e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Valkenburg

Overzicht

Gevonden: 5178
BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
boomstronk vot: vot (Valkenburg) voet, aardeinde van een boom III-4-3
boomwagen klik: klik (Valkenburg), mallejan: malǝjan (Valkenburg), trikebale (wa): trek˱bal (Valkenburg) Een kar die bestaat uit twee grote wielen, een as en een lange dissel. Deze kar wordt gebruikt om bomen en andere lange, zware voorwerpen te vervoeren, die men onder de as met een ketting bevestigt. De as tussen de wielen is niet recht, maar als een halve cirkel naar boven gebogen. De boomstam wordt boven in de halve cirkel opgehangen. De boomwagen wordt meestal door twee paarden.getrokken. In het grootste deel van Belgisch Limburg gebruikt men voor de boomwagen een benaming die tot het woordtype huurst kan worden herkend (zie Verstegen 1940). Omdat dit type zoveel vervormingen kende, is het hieronder opgesplitst in drie ondertypes (huts, uts, nuts). [N 17, 6 + 15b; N G, 51; N 50, 12b; JG 1d; L 1a-m; L 14, 20; L 32, 83; monogr.] I-13
boon, algemeen bonen: bu̯anǝ (Valkenburg), bǭnǝ (Valkenburg), boon: boǝn (Valkenburg), bu̯an (Valkenburg) Phaseolus L. Zoals bij de erwt gaat ook hier het lemma met de algemene benaming vooraf aan de namen van specifieke soorten. Enkelvouden en meervouden zijn apart gehouden. [JG 1a, 1b, 1c; L 1, a-m; L 1u, 21; L 8, 84; L 22, 3a; S 4; Wi 14; monogr.; add. uit N P, 23] I-5
boord boord: bǭrt (Valkenburg), boordje: bø̄rtšǝ (Valkenburg) Afzonderlijk stuk als afwerking of versiersel om de rand van een kleed. [N 62, 31b; MW] II-7
boordband boordelint: bø̜̄rlent (Valkenburg) Het lint of de band waarmee men boordt. Boordband is geweven, niet rekkende naadband, gemaakt van katoen, zijde of synthetisch materiaal in een breedte van 1 cm (Het Beste Naaiboek, pag. 16). [N 62, 58a; N 59, 41; N 62, 58b; N 62, 58c; MW] II-7
boos giftig: giftich (Valkenburg), grellig: cf. Rheinisches Wörterbuch II, kol. 1391 s.v. "grellig"(adj.) 2.a. zornig, wütend....  grellig (Valkenburg), kwaad: koat (Valkenburg), koàd (Valkenburg) 01; kwaad [SGV (1914)] || boos, kwaad ten gevolge van een belediging [kwaad, boos, vuil] [N 85 (1981)] || kwaad (bn.) III-1-4
boosaardig paard krammes: kramǝs (Valkenburg) Onbetrouwbare paard dat onverwachts slaat en bijt. Gewoonlijk legt het daarbij de oren in de nek en laat het wit van zijn ogen zien. [JG 1a; N 8, 62o] I-9
bord telder: tɛldər (Valkenburg), telloor: taleur (Valkenburg), telleur (Valkenburg), təlø&#x0304r (Valkenburg) bord [Roukens 03 (1937)] || eetbord III-2-1
bordenrek, schotelrek schotelrek: schotelrèk (Valkenburg), schotelrekje: schotelrèkske (Valkenburg) rek waarop schotels, borden en lepels achter een lat of riem werden gestoken || rekje aan de wand waarop bordjes of sierbordjes worden geplaatst (teerekske) [N 20 (zj)] III-2-1
borg borg: börg (Valkenburg) borg [SGV (1914)] III-3-1