bouwland en in moestuinen. Beide soorten hebben brandharen en grofgezaagde bladeren, die bij aanraking een brandend gevoel veroorzaken. De bloemen zien eruit als groenige trosjes, bij de grote tot enkele centimenters lang en hangend, en bloeien van juni, respectievelijk mei, tot de herfst. [A 13, 11; L 1, a-m; L 1u, 24; L 5, 15; L 15, 2; S 5; Gi 1, 14; monogr.; add. uit S 25; JG 1b]
I-5, III-4-3
|
| 21468 |
brandslang |
brandslang:
brandjslang (L318b Tungelroy),
darm:
derm (L318b Tungelroy)
|
de buis van soepele stof waardoor het water van een brandspuit geleid wordt [ader, darm] [N 90 (1982)]
III-3-1
|
| 19840 |
brandstof |
stokens:
stōkəs (L318b Tungelroy)
|
brandstof
III-2-1
|
| 24306 |
brasem |
blasem:
blaosem (L318b Tungelroy),
brasem:
brieësem (L318b Tungelroy)
|
brasem || Hoe noemt u de brasem: een zoet- en brak watervis die voorkomt in stilstaande tot traagstromende wateren. Het lichaam is hoog en zijdelings afgeplat. De buikvinnen staan achter de borstvinnen voor de rugvin. De anaalvin is sterk ingesneden. De bovenste he [N 83 (1981)]
III-4-2
|
| 33983 |
brede buikriem |
buikriem:
būkrēm (L318b Tungelroy),
buikzeel:
būk˲zęi̯l (L318b Tungelroy
[(touw)]
),
onderlicht:
oŋǝrlext (L318b Tungelroy)
|
Riem die onder de buik van het paard wordt gespannen en aan de twee uiteinden van de berries wordt vastgemaakt. Hij zorgt ervoor dat het paard steviger tussen de berries staat en voorkomt dat de kar opkipt. Deze riem is breder dan de smalle buikriem opdat hij bij het opkippen van de kar niet in de buik van het paard zou snijden. [JG 1a, 1b, 1c, 2b, 2c; N 13, 73]
I-10
|
| 34080 |
brede tanden |
brede tanden:
brɛi̯ tɛnj (L318b Tungelroy)
|
Blijvend gebit na de wisseling. [N 3A, 108c]
I-11
|
| 33138 |
breeddorser |
breeddorser:
bręi̯dǫrsǝr (L318b Tungelroy),
rechtdorser:
ręxtdǫrsǝr (L318b Tungelroy)
|
Bij deze dorsmachine werden de schoven dwars, in de breedte, of, anders gezegd, overlangs, in de opening geschoven. Hier gebeurt het eigenlijke dorsen door een molen met latten of wellen. Wompes Pelzer is een Duits fabrikaat breeddorsers, dat nog door paardekracht werd voortbewogen. Zie afbeelding 12. [N 14, 6b; JG 1a, 1b; monogr.]
I-4
|