| 21038 |
meel |
meel:
miǝl (P121p Ulbeek)
|
Het gemalen, maar nog niet bewerkte graan. Het woordtype boulté, het voltooid deelwoord van het Waalse ɛboulterɛ, ɛbouleterɛ, ø̄builenø̄, duidt er mogelijkerwijs op dat het graan in de genoemde plaatsen al een bepaalde bewerking heeft ondergaan. Zie ook het lemma ɛgemalen, niet gezuiverd graanɛ in wld II.1, pag. 85.' [Wi 53; JG 1a; JG 1b; l monogr.; N O, 37b; Sche 49; Sche 55; Vds 144; Vds 145; Vds 159; Jan 151; Jan 167; Jan 242; Coe 152; Coe 217; Grof 153; Grof 176; monogr.; Vld; Jan 9; Jan 10; Jan 11; Jan 14; Coe 9; Coe 14; N O, 24a; A 42A, 40; N D, 23; A 42A, 36 add.; N O, 19b]
II-3
|
| 20407 |
meerderjarig |
meerderjarig:
znd 1 a-m; 1u, 158; 31, 23b;
meerderjoarig (P121p Ulbeek, ...
P121p Ulbeek,
P121p Ulbeek),
meerderjurig (P121p Ulbeek, ...
P121p Ulbeek,
P121p Ulbeek),
mondig:
znd 1 a-m; 1u, 158; 31, 23b;
mûnig (P121p Ulbeek, ...
P121p Ulbeek,
P121p Ulbeek)
|
meerderjarig [ZND 01u (1924)] || meerderjarig (boven de 21 jaar) [ZND 01 (1922)] || meerderjarig ; hij is - (boven de 21 jaar) [ZND 31 (1939)]
III-2-2
|
| 21273 |
meester |
meester:
hiej hielt veul van pa en mam, van pa en moeder, van noenk en tant, va mester en geboer, va den timmerman (P121p Ulbeek)
|
Hij houdt veel van Vader en Moeder, van Pa en Moe, van Oom en Tante, van Meester en Buurman, van den Timmerman [ZND 44 (1946)]
III-3-1
|
| 33337 |
meid, dienstmeid |
maagd:
mǭx (P121p Ulbeek)
|
Meid is een noordelijke vorm, een samentrekking uit maged, maagd. Kok en keukense slaan op de keukenmeid. Dienstbode is een expansie uit de (Noord-)Nederlandse standaardtaal. [L 1, a-m; L 1u, 156; L 38, 10; RND 118; R 12, 30; S 6 en 23; Wi 6; monogr.]
I-6
|
| 24582 |
meidoorn |
haag:
zie ook ZND01, a-m en ZND24, 039b, apart ingevoerd
haag (P121p Ulbeek)
|
haag- of meidoorn, met witte bloemen [ZND 24 (1937)]
III-4-3
|
| 24331 |
meikever |
kever:
ook in ZND 01u, 159 en ZND 16, 005;
kijever (P121p Ulbeek),
mulder:
ook in ZND 01u, 159 en ZND 16, 005; witte dekvleugels
molder (P121p Ulbeek)
|
meikever [ZND 01 (1922)]
III-4-2
|
| 20309 |
meisje |
meidje:
mètskə (P121p Ulbeek)
|
meisje [ZND 11 (1925)]
III-2-2
|
| 33294 |
melganzevoet |
melde:
mīǝ.lt (P121p Ulbeek)
|
Chenopodium album L. Zeer algemeen voorkomend onkruid op braakliggend land en bouwland, vooral bij sterke bemesting, en met name ook waar pulpkuilen gestaan hebben. Het heeft witte bloemtrosjes, die van juli tot de herfst bloeien, en bladeren die van boven dof en van onder wit-melig zijn. De hoogte varieert van 15 tot 120 cm. [JG 1a, 1b; A 60A, 83; monogr.]
I-5
|
| 34237 |
melk |
melk:
mā.ɛ̄lk (P121p Ulbeek),
mɛ.lǝk (P121p Ulbeek),
mɛi̯lk (P121p Ulbeek),
mɛlǝk (P121p Ulbeek)
|
De hoofdzakelijk uit water, eiwit, vet en melksuiker bestaande witte vloeistof die door het vrouwelijk rund wordt afgescheiden. Op de kaart is het woordtype melk niet opgenomen. [A3, 3; A 11, 1c; A 17, 17; A 7, 14; RND 40; RND 127; S 23; JG 1a, 1b, 2c; L 1a-m; L 4, 3; L 29, 5; NE 3, V 6n; Vld.; Gwn 10, 1; monogr.]
I-11
|
| 34246 |
melkafromer |
melkmachine:
mę.lǝkmǝsen (P121p Ulbeek)
|
De afromer scheidt de roomlaag van de melk. Dit scheiden kan gebeuren door een grote schuimspaan of een houten lepel te gebruiken. Met een houten latje kan men room tegenhouden, terwijl de ontroomde melk door de tuit van de in schuine stand gehouden plateel of teil vloeit. Men kan de room eenvoudig met een vinger wegdoen of men kan die wegblazen. Moderner is de scheiding van room en melk met een melkmachine of centrifuge. [N 12, 57 en 58; JG 1a, 1b; A 23, 3; monogr.]
I-11
|