| 29077 |
roksplit |
spleet:
šplēt (Q101p Valkenburg)
|
Split in de rok. [N 62, 41a]
II-7
|
| 18426 |
roksplit [wld ii.7, p.87] |
spleet:
sjpleet (Q101p Valkenburg)
|
Hoe noemt U: een split in de rok [N 62 (1973)]
III-1-3
|
| 32834 |
rollen |
wellen:
wɛlǝ (Q101p Valkenburg)
|
Het land bewerken met de rol, met de rol over het land gaan. In dit lemma zijn ook enige termen ondergebracht, die het rollen met een bepaald doel, resp. een tweetal manieren van rollen naar de richting betreffen. Voor het (...)-gedeelte van de varianten daarvan zij verwezen naar het simplex wellen aan het be-gin. [JG 1a + 1b; N 11, 87; N 11A, 187a + b + c + 189a; N P, 20 add.; monogr.]
I-2
|
| 21647 |
rolletje munten |
carotte (fr.):
karot (Q101p Valkenburg)
|
rolletje centen of kwartjes of andere munten [knappert, lok?] [N 21 (1963)]
III-3-1
|
| 33473 |
rond gat boven in de schuurgevel |
uilelok:
ylǝlǭk (Q101p Valkenburg)
|
Boven in de korte gevel van een schuur zijn een of meer ronde openingen zonder glas die dienen ter belichting en beluchting en ook als toegang voor de uil die dan in de schuur muizen kan vangen. In L 211, 290 en 318b is het een halfronde opening. Zie ook het lemma "gat in een klein dagschild" (4.2.10). Het materiaal is ondergebracht in een gecombineerde woord- en klankkaart, te vergelijken met de kaart die is gemaakt van het materiaal van het lemma "kippenuitgang" (kaart 35) en bevat de geografische verspreiding van de benamingen kot, gat en lok, telkens met opgave waar de klinker lang en kort is. De termen almsgat en schallok slaan eigenlijk op de galmgaten van de kerktoren. [N 4A, 44a; N 5A, 73b; N F, 50c; monogr.; add. uit N 64, 153]
I-6
|
| 20705 |
rond wittebrood |
plats:
plats (Q101p Valkenburg),
tarwebrood:
Eigen phonetische
tervebroid (Q101p Valkenburg)
|
Plat, rond wittebrood (plats?) [N 16 (1962)]
III-2-3
|
| 26422 |
rondsel van de watermolen |
ritsel:
retsǝl (Q101p Valkenburg)
|
Het spijlen- of stavenrad aan de onderzijde van het staakijzer. Al naar gelang het aantal steenkoppels kan zowel het aswiel als het kroonrad in het rondsel grijpen. Uit de opgaven is niet altijd af te leiden of met de term rondsel een spijlenrad bedoeld wordt. In een groot aantal molens was het rondsel vaak vervangen door een klein ijzeren kamrad met ijzeren tanden. De benaming rondsel bleef dan behouden. Zie ook het lemma ɛrondsel van de windmolenɛ.' [Vds 81; Jan 102; Coe 82; Grof 102; A 42A, 13; N O, 14a; N D, 25; monogr.]
II-3
|
| 17931 |
rondslenteren, ronddolen |
rondjatsen:
rondjatse (Q101p Valkenburg),
rondtoffelen:
rondtoefele (Q101p Valkenburg),
zwabberen:
schwabbere (Q101p Valkenburg),
zwalken:
schwalke (Q101p Valkenburg)
|
lopen: zonder doel rondlopen (over straat) [vendele, zwaddere, rakke] [N 10 (1961)]
III-1-2
|
| 23851 |
rondtrekken van de processie |
bronken:
bronke (Q101p Valkenburg)
|
Het rondtrekken van de processie [brónke]. [N 96C (1989)]
III-3-3
|
| 34597 |
rongblokken |
schemelblokken:
šēmǝlblø̜k (Q101p Valkenburg),
schemerblokken:
šēmǝrblø̜k (Q101p Valkenburg)
|
Twee tot vier dwarsbalken die zowel bij de hoogkar met ladders als bij de langwagen voorkomen en waarin op de uiteinden de rongen gestoken worden. Bij de hoogkar gaat het om blokken waarop de ladders rusten. Deze ladders worden dan ondersteund door de rongen, die in de rongblokken zitten. Bij de wagen gaat het om dwarsbalken die op de langboom bevestigd zijn. Hier ondersteunen de rongen die in de rongblokken zitten de zijwanden van de wagen. [N 17, 12b + 13a + 44f + 44g; N G, 70c; JG 1b; JG 1d; JG 2b; JG 2c; monogr.]
I-13
|