| 23203 |
kruisbeeld |
kruis:
eĕ krŭis (P121p Ulbeek),
en kruijes (P121p Ulbeek),
onzelieveheer:
een əlievenheer (P121p Ulbeek)
|
Kruisbeeld. [ZND 22 (1936)]
III-3-3
|
| 33551 |
kruisbes |
dikke kroezel:
dikke kroezel (P121p Ulbeek),
doornkroezel:
dji̯on kroezels (P121p Ulbeek),
kroezel:
kroezel (P121p Ulbeek)
|
kruisbes [ZND 16 (1934)]
I-7
|
| 26823 |
kruiwagen |
kruiwagel:
krē̜ǝ.wǭ.gǝl (P121p Ulbeek)
|
Kleine eenwielige kar met twee berries, waarmee hij door een mens voortgeduwd en soms ook getrokken wordt. Vaak is er op de berries een bak gemonteerd, waarvan de zijplanken soms afgenomen kunnen worden. Er bestaan echter ook kruiwagens zonder zijplanken en met enkel een hoge voorplank, waarbij de berries via scheien met elkaar verbonden zijn. Zie voor het onderscheid de lemmata bakkruiwagen, scheienkruiwagen en platte kruiwagen. De informant van P 214 merkt hierover op: een soort kruiwagens met planken bodem. Zijstukken kunnen naar believen opgezet of afgenomen worden". De kruiwagen wordt gebruikt voor het vervoer van kleine lasten, zoals bijvoorbeeld mest. Volgens de informant uit Q 77 werd de kruiwagen gebruikt "om allerlei materiaal (behalve cement, zand enz.) te vervoeren" Volgens de informant uit L 269 gebruikt men de kruiwagen wel om zand te vervoeren. De respondent uit L 377 vermeldt als mogelijke vrachten "zakken - ook ander goed (aardappelen, wortels, steenkolen)". Zie voor meer informatie ook de lemmata kruiwagen in wld II,4, in wld II, 8 en in wld II, 9 en steenkar in wld II, 8. [N 18, 97a; N G, 51; N 11, 28; RND, 129; Gwn 8, 1b; S 19; L 29, 4; L 16, 19a; L 1a-m; L 1u, 139; L 45, 14a; L B, 193; JG 1d; A 14, 14a; monogr.]
I-13
|
| 34641 |
kruiwagenberrie |
ber(r)e:
bęrǝ (P121p Ulbeek)
|
Elke van de twee lange draagbomen. Aan de voorzijde zijn de twee berries verbonden met de as van het kruiwagenwiel. Aan de andere kant van de berries bevinden zich de handvaten. Bij de meeste kruiwagens kunnen op de berries zijwanden geplaatst worden, zodat de kruiwagen een bak heeft. Bij de bakkruiwagen zijn deze zijwanden vast, en bij de scheienkruiwagen komen ze niet voor. Onderaan de berries bevinden zich de poten van de kruiwagen. [N 18, 98c + 99 + add; N G, 53a; JG 1a; JG 1b; RND 129; monogr.]
I-13
|
| 29960 |
kruizeel |
kruiwagelriem:
kruiwagelriem (P121p Ulbeek),
kruiwelriem:
krɛ̄ǝ.wǝlrī.m (P121p Ulbeek),
riem:
rī.m (P121p Ulbeek)
|
Riem die om de schouders gelegd wordt en aan de berries van de kruiwagen wordt vastgemaakt om het werk van de voerder te verlichten. Zie ook het lemma kruizeel in wld II.9. [N 18, 99, 100; JG 1a; JG 1b; JG 2a; JG 2b; JG 2c; L B, 90; L 35, 31; A 42, 16; monogr]
I-13
|
| 17749 |
krullen |
krullen:
her krolle moaken (P121p Ulbeek)
|
het haar krullen (krullen maken) [ZND 29 (1938)]
III-1-1
|
| 17791 |
krullen (ww.) |
krullen:
het hoar krolle (P121p Ulbeek),
t hoa(ə)r krolle (P121p Ulbeek),
krullen maken:
her krolle moaken (P121p Ulbeek)
|
het haar krullen (krullen maken) [ZND 29 (1938)]
III-1-1
|
| 18019 |
kuchen |
bochelen:
beuchele (P121p Ulbeek),
bəchelen (P121p Ulbeek),
hoesten:
hoesten (P121p Ulbeek),
kuchen:
keuchen (P121p Ulbeek)
|
zachtjes hoesten, kuchen [ZND 29 (1938)]
III-1-2
|
| 34382 |
kudde schapen |
kud:
køt (P121p Ulbeek)
|
[JG 1a, 1b, 2c; L 6, 25b; A 4, 18; L 20, 18; monogr.]
I-12
|
| 34299 |
kudde volwassen varkens |
kudde:
kɛt (P121p Ulbeek)
|
In dit lemma zijn de benamingen voor "kudde dieren" in het algemeen en "kudde varkens" in het bijzonder opgenomen. Zowel in de "Amsterdamse" als "Leuvense" vragenlijsten was gevraagd naar "kudde dieren". Dieren konden varkens, schapen, koeien, ganzen zijn. De antwoorden die betrekking hadden op specifiek "kudde schapen", "kudde ganzen" zijn bij het hoofdstuk schapen, ganzen ondergebracht. [N 76, 2; A 4, 18; L 4, 18; L 20, 18; monogr.]
I-12
|