| 19309 |
moedig (zijn) |
moed haan:
mood ha (Q222p Vaals)
|
moed hebbend, onbevreesd [durvig, moedig] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 19100 |
moeite |
moeite:
möjte (Q222p Vaals)
|
moeite; hij geeft zich moeite [DC 03]
III-1-4
|
| 19940 |
moer |
moer:
mur (Q222p Vaals)
|
konijn, vrouwtje [DC 04 (1936)]
III-2-1
|
| 33700 |
moeras |
moeras:
moras (Q222p Vaals),
prat:
prat (Q222p Vaals)
|
Waterachtig, laaggelegen, drassig land, broekland, gebied zonder behoorlijke afwatering. [N 27, 20; N 14, 53; N 6, 33b; R 3, 9; A 2, 57; RND 20; Wi 17; Wi 54; L 19B, 2aI; Vld.; monogr.]
I-8
|
| 24743 |
moesdistel |
artisjok:
GrTh 426, Cirsium oleraceum L.
artischokke (Q222p Vaals)
|
De artisjokachtige distelsoort waarvan de bladstelen als groente gegeten worden, de wilde artisjok (kardoen, kardons). [N 82 (1981)]
III-4-3
|
| 33556 |
moestuinx |
gaarde:
jā.də (Q222p Vaals, ...
Q222p Vaals,
Q222p Vaals),
jādə (Q222p Vaals, ...
Q222p Vaals),
j‧ādə (Q222p Vaals)
|
[DC 03 (1934)] [Willems (1885)] [ZND 04 (1924)] [ZND 04 (1924)]
I-7
|
| 27340 |
moker |
vuisthamer:
vū.shamǝr (Q222p Vaals)
|
Zware, vierkante ijzeren hamer met zeer korte steel voor het slopen van metselwerk. Zie ook afb. 12. Vgl. voor het eerste lid van het woordtype 'brokkeljonhamer' ook het Franse 'briquaillons' en het Waalse 'bricayons' ('steenpuin'). [N 30, 18b; N 30, 18a; monogr.]
II-9
|
| 18873 |
mokken |
stieren:
sjtiere (Q222p Vaals)
|
misnoegd en wrevelig zijn, maar dat niet ronduit zeggen [tornen, mokken, grimmen, pratten, pruilen, grijzen] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 32858 |
mol |
mol:
mǫ.l (Q222p Vaals
[(thans)]
),
moutheuvel:
mō ̞thø̜vǝl (Q222p Vaals),
mō.th˙ø̜vǝl (Q222p Vaals)
|
Het in de grond levend, zwart zoogdier iets groter dan een muis dat de molshopen opwerpt; het heeft een spitse snuit en graafklauwen: Talpa europaea. Hoewel niet alle mollesoorten blind zijn, wordt de mol algemeen voor blind gehouden. De boeren beschouwden het als een schadelijk dier op hun cultuurgrond, dat bestreden moest worden; bovendien was het bont van de mol gewild. Zie ook de toelichting bij het lemma ''molshoop''. Om de vergelijking van de lemma''s ''mol'' en ''molshoop'' te vergemakkelijken en daar in enkele streken hetzelfde woord voor mol en molshoop voorkomt, is ook hier het woord in z''n geheel gedocumenteerd en is zoveel mogelijk dezelfde volgorde in de woordtypen en de varianten aangehouden. In kaart 3 is door middel van toegevoegd zwart in een symbool of door een combinatie van symbolen aangegeven waar de woorden voor mol en molshoop identiek zijn. In kaart 4 is aangegeven waar het algemeen Nederlandse type mol het dialektwoord aan het vervangen is. [N 14, 80b; JG 1a, 1b, 1c, 2c; A 18, 12; A 7, 6; L 1 a-m; L 1u, 165; L 3, 7; L 14, 10; L 16, 3; L B2, 311; L A1, 228; S 24; R 3, 21; Gwn 6, 9; add. uit RND 48 en 84; monogr.]
I-3
|
| 25957 |
molen |
molen:
m ̇ø̜lǝ (Q222p Vaals),
m ̇ø̜̜lǝ (Q222p Vaals),
mø̜lǝ (Q222p Vaals)
|
Algemene benaming voor zowel het werktuig waarmee men verschillende stoffen fijnmaakt, als voor het gebouw waarin het maalproces plaatsvindt. De specifieke benamingen voor het maalwerktuig zijn bijeengeplaatst in het lemma ɛmaalgangɛ. In dit lemma zijn de dialectvarianten van molen met umlautsvocaal niet van een apart woordtype voorzien. Zie hiervoor ook de ɛinleidingɛ op het WLD, pag. 35-38.' [N O, 32i; JG 1a; JG 1b; S 24; Wi 4; Wi 51, l 1a-m; l 30; l 31; A 42, 2; A 42A, 51; Vds 1; Jan 1; Coe 1; Grof 1; Sche 1; monogr.; div.; A 43, 5; ND, 3; ND add.; Vld]
II-3
|