| 19856 |
kop |
kop:
kop (Q013p Uikhoven),
kǫp (Q013p Uikhoven)
|
[JG 1a, 1b]De korte smalle zijde van een metselsteen. Zie ook afb. 30. [N 31, 17c; N 98, 171; monogr.]
I-9, II-8
|
| 33063 |
kop van de schoof |
kop:
kop (Q013p Uikhoven)
|
De bovenkant van de schoof, daar waar zich de aren bevinden. Zie afbeelding 7. [N 15, 21b; JG 1b]
I-4
|
| 33137 |
kopdorser |
kopdorser:
kǫp˲dēǝ.sǝr (Q013p Uikhoven)
|
Bij deze vroege gemotoriseerde dorsmachine werden de schoven met de aren (de kop van de schoof) naar voren in de machine geschoven. Het eigenlijke dorsen gebeurde in een trommel met ijzeren pinnen of tanden die doet denken aan een hekel. Zie afbeelding 12. [N 14, 6a; JG 1a, 1b; monogr.]
I-4
|
| 32684 |
koppelhaak, koppelketting |
haak:
ǭk (Q013p Uikhoven)
|
De in dit lemma verenigde termen betreffen het verbindingsstuk ( + evt. onderdelen) tussen het zwenghout van het trekdier en de kam of stelboog. Dat was meestal - en vooral bij de oude voetploeg - een korte ketting met een haak aan de uiteinden. Vaak echter bestond dit koppelstuk uit twee haken, twee ringen of een haak en een ring die onderling door een draaihaak verbonden waren, of kon volstaan worden met een haak, een open schakel of een ring zonder meer. Bij de latere ijzeren wentelploeg met voorkar kon het zwenghout rechtstreeks aan de haak van de stelboog worden vastgemaakt. Sommige opgaven benoemen dan ook de vaste haak die deel uitmaakt van de grindelstang ofwel de tot de breedteregeling behorende beweegbare haak. De bovengenoemde of een daarop gelijkende ketting werd - en enkele van de onderstaande termen wijzen daar al op - eveneens gebruikt om de eg met het zwenghout te verbinden. Men zie daarom ook het lemma Egketting ca. [JG 1b + 1e + 2c; JG 2b-4, 2c; N 11, 35; N 11 A, 95b + 99c]
I-1
|
| 30142 |
koppenlaag |
koppenlaag:
kǫpǝlǭx (Q013p Uikhoven)
|
Laag in hun breedterichting liggende bakstenen. Zie ook afb. 38 en 41. [N 31, 23b; monogr.]
II-9
|
| 30133 |
koppenverband |
koppenverband:
kǫpǝvǝrbant (Q013p Uikhoven)
|
Metselverband waarbij alle stenen in een laag met de kop in zicht komen. De steen ligt daarbij op zijn platte kant. Zie ook afb. 38. [N 31, 24b]
II-9
|
| 33964 |
kordeel, hotlijn |
kordeel:
kǝrdięl (Q013p Uikhoven)
|
Riem die of touw dat aan de korte teugel (cf. lemma Loenje) is vastgemaakt en door de voerman in de hand gehouden wordt. Als de voerman aan die lijn trekt, draait het paard naar links (haar), als hij er zachte rukjes aan geeft, draait het paard naar rechts (hot). Meestal wordt de gewenste richting van het paard echter vooral met commando''s aangegeven. [JG 1a, 1b; N 13, 29 en 32]
I-10
|
| 24539 |
kornoelje (alg.) |
konkernol:
kónkernöllen (Q013p Uikhoven)
|
kornoelje
III-4-3
|
| 18600 |
korte onderbroek? |
onderbroekje:
ongerbreukske (Q013p Uikhoven)
|
Korte onderbroek voor mannen. [DC 62 (1987)]
III-1-3
|
| 29971 |
korteling |
kort paaltje:
(mv)
kǫrtǝ pø̜̄lkǝs (Q013p Uikhoven),
mannetje:
mɛnǝkǝ (Q013p Uikhoven)
|
Korte steigerpaal die aan één uiteinde draagt op de aanbinder en aan de andere kant in een in de muur uitgespaard steigergat. Over de kortelingen komen de steigerplanken te liggen die de steigervloer vormen. Zie ook afb. 18. [N 32, 3b; monogr.]
II-9
|