| 26087 |
kozijn |
deurkozijn:
dø̄r[kozijn] (Q097p Ulestraten),
kozijn:
kozijn (Q097p Ulestraten),
kozęjn (Q097p Ulestraten),
raamkozijn:
raamkozijn (Q097p Ulestraten)
|
Houten of metalen raamwerk, bestaande uit twee stijlen met een boven- en onderdorpel, waarin een deur of raam wordt aangebracht. In Q 113 zijn kozijnen pas kort in gebruik. Voorheen paste men een constructie toe die 'blindraam' of 'rabat' werd genoemd. Daarbij werd in de massief gemetselde muur een opening gelaten waarin later het deur- of raamkozijn werd geplaatst. Het houtwerk van zo'n blindraam werd door middel van de pleisterlaag vastgezet. De kozijnen die tegenwoordig worden gebruikt, zijn dikker dan het kozijn dat bij de blindramen gebruikelijk was. Zij steken aan de binnen- en aan de buitenkant verder naar voren en worden vastgezet met behulp van kozijnankers, die tussen de voegen van de beide spouwmuren worden gemetseld. In verband met deze verankering in het metselwerk wordt het kozijn van tevoren geplaatst (Lochtman, pag. 42). Zie ook het lemma 'Muurraam'. [N 32, 10a-c; N 55, 6a-c; monogr.; div.]
II-9
|
| 30261 |
kozijnanker |
kozijnanker:
[kozijn]aŋkǝr (Q097p Ulestraten
[(meervoud: -aŋkǝrš)]
)
|
L-vormig ijzer waarmee een kozijn in de muur wordt vastgezet. Volgens een invuller uit L 289 werden kozijnen vroeger slechts met spijkers vastgezet. Het kozijnanker is een ontwikkeling van latere tijd. Zie voor het woordtype 'dook' (K 318, L 414) ook de toelichting bij het lemma 'Dook'. Zie voor de fonetische documentatie van het woorddeel '(kozijn)-' het lemma 'Kozijn'. [N 32, 11a; N 55, 18a; monogr.]
II-9
|
| 18205 |
kraag |
kraag:
krāg (Q097p Ulestraten)
|
kraag [ZND 28 (1938)]
III-1-3
|
| 18678 |
kraag van een kraagmantel |
pelerinetje (<fr.):
pelleriensje (Q097p Ulestraten)
|
kraag, zeer brede ~ van een kraagmantel (vero) [pellerien] [N 23 (1964)]
III-1-3
|
| 30235 |
kraagsteen |
slaper:
šlǭpǝr (Q097p Ulestraten)
|
Een in de muur gemetselde, uitstekende steen waarop het uiteinde van de latei rust. [N 32, 15c; monogr.]
II-9
|
| 34491 |
kraaien, gezegd van de haan |
kraaien:
kriǝi̯ǝ (Q097p Ulestraten)
|
[N 19, 49; Vld.; monogr.]
I-12
|
| 17562 |
kraakbeen |
knoers/knors:
knoorsj (Q097p Ulestraten, ...
Q097p Ulestraten,
Q097p Ulestraten)
|
kraakbeen [SGV (1914)] || kraakbeen [noerz, knorzel, knoezelbeen] [N 10a (1961)]
III-1-1
|
| 32621 |
kraan van de metalen gierton |
kraan:
krān (Q097p Ulestraten)
|
De kraan van de zinken gierton bestaat uit een korte, met een schuif of klep te sluiten buis, die van achteren voorzien is van of zich voortzet in een schuine of opgebogen lip of plaat. Als de kraan geopend is, stroomt de gier uit de ton tegen deze lip op waardoor zij zich in een wijde boog verspreidt. De in dit lemma opgenomen termen hebben achtereenvolgens betrekking op de kraan, het sluitstuk als geheel, het gierverspreidend onderdeel daarvan en de schuif of klep waarmee de kraan geopend en gesloten wordt. [JG 1a + 1b; N P, 6; N 11A, 54c; monogr.]
I-1
|
| 24196 |
kraanvogel |
kroenekraan:
kroenekrane (Q097p Ulestraten)
|
kraanvogel [SGV (1914)]
III-4-1
|
| 17918 |
krabben |
dabben:
dabbe (Q097p Ulestraten, ...
Q097p Ulestraten),
krabben:
krabbe (Q097p Ulestraten),
kretsen:
de kop kretse (Q097p Ulestraten),
kretse (Q097p Ulestraten, ...
Q097p Ulestraten),
schuren:
sjoere (Q097p Ulestraten, ...
Q097p Ulestraten)
|
krabben [SGV (1914)] || krabben: schuren, krabben tegen jeuk [schobbe] [N 10 (1961)] || krabben: zijn hoofd krabben tegen jeuk [kraowe] [N 10 (1961)]
III-1-2
|