| 27891 |
ondersteunen |
schamperen:
šɛ̄mpǝrǝ (L318b Tungelroy),
schoren:
šōrǝ (L318b Tungelroy),
stijpen:
sti.pǝ (L318b Tungelroy),
stipǝ (L318b Tungelroy)
|
Een muur onderschragen met een stut of schoor. Zie voor de fonetisch niet gedocumenteerde vormen het lemma 'Muur'. [N 31, 48a; monogr.]
II-9
|
| 21148 |
onderstuk van een rijtuig |
onderstel:
ongerstél (L318b Tungelroy)
|
het onderstuk van een rijtuig [trein] [N 90 (1982)]
III-3-1
|
| 21282 |
onderwijzer |
meester:
meister (L318b Tungelroy)
|
onderwijzer; Hoe wordt hij tegenwoordig genoemd? [DC 48 (1973)]
III-3-1
|
| 21428 |
onderwijzeres |
juf:
juf (L318b Tungelroy),
juffrouw:
juffrouw (L318b Tungelroy),
meesteres:
meisteres (L318b Tungelroy, ...
L318b Tungelroy)
|
een vrouwelijke leerkracht aan een lagere school (basisschool) [meesteres, tietepoot, metres, meesterse] [N 90 (1982)]
III-3-1
|
| 33980 |
onderzadel |
onderzadel:
oŋǝrzāl (L318b Tungelroy)
|
Een vilten lap of een kussen dat onder het zadel ligt. Zie ook lemma Paardedeken Onder Het Zadel. [N 13, 64a en 64b]
I-10
|
| 21719 |
onderzoek |
onderzoek:
ongerzeuk (L318b Tungelroy, ...
L318b Tungelroy)
|
alle naspeuringen in een zaak [onderzoek, visitatie] [N 90 (1982)]
III-3-1
|
| 18947 |
ondeugend, stout |
stout:
stout (L318b Tungelroy)
|
stout, niet gehoorzamend aan bevelen, vooral gezegd van kinderen [ondeugend, ondeugendig, deugnietachtig] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 18948 |
ondeugende vrouw |
sloerie:
sloerie (L318b Tungelroy)
|
een vrouw die zich niet aan de zedelijke normen houdt, zich niet volgens deze gedraagt, en zich er niet aan stoort [loeter] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 32696 |
ondiep |
dreeg:
dręi̯x (L318b Tungelroy)
|
De in dit lemma genoemde termen voor ondiep (kunnen) worden gebruikt in verbinding met een werkwoord voor "ploegen". Vaak kent men voor het verrichten van ondiep ploegwerk een speciale term. Zie daarvoor het volgende lemma. [JG 1a + 1b + 1c; N 11, 39 + 42a + 43 + 44 + 45 + 47; N 11A, 107b + 110a + b; N P, 12; A 20, 1c; Lu 1, 1c; A 23, 1c; A 27, 24b; Lu 5, 24b; monogr.]
I-1
|
| 32697 |
ondiep ploegen |
dreeg omdoen:
[dreeg omdoen] (L318b Tungelroy),
dreeg ploegen:
[dreeg ploegen] (L318b Tungelroy),
schellen:
šęlǝ (L318b Tungelroy),
verstoten:
vǝrstūǝtǝ (L318b Tungelroy)
|
De termen die in dit lemma zijn opgenomen, hebben met elkaar gemeen dat zij toepasselijk zijn op de een of andere manier van ondiep ploegen, waarbij de grond minder diep wordt losgesneden en ook veel minder wordt omgekeerd dan bij het ploegen van de zaaivoor het geval is. Men beploegt het land met een ondiepe en vaak ook brede voor a) als het de bewerking van een stoppelveld betreft (vergelijk het betrokken lemma); b) als in het late najaar een akker op de wintervoor gelegd moet worden (zie dat lemma), waarbij men mest oppervlakkig kan onderploegen (zie het betreffende lemma); c) bij de bewerking van braakland of van een hardliggende, met onkruid begroeide akker; d) als bij het scheuren van een weide eerst de grasmat wordt afgeploegd (vergelijk het lemma een weide scheuren). Voor deze manier van ploegen gebruikte men vroeger een eenscharige (voet)ploeg zonder voorschaar en vaak ook zonder kouter, later vooral een meerscharige ploeg met kleine scharen. Het land kon ook met de cultivator ondiep bewerkt worden. Voor de varianten die hieronder (geheel of deels) in de (...)-vorm zijn vermeld, zie men de lemmata ondiep en ploegen. [JG 1b; N 11, 45 + 47; N 11A, 108b + 109a; N P, 12 add.; A 20, 1b add.; monogr.]
I-1
|