| 25434 |
ingewanden verwijderen |
pens deruithalen:
[pens] drūthālǝ (L318b Tungelroy)
|
Als het dier opgehangen is, snijdt de slachter de buik open, waarna hij de ingewanden (maag, darmen e.d.) verwijdert. Om het dier lichter te maken en het dus gemakkelijker te kunnen ophijsen, gebeurde dit bij een rund vroeger - voordat het gebruik van katrollen e.d. meer algemeen werd - terwijl het dier nog op de burrie lag. Een bij het woordtype genoemd object wordt niet fonetisch gedocumenteerd. Zie voor deze varianten van ''darmen'', ''pens'' e.d. het lemma ''ingewanden van geslacht vee''. [N 28, 59; monogr.]
II-1
|
| 33017 |
ingezaaid land |
het is erin:
ǝt˱ es ˲dren (L318b Tungelroy),
toe:
tu (L318b Tungelroy)
|
Wat men zegt van een akker wanneer alle bewerkingen tot en met het inzaaien verricht zijn. Zie ook het lemma ''pletplank, treedplankje'' in aflevering I.2, blz. 168. Het lemma bevat bijvoeglijke naamwoorden (attributief of predicatief gebruikt: ''ingezaaid land'' en ''het land is ingezaaid''), en, achterin, enkele zelfstandige naamwoorden en zegswijzen. [N 11A, 133b; N M, 25; monogr.]
I-4
|
| 17909 |
ingieten (met geluid) |
plonzen:
plonse (L318b Tungelroy)
|
gieten: Met een zeker geluid water ergens in gieten (patten). [N 84 (1981)]
III-1-2
|
| 19271 |
ingrijpen |
ingrijpen:
ingriepe (L318b Tungelroy),
tussenbeide komen:
tössebeij kome (L318b Tungelroy)
|
met gezag en kracht tussenbeide komen [roffen, ingrijpen] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 24960 |
inham |
inham:
inham (L318b Tungelroy)
|
inham, in het land inspringend gedeelte van een zee, meer of riveri [inpamp] [N 81 (1980)]
III-4-4
|
| 33030 |
inkappen, eerste slagen maken met de zicht |
aanmaaien:
ān[maaien] (L318b Tungelroy),
aanwerk maken:
ānwęrk mākǝ (L318b Tungelroy),
inhouwen:
enhǫu̯ǝ (L318b Tungelroy),
inslaan:
enslǭn (L318b Tungelroy)
|
De eerste slagen met de zicht maken in een aan te maaien akker en tevens het uitvoeren van de "eerste fase" van de zichtbehandeling; zie de algemene toelichting van deze paragraaf. De terminologie wordt soms ook gebruikt voor het maken van de eerste gang voor de maaimachine; dit wordt uitdrukkelijk vermeld in K 316, L 270, 294, 320c, 355, 360, 372, 419, 420, 432, P 186, Q 99*, 121c, 197, 197a. Voor de fonetische documentatie van het woorddeel [maaien], zie het lemma ''maaien'' (3.1.1) en de klankkaart (kaart 7) in aflevering I.3. [N 15, 16j; JG 1a, 1b, 1c, 1d, 2c; A 23, 16.2; L 48, 32.2; Lu 1, 16.1a; monogr.; add. uit N 15, 16f]
I-4
|
| 33259 |
inkarnaatklaver, franse klaver |
franse klee:
fransǝ [klee] (L318b Tungelroy)
|
Trifolium incarnatum L. Een 15 tot 60 cm hoge plant met helder scharlakenrode bloemhoofdjes die van mei tot juli bloeien. Het wordt in augustus gezaaid, levert in mei een flinke snee groenvoer op en wordt dan ondergeploegd. Zie ook de toelichting bij het lemma Klaver, Algemeen. Zie het lemma Klaver, Algemeen voor de fonetische documentatie van de woord(delen) klaver(-) en klee(-). [N 14, 83; L 36, 35; monogr.]
I-5
|
| 21687 |
inkomsten |
inkomende, het ~:
inkomendje (L318b Tungelroy),
inkomsten:
inkomste (L318b Tungelroy)
|
inkomsten, de ontvangsten, het inkomen [inkomende, inbeur?] [N 21 (1963)]
III-3-1
|
| 22448 |
inkopen doen voor sinterklaas |
sinterklaas inkopen:
sinterklaos inkoupe (L318b Tungelroy)
|
Inkopen doen voor St. Nicolaas (6 december) [kloteren]. [N 88 (1982)]
III-3-2
|
| 21691 |
inkopen gaan doen op de markt |
markten:
merdje (L318b Tungelroy),
naar de markt gaan:
noa de mertj gaon (L318b Tungelroy)
|
inkopen gaan doen op de markt [markten, merten?] [N 21 (1963)]
III-3-1
|