| 23559 |
houtskool voor het wierookvat |
houtskool:
holtskaol (L271p Venlo)
|
Houtskool, kooltjes voor het wierookvat [költjes, köölkes, krichelskoaële, holtskaol?]. [N 96B (1989)]
III-3-3
|
| 28906 |
houtskoolstrijkijzer |
houtskoolijzer:
hǫwtskǭlīzǝr (L271p Venlo)
|
Hol persijzer dat door houtskool verhit wordt. Het gebruik ervan valt te ontraden (Gerritse, pag. 32), omdat het inademen van de houtskolendamp ongezond is, het ijzer onregelmatig verhit wordt en het gevaar bestaat dat de klep openvalt, waardoor brandende houtskool op het werk kan vallen. De informant van Q 198 merkt op een houtskoolijzer te gebruiken dat al ruim een eeuw oud is. [N 59, 21a; N 59, 20; monogr.]
II-7
|
| 24170 |
houtsnip |
houtsnip:
holtsnip (L271p Venlo),
houtsnip (L271p Venlo)
|
houtsnip || houtsnip (34 grote uitgave van watersnip [116], maar dan bosvogel; meest op trek; ook zeldzame broedvogel; roep in de lente [tsp...wok, wok, wok]; jachtvogel [N 09 (1961)]
III-4-1
|
| 19476 |
houtspaander |
flimp:
flimpe (L271p Venlo),
Verklw. flimpke
flimp (L271p Venlo),
vlim:
Verklw. vlimke
vlim (L271p Venlo)
|
gesneden houtspaander om vuur aan te maken || lange dunne houtspaander, vaak gebruikt voor het aanmaken van pijp e.d. || spaantje van hout waarmee men vuur neemt uit de kachel of de haard, bijv. om een pijp op te steken (servieskes) [N 20 (zj)]
III-2-1
|
| 31803 |
houtsplinter |
splinter:
splentǝr (L271p Venlo)
|
Afgesprongen of afgeslagen klein stukje hout. [N 55, 188a-b; RND 6; L monogr.; monogr.]
II-12
|
| 31881 |
houtvijl |
fijne vijl:
fīnǝ vīl (L271p Venlo)
|
Vijl waarmee het oppervlak van hout glad gemaakt kan worden. De houtvijl wordt gebruikt nadat men het werkstuk met de rasp al een eerste, ruwe bewerking heeft gegeven of wanneer men met de schaaf het oppervlak niet glad kan maken. Zie ook afb. 58. Houtvijlen bestaan in verschillende uitvoeringen. Vijlbladen die grof gekapt zijn worden voor ruw werk gebruikt, bladen die fijn gekapt zijn voor de definitieve afwerking van het hout. [N 33, 99; N 53, 144a-b; monogr.]
II-12
|
| 24329 |
houtworm |
houtworm:
holtworm (L271p Venlo, ...
L271p Venlo,
L271p Venlo),
holtworrem (L271p Venlo),
hōltwōrm (L271p Venlo),
idiosyncr.
holtworm (L271p Venlo)
|
houtworm [DC 23 (1953)] || wormpje dat gangen graaft in het hout van meubels enz. [meemel, muitel, meutel] [N 26 (1964)]
III-4-2
|
| 31688 |
houtzager |
houtzager:
hǫlt˲zāgǝr (L271p Venlo)
|
De werkman die hout zaagt, hetzij met de hand, hetzij met een machinale zaag. Vroeger werden boomstammen of balken tot planken gezaagd met behulp van een kraanzaag. Dit werk gebeurde steeds met twee man. Eén zager stond op de boomstam, de andere eronder. De boomstam lag dan op een zaagstelling of boven een kuil. Zie ook de lemmata ɛkraanzaagɛ en ɛzaagstellingɛ.' [N 50, 40a-c; N 53, 33a; monogr.]
II-12
|
| 30268 |
houvast |
houvast:
hāvas (L271p Venlo)
|
Bout met aan een zijde een punt en aan de andere zijde een blad met spijkergaten. De houvast wordt in de muur geslagen om er houten voorwerpen, bijvoorbeeld een kozijn, aan vast te maken. [N 53, 226; monogr.]
II-12
|
| 29627 |
houweel |
houweel:
hǫu̯wiǝl (L271p Venlo)
|
Houweel of hak die vroeger gebruikt werd om de wielen van de kar of wagen vrij te maken als die vastgelopen was op slechte wegen. Deze hak werd ook gebruikt als steun voor de kar of wagen tot de wegen beter werden en de hak als steun vervangen werd door de zware karsteun. [N 17, 83; JG 1d; monogr.]
I-13
|