e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Valkenburg

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
meerstemmige mis meerstemmige mis: mièsjtömmige mès (Valkenburg), muziekmis: meziekmès (Valkenburg) Een meerstemmige mis, muziekmis. [N 96B (1989)] III-3-3
meester meester: meister (Valkenburg, ... ), mɛistər (Valkenburg) (school)meester [RND] || meester [SGV (1914)] || onderwijzer; Hoe werd voor de 2e Wereldoorlog een onderwijzer van de lagere school genoemd? [DC 48 (1973)] III-3-1
meetje steken litsen: Hgd. Litze: streep. (Akensch: lötsche.)  litsche (Valkenburg) Met centen naar een op den grond getrokken streep mikken. III-3-2
meetlint centimeter: sɛntimē̜tǝr (Valkenburg) Een oprolbaar ¬± 150 cm lang meetlint, vervaardigd van linnen en inwendig van koperdraad voorzien om het rekken of krimpen tegen te gaan (Gerritse, pag. 21). Zie afb. 2. [N 59, 2; N 62, 69] II-7
meiboom meiden: Versierde dennenboom op Meiavond door de dorpsjonkheid geplant, bij welke gelegenheid de meileefstes worden afgeroepen. Buiten Zuidlimburg vindt men dit gebruik in Rijnland en Lotharingen. De meiboomplanting, waarschijnlijk survivance van den heidenschen boomencultus. De Romeinen vierden hunne floralieen de drie laatste Aprildagen, en de eerste Mei was een der belangrijkste feestdagen.  meidèn (Valkenburg) Meiboom. III-3-2
meid, dienstmeid maagd: māt (Valkenburg), māx (Valkenburg) Meid is een noordelijke vorm, een samentrekking uit maged, maagd. Kok en keukense slaan op de keukenmeid. Dienstbode is een expansie uit de (Noord-)Nederlandse standaardtaal. [L 1, a-m; L 1u, 156; L 38, 10; RND 118; R 12, 30; S 6 en 23; Wi 6; monogr.] I-6
meidoorn heggendoorn: heggedeu’n (Valkenburg), -  heggedoorn (Valkenburg), meidoorn: -  meidoo:rn (Valkenburg) haagdoorn [SGV (1914)] || meidoorn [DC 13 (1945)] III-4-3
meikever meikever: meikever (Valkenburg, ... ) Hoe noemt u de meikever: een soort kever, 24-30mm lang; met dekschild, de poten en sprieten zijn bruinrood, de kop en het borststuk zwart met op de onderzijde een dichte witte beharing; de buiksegmenten zijn zwart met aan elke zijde een opvallende, helwit [N 83 (1981)] || meikever [Roukens 03 (1937)], [SGV (1914)] || meikever, algemeen [DC 18 (1950)] III-4-2
meineed valse eed: nne valsje eid doon (Valkenburg, ... ) een valse eed, meineed [N 96D (1989)] III-3-1
meisje meidje: metche (Valkenburg), mädsje (Valkenburg), mètsjə (Valkenburg), mèèdsje (Valkenburg), mêdsche (Valkenburg), mêdsje (Valkenburg), mar.: resp. gebruikt spelling uit de (bijgevoegde) brochure: "Phonetische schrijfwijze van het Valkenburgsch plat en gelijkluidende dialecten". Omspelling komt voor mijn rekening  mèdsjə (Valkenburg) meisje [SGV (1914)], [ZND 11 (1925)] || meisje; (Zijn er verschillende namen voor kinderen van verschillende leeftijden?) [DC 05 (1937)] III-2-2