id | Begrip | Trefwoord: dialectopgave (plaats) | Omschrijving |
---|---|---|---|
19772 | tuin | hof: hōf (Wijchmaal) | hof [ZND 04 (1924)] III-2-1 |
33542 | tuinkervel | kelver: kelver (Wijchmaal), keͅləvər (Wijchmaal), kervel: kervel (Wijchmaal) | [Goossens 1b (1960)]kervel [ZND 01 (1922)] I-7 |
33263 | tweede klaversnede | zaadklaver: zaadklaver (Wijchmaal) | Zoals het nagras meestal van betere kwaliteit is dan de eerste snede, zo is ook de tweede snede klaver een gezochte soort groenvoer. Vergelijk aflevering I.3, paragraaf 6: Nagras. Zie het lemma Klaver, Algemeen voor de fonetische documentatie van de woord(delen) klaver(-) en klee(-). [JG 1c, 2c; monogr.] I-5 |
20427 | tweeling | tweeling: twèling (Wijchmaal) | tweeling [ZND 08 (1925)] III-2-2 |
33998 | twijg | wis: wes (Wijchmaal) | Vaak wordt in plaats van een zweep ook een twijg gebruikt om het paard aan te vuren. [JG 1a, 1b; monogr.] I-10 |
33597 | ui, ajuin | joun: jaun (Wijchmaal), juin: jøͅu.n (Wijchmaal) | ajuin (sg) [Goossens 1b (1960)], [Goossens 2a (1963)] I-7 |
33788 | uier | ouwer: uǝr (Wijchmaal), uier: ø̜i̯.ǝr (Wijchmaal), ø̜u̯.ǝr (Wijchmaal), ø̜u̯ǝr (Wijchmaal) | [JG, 1b; A 30, 6e; L 49, 6e; N 8, 39a en 39b]De melkklier van de koe zoals zij zich uitwendig vertoont onder aan de buik. Op de kaart is het woordtype uier niet opgenomen. [JG 1a, 1b; Gwn V, 7; L 8, 24a; L 14, 27a; RND 127; S 38; Wi 51; monogr.] || Uier, alle tepels samen. [N 19, 19b; JG 1a, 1b] I-11, I-12, I-9 |
32709 | uiteenploegen | vaneenaf ploegen: vánināf [ploegen] (Wijchmaal) | Manier van ploegen (met een "enkele" ploeg), waarbij de voren in de richting van de zijkanten van de akker worden omgekeerd. Nadat men aan een van beide zijden de eerste voor heeft geploegd, laat men de ploeg slepend over de wendakker gaan naar de andere zijde, om daar de tweede voor te ploegen. Via de andere wendakker verplaatst men zich weer naar de overzijde. Achtereenvolgens ploegt men nu de 3e voor tegen de Ie, de 4e tegen de 2e, enz. Terwijl de sleepweg van de ploeg over de wendakkers steeds korter wordt, komen de beide voren dichter bij elkaar te liggen, totdat zij midden op de akker bij elkaar komen en daar een greppel of laagte vormen. Voor de termen aanschieten op de reen en op de reen beginnen zie men ook het lemma de eerste voor ploegen, onder C. [N 11, 48; N 11A, 121a; JG 1a + 1b; A 33, 1a + b; monogr.] I-1 |
33716 | uitgegraven dennenwortel | knor: knōr (Wijchmaal) | [R 3, 3; L B2, 344] I-8 |
32967 | uitkomen | uitkomen: ǫu̯.tkō.mǝ (Wijchmaal) | Het boven de grond uitkomen van het gekiemde zaadkorreltje. [JG 1a, 1b; monogr.; add. uit S 17] I-4 |