| 32746 |
geerakker |
ophaal:
ǫphāl (L289p Weert)
|
Onder een geerakker wordt hier verstaan dat deel van een akker dat gerend geploegd moet worden als de akker niet de vorm van een rechthoek of een parallellogram heeft. De benaming voor dit onderdeel is niet zelden ook op de gerende akker in zijn geheel toepasselijk. Opgaven die duidelijk de (geometrische) vorm of een scherpe hoek van een akker bleken te betreffen, zijn in dit lemma echter niet opgenomen. Zie verder ook het volgende lemma. [N 11, 4b + 64; N 11A, 127 + 137f + 137g; N P, 1; A 33, 9 add.; A 33, 10; JG 1a + 1b; JG 2b-4, 7; monogr.]
I-1
|
| 18430 |
geerrok |
gerende rok:
gerindje rok (L289p Weert)
|
Welke soorten kent U? Beschrijf hoe ze er uit zien (klokrok of geerrok, plooirok, hoepelrok etc.?)? [N 62 (1973)]
III-1-3
|
| 24078 |
geestelijke |
geestelijke:
geistelek (L289p Weert),
heer:
hieer (L289p Weert)
|
Een priester die geen pater is [heer, geesteling]. [N 96D (1989)]
III-3-3
|
| 18832 |
geestig |
gevat:
gevatj (L289p Weert),
spits:
spits (L289p Weert)
|
met fijnzinnige humor [koel, gevat, geestig] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 17834 |
geeuwen |
gapen:
gaape (L289p Weert, ...
L289p Weert),
gape (L289p Weert),
geeuwen:
gieèwe (L289p Weert)
|
gapen [N 10 (1961)]
III-1-2
|
| 20796 |
geeuwhonger |
geeuwhonger:
gieëhônger (L289p Weert),
giēhonger (L289p Weert)
|
geeuwhonger [SGV (1914)] || geeuwhonger, plotselinge hevige honger en toch kan men geen eten zien
III-2-3
|
| 33705 |
gegraven waterloop |
graaf:
grāf (L289p Weert),
lossing:
lǫseŋ (L289p Weert),
sloot:
sloi̯t (L289p Weert),
sluǝt (L289p Weert),
waterlaat:
waterlaat (L289p Weert),
waterlossing:
waterlossing (L289p Weert),
zijp:
zīp (L289p Weert)
|
In het algemeen is in dit lemma sprake van een gegraven waterloop als afscheiding of om overtollig water af te voeren of om te bewateren. In dialectenquêtes zijn er veel vragen gesteld naar de benamingen voor een sloot, graaf of gracht. In de antwoorden bleek veel overlap te zitten. Het gaat hier om waterlopen die verschillend van breedte kunnen zijn. Omdat de antwoorden hierover niet eenduidig waren, was het niet mogelijk aan een begrip een vaste breedte toe te kennen. Algemeen kan men zeggen dat een gracht een bredere sloot is, een graaf een wat bredere, vaak droge sloot, en dat een goot, grub en zouw wat smallere waterlopen zijn. Het overeenkomstige bij alle waterlopen is dat ze gegraven zijn. [N 27, 24; AGV, m1; A 20, 1c; A 20, 1d; A 10, 21; A 2, 48; L 24, 27; L 1a-m; L 36, 4; L A1, 62; Lu 1, 5; R 14, 23j; S 11, 33; monogr.]
I-8
|
| 34425 |
geheel afgeschoren wolvacht |
schaapsvel:
sxǭpsvɛl (L289p Weert)
|
De gehele vacht wol van het schaap, wanneer dit geschoren wordt. [N 38, 19; L 41, 37; monogr.]
I-12
|
| 23728 |
geheimen van de rozenkrans |
geheimen:
geheime (L289p Weert),
geheime vanne roeezekrans (L289p Weert)
|
De geheimen van de Rozenkrans bestaande uit de blijde geheimen, de droevige geheimen en de glorierijke of glorievolle geheimen. [N 96B (1989)]
III-3-3
|
| 18964 |
geheimzinnig |
geheim:
geheim (L289p Weert),
verborgen:
verborrege (L289p Weert)
|
een verborgen betekenis hebbend, in het geheim geschiedend [bekeinsd, geheimzin-nig] [N 85 (1981)]
III-1-4
|