| 17866 |
opschuiven |
opschuiven:
opsjuuve (Q101p Valkenburg)
|
Opschuiven: in een zijwaartse richting schuiven om plaats te maken (opschikken, schavielen, opschuiven). [N 84 (1981)]
III-1-2
|
| 19290 |
opspelen |
opspelen:
opsjpele (Q101p Valkenburg),
uitfoeteren:
oetfoetere (Q101p Valkenburg)
|
zeer boos uitvallen [sjamfoeteren, opspelen] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 34020 |
opstaan |
allez-hop:
alɛ hǫp (Q101p Valkenburg),
hop-hop:
hǫp hǫp (Q101p Valkenburg)
|
Voermansroep om het paard op te doen staan. [N 8, 95j]
I-10
|
| 32936 |
opsteker |
(man) die (het hooi) opstak:
(man) dɛ (ǝt hø̜i̯) ǫpštīk (Q101p Valkenburg),
opsteker:
ǫpštēkǝr (Q101p Valkenburg)
|
Degene die de schoven met de gaffel,opsteekt naar de tasser op de wagen. Vergelijk de toelichting bij het lemma ''opsteken'' (5.1.3) en het lemma ''opsteker'' (5.1.6) in aflevering I.3, van hooi op de oogstkar. [N 15, 40; monogr.; add. uit JG 1a, 1b] || Degene die het hooi met de oogstgaffel opsteekt naar de optasser op de wagen. [N 14, 121a; A 34, 3a]
I-3, I-4
|
| 32938 |
optassen, vouwen |
laden:
lā (Q101p Valkenburg)
|
Het eigenlijke laden van het hooi op de wagen. Vooral op de Kempense ladderkarren, zonder dichte zijschotten (zie het lemma ''hooikar'') is dit laden een zorgvuldig karwei: de bussels hooi worden dan met een draaiende slag, een "vouw", vast tegen elkaar aan gestapeld. Om praktische redenen moest er met zorg geladen worden: er moest immers zoveel mogelijk hooi op de wagen geladen worden; maar ook om redenen van beroepstrots: een goedgeladen oogstwagen is de trots van de boer. Om een slechtgeladen wagen zal hij worden bespot. [N 14, 120; A 34, 6]
I-3
|
| 32939 |
optasser |
voorman:
vø̄rman (Q101p Valkenburg)
|
Degene die, staande op de kar, het hooi van de opsteker aanneemt en het er opstapelt. [N 14, 121b; A 34, 3b]
I-3
|
| 33730 |
optilbaar hek |
barrier:
brēr (Q101p Valkenburg)
|
Het niet draaiend maar uitneembaar hek aan de ingang van een wei. [N 14, 68b; A 25, 5e; monogr.]
I-8
|
| 17900 |
optillen |
heven:
hêve (Q101p Valkenburg),
lichten:
luchte (Q101p Valkenburg),
oplichten:
opluchte (Q101p Valkenburg),
òplüXtə (Q101p Valkenburg)
|
(Op)heffen, tillen: in de hoogte heffen (beuren, heffen, tillen, lichten). [N 84 (1981)] || heffen, tillen [SGV (1914)] || optillen [RND]
III-1-2
|
| 25795 |
optrekken |
optrekken:
ǫptrękǝ (Q101p Valkenburg)
|
De aangezette wort met een schop of door middel van samengeperste lucht roeren. Daardoor wordt de wort beter gemengd en belucht. [N 35, 66; N 35, 65]
II-2
|
| 34000 |
optuigen |
aandoen:
āndōn (Q101p Valkenburg),
aantuigen:
āntȳgǝ (Q101p Valkenburg)
|
Een trekpaard van het nodige trektuig voorzien. Men zet het hoofdstel op het hoofd van het paard, plaatst het haam om zijn nek, legt het schoftzadel op zijn rug en doet het achterhaam aan. Tenslotte gespt men de verschillende delen aan elkaar. [JG 1b; N 8, 97a; monogr.]
I-10
|