| 32822 |
landrol |
wel:
wɛl (P121p Ulbeek)
|
De vroeger houten, later ijzeren rol om aard-kluiten van geploegd land te breken, de akker vlak te maken, het zaad in de aarde vast te drukken, enz. Zie afb. 81 en 82. [JG 1a + 1b; N 11, 86; N 11A, 183 + 185; N J, 10 add.; N P, 20 add.; A 40, 9; monogr.]
I-2
|
| 20317 |
lang leven |
lang leven:
znd 30, 15;
lang leave (P121p Ulbeek),
lang lieven (P121p Ulbeek),
lank leəve (P121p Ulbeek)
|
lang leven [ZND 30 (1939)]
III-2-2
|
| 34614 |
langboom van de wagen |
langwagel:
lā.ŋkwǭ.gǝl (P121p Ulbeek)
|
Lange dikke balk die de verbinding vormde tussen het voorstel en het achterstel van de langwagen. Via de lengte van de langboom kan de lengte van de langwagen bepaald worden. Op de langboom rusten de drie rongblokken van de wagen, waarop de rongen gezet konden worden ter ondersteuning van de zijwanden. De langboom steekt achteraan door een opening tussen het rongblok en het asblok en wordt daar verstevigd door de twee achterste tangarmen. Aan de voorzijde is de langboom door middel van een bout verbonden met het rongblok, de draaischijf, de zwik en het asblok, zodat het voorstel wendbaar is. [N 17, 44e; N G, 70b; JG 1b; JG 1d;monogr]
I-13
|
| 18286 |
lange broek |
lange broek:
een lang broek (P121p Ulbeek),
één lang broek (P121p Ulbeek)
|
lange broek (hoe heet ...?) [ZND 22 (1936)]
III-1-3
|
| 17610 |
lange neus |
lange neus:
lang naos (P121p Ulbeek),
lange snuit:
Pejoratieve betekenis.
lang snout (P121p Ulbeek)
|
een lange neus [ZND 39 (1942)]
III-1-1
|
| 17809 |
langen |
langen:
Geven.
langen (P121p Ulbeek)
|
Is bij u een werkwoord langen bekend? Schrijf de juiste betekenis tussen haakjes achter de dialectuitspraak (geven, nemen, overreiken enz.). [ZND 37 (1941)]
III-1-2
|
| 34571 |
langwagen |
langwagel:
lā.ŋkwǭgǝl (P121p Ulbeek)
|
Vierwielige wagen, waarvan het voorste en het achterste asstel met elkaar verbonden zijn door een lange zware balk, de zogenaamde "langboom". De bak rust op drie ronblokken (zie dat lemma). Het achterstel bestaat uit een as, een asblok (zie dat lemma) en een rongblok. De langboom zit met een pin vast in het rongblok. Asblok en rongblok zijn op elkaar bevestigd. De twee achterste wagenarmen zorgen er samen met de langboom voor dat het achterstel onbeweeglijk is. Het voorstel bestaat uit een asblok, een middenblok en een rongblok. De bak rust op de rongblokken; de langboom en de voorste wagenarmen steken door het middenblok. Dwars door de drie blokken steekt een draaipin, waardoor het rongblok kan draaien boven de andere blokken. De dissel (zie dat lemma) zit geklemd tussen de voorste wagenarmen. De langwagen komt voornamelijk in Haspengouw, meer bepaald Droog-Haspengouw, voor. [N 17, 43c; N G, 51 + 70a; JG 1b + 1d]
I-13
|
| 33774 |
langwerpige streep van voorhoofd tot neus |
streep:
stręi̯p (P121p Ulbeek)
|
Lange, witte streep over de paardekop tot halverwege de neus, naar de vorm in verschillende soorten onderscheiden: ''halve'' en ''doorlopende bles'', ''smalle'' en ''brede bles'', en als ze de hele snuit wit kleur: witte muil, snuit. Zie ook het vorige lemma met ''bles'' in de betekenis van een naar voren hangend haarbosje. Zie afbeelding 4. [JG 1a, 1b; N 8, 27b]
I-9
|
| 25079 |
langzaam, traag |
langzaam:
da git lanzom (P121p Ulbeek)
|
Langzaam. Dat gaat langzaam [ZND 37 (1941)]
III-4-4
|
| 19599 |
lantaarn |
lantaarn:
letjaon (P121p Ulbeek)
|
lantaarn [ZND 37 (1941)]
III-2-1
|