e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Venray

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
het vlieggat dichtstoppen dichtmaken: dextmākǝ (Venray) Wanneer men met de kasten of korven reist, stopt men het vlieggat dicht. Bij een kast gebeurt dit afsluiten met een schuif, bij een korf met hooi, gras of gaas. Korven en kasten worden met de onderkant boven en de raten in het verlengde van de as richting voertuig geplaatst (L 265, 289 en 333) en stevig met elkaar verbonden. [N 63, 104d; N 63, 105; monogr.] II-6
het vuur aansteken aansteken: ánstaeke (Venray), Gillie het dat vuurke ángestòkt  ánstaeke (Venray), aanstoken: anstoke (Venray) aansteken || aanstoken [SGV (1914)] || doen ontsteken/ vlam vatten III-2-1
het vuur doven doven: doeve (Venray), dôêweve (Venray), laten uitgaan: laote uutgaon (Venray), uit laten gaan: de kachel uut laote gaon (Venray), uut laote gaon (Venray, ... ), uitdoen: Ge mòt de lámp ientieds uutdo‰n  uutdoēn (Venray) (uit)doven || doven, laten uitgaan, gezegd van vuur in de kachel [N 07 (1961)] III-2-1
het zielboek aflezen de dodenlijst aflezen: aflaeze van de dooje liest (Venray) Het zielenboek aflezen. [N 96B (1989)] III-3-3
hete bliksem hete bliksem: hettenbliksem (Venray) stamppot van aardappelen met peren of appelen III-2-3
heten heten: hèète (Venray) heeten [SGV (1914)] III-2-2
heukeling oppertje: ǫpǝrkǝ (Venray) Het kleinste hoopje halfdroog hooi dat men ''s avonds maakt door het opwerken van de rijen, om ze ''s anderendaags weer uiteen te gooien. De kaarten 40, 42 en 44, respectievelijk "heukeling", "hoop" en "opper" hebben alle drie dezelfde opbouw, die weer in verband staat met de opbouw van de kaarten 39, 41 en 43: "op heukelingen zetten", "op hopen zetten" en "op oppers zetten". Voor deze zes kaarten zijn ook dezelfde symbolen voor gelijke opgaven gebruikt. [N 14, 104 en 103 add.; JG 1a, 1b, 2c; A 16, 3a; A 42, 20a, L 36, 1; L 38, 38a; monogr.] I-3
heulbank heulbank: hȳlbaŋk (Venray), hø̄lbaŋk (Venray) Een houten stellage, meestal vervaardigd uit een boomstam, waar in het midden een verdieping is aangebracht waarin de te bewerken klompen met behulp van stukken hout kunnen worden vastgezet. De klompen wijzen daarbij met hun voorzijde schuin naar beneden. Zo kan de klompenmaker bij het uithollen van de binnenzijde van de klompen meer kracht kan zetten. Zie ook afb. 237. Aan de zijkant van de heulbank zijn vaak twee houten pennen aangebracht waarin de messen en boren die bij het heulen worden gebruikt, vastgezet kunnen worden wanneer ze gewet dienen te worden. Zie ook het lemma ɛwettoppenɛ.' [N 97, 14a; A 29, 2; A 29a, 5a; monogr.] II-12
heup heup: heup (Venray, ... ), In de zijde.  heup (Venray) heup [SGV (1914)] || heup - welk gedeelte van het lichaam wordt er mee bedoeld? [DC 01 (1931)] III-1-1
heupjicht ischias: iezias (Venray), jicht: jicht (Venray) Ischias: ontsteking van de heupzenuw, heupjicht (geschot, steek(te), pleurijs). [N 84 (1981)] III-1-2