| 22704 |
bikkelen |
dikkelen:
deGələ (Q097p Ulestraten)
|
Het betreft een spel, dat vroeger vaak en met zeer veel plezier door de meisjes werd gespeeld. Het is een behendigheidsspel dat gespeeld wordt met vier beentjes uit de hiel van een schaap, geit of rund - of daarop gelijkende voorwerpen van koper, lood of [N R (1968)]
III-3-2
|
| 34086 |
billen |
batsen:
batsǝ (Q097p Ulestraten),
broek:
brōk (Q097p Ulestraten)
|
Het achterwerk van de koe. [N 3A, 112]
I-11
|
| 29408 |
binder |
binder:
beŋǝr/beŋstǝr (Q097p Ulestraten)
|
Degene die achter de maaier of aflegger aankomt en die de door hem gemaakte geleggen tot schoven bindt. Vergelijk ook het lemma ''aflegger'' (4.4.4). Soms is door de zegsman de opgave van de mannelijke vorm aangevuld met de aanduiding van de vaak voorkomende vrouwelijke vorm; waar deze afleiding onregelmatig is, is deze hier ook aangegeven. [N 15, 15c en 26; monogr.]
I-4
|
| 34306 |
binnenbeer |
binnenbeer:
benǝbiǝr (Q097p Ulestraten)
|
Mannelijk varken dat door geslachtelijke afwijking niet als zodanig herkenbaar is. Men noemt een varken een binnenbeer, als het slecht gesneden is of als men het moeilijk kan castreren. Doorgaans is het een mannelijk varken waarbij de teelballen niet zijn ingedaald. [N 19, 10; JG 1a, 1b, 1d; L 37, 49e; monogr.; N 76, 10 add.]
I-12
|
| 33347 |
binnendeur tussen woonhuis en stal |
gangdeur:
gaŋk˱dø̄r (Q097p Ulestraten)
|
De deur die vanuit het woonhuis toegang geeft tot de aangrenzende stal(len). Zie voor de fonetische documentatie van het woorddeel (stal) het lemma "stal" (2.1.2). [N 5A, 32b]
I-6
|
| 18652 |
binnenshuismutsje voor bejaarde mannen |
kalotje (<fr.):
kelotsje (Q097p Ulestraten)
|
mutsje met opstaande wand en platte bovenkant, binnenshuis gedragen door bejaarde mannen {afb} [bonnegrekske, kalotje] [N 25 (1964)]
III-1-3
|
| 18529 |
binnenzak |
binnentas:
binnetesj (Q097p Ulestraten)
|
binnenzak van een jas [binnetes] [N 23 (1964)]
III-1-3
|
| 33936 |
bit |
gebit:
gebēt (Q097p Ulestraten)
|
IJzeren mondstuk aan het hoofdstel dat men een paard in de mond, boven de onderkaak legt, en waaraan de teugels bevestigd zijn. De meeste bitten bestaan uit een rechte stang, sommige hebben een beugel in het midden om te voorkomen dat het paard zijn tong op de stang legt. Voor enkele plaatsen (L 270, Q 75, 94, 169, 174 en179) wordt gemeld dat de opgegeven term ook ter aanduiding van het wolfsgebit gebruikt wordt. [JG 1a, 1b, 2b; N 13, 19, 38b, 41; L 35, 45b; monogr.]
I-10
|
| 33937 |
bitstang |
gebit:
gǝbēt (Q097p Ulestraten)
|
De ijzeren stang van het bit dat het paard in zijn mond heeft. De benaming voor dit onderdeel is vaak hetzelfde als die voor het bit in zijn geheel. [N 13, 42]
I-10
|
| 18635 |
bivakmuts |
berenmuts:
baeremöts (Q097p Ulestraten),
klots:
Kindermuts zonder klep. Van Dale: I. klots, 1) (houthandel) stuk vierkant beslagen hout; - 2) (gew.) lichaam van een houten tol; - 3) zeker glasblazersgereedschap waarin de glasklont tot een kogel wordt gedraaid. -> overdrachtelijk/metaf.? (vooral < bet. 2)
klots (Q097p Ulestraten),
toe wollen muts:
toew wölle möts (Q097p Ulestraten)
|
bivakmuts, nauw om hoofd en hals sluitend wollen muts die alleen een deel van het gezicht onbedekt laat [N 25 (1964)] || muts, op bivakmuts gelijkende lederen ~ die onder de kin met een knoop wordt gesloten [N 25 (1964)]
III-1-3
|