| 33437 |
hooizolder, koestalzolder, schelf |
hooischelf(t):
hui̯sxɛlǝf (P172p Wilderen
[(ouder dan hooistal)]
),
hooistal:
hui̯[stal] (P172p Wilderen),
schelf(t):
sxɛlǝf (P172p Wilderen)
|
De boven de koestal gelegen zolder, waar meestal hooi bewaard wordt. Het komt voor dat deze zolder deel uitmaakt van de schuur of alleen vanuit de schuur bereikbaar is. Vandaar benamingen die eigenlijk horen bij een zolder in de schuur. De zoldering boven de koeien is vaak een schelf en bestaat uit een of twee lagen rondhout, los op de gebintbalken gelegd, die worden afgedekt met takkenbossen of horden en soms nog dichtgesmeerd met stro en leem. Bij grotere bedrijven is deze zoldering ook wel gemetseld in kleine bogen. De koestalzolder heeft dan wel voordeel van de warmte van de koeien, maar geen nadeel van de opstijgende damp. Een dergelijke schelf wordt gebruikt om hooi op te bergen, vaak ook stro en een enkele keer ook (ongedorst) graan. Een schelf kan op verschillende plaatsen in bedrijfsgebouwen voorkomen. Opgemerkt zij, dat schelf(t) in Q 90, 174, 177, 178 en 179 de benaming is voor "afdak, karschop, wagenloods". Uit het feit dat voor die plaatsen schelf(t) ook voor hooiberging werd opgegeven, mag men afleiden dat het hooi daar in de "schuil" of onder een daarop gelijkend afdak werd bewaard. De benamingen voor de zolder in het algemeen en voor de graanzolder worden behandeld in de aflevering over het boerenhuis (I.7). De benaming hooizolder moet beschouwd worden als een recent neologisme, zeker in Belgisch Limburg. Zie voor de fonetische documentatie van het woorddeel (stal) het lemma "stal" (2.1.2). Zie afbeelding 16. [N 5A, 55; N 4A, 13d en 13e; N 5, 84, 85, 90 en 91; JG 1a, 1b en 2c; A 7, 32; A 16, 5a; L 42, 24; L 47, 8a; L 48, 11; Lu 2, 11; S 50; Gwn 4, 9; Wi 17; monogr.; add. uit N 5A, 58b; A 44, 21h; L B2, 292]
I-6
|
| 34073 |
hoorn van de koe |
hoorn:
hǫu̯rǝs (P172p Wilderen),
ōrǝ (P172p Wilderen)
|
[N 3A, 106a; JG 1a, 1b; L 1a-m; L 27, 25; S 15; Wi 14; monogr.]
I-11
|
| 18233 |
horloge |
horloge:
een gau orloge (P172p Wilderen),
’n gou horlo(ge)dje (P172p Wilderen)
|
een gouden horloge [ZND 27 (1938)]
III-1-3
|
| 21459 |
houden van |
gaarne zien:
Fransche accent grave op è
gèn zien (P172p Wilderen)
|
Iemand liefhebben, gaarne zien, v. iem. houden [ZND 30 (1939)]
III-3-1
|
| 34375 |
houten raamwerk |
kennef:
kɛnǝf (P172p Wilderen)
|
Toestel van stokken vervaardigd dat men sommige dieren b.v. varkens om de hals doet om ze te beletten door hagen te breken. [L 36, 29; monogr.]
I-12
|
| 32083 |
houtlijm |
lijm:
lē̜m (P172p Wilderen)
|
In het algemeen de lijm waarmee houten delen met elkaar verbonden worden. Aanvankelijk moesten de ingrediënten van de houtlijm door de timmerman zelf worden vermengd en verwarmd. Later kwamen er soorten die met water aangemaakt konden worden. Als bestanddelen werden onder meer visafval en beenderen gebruikt. Houtlijm die verwarmd moest worden, werd in de vorm van platen en korrels verkocht. Zie ook afb. 150. [L 30, 26a; N 54, 1b-i; monogr.]
II-12
|
| 31803 |
houtsplinter |
spalk:
spalk (P172p Wilderen),
spalkje:
spalǝkskǝ (P172p Wilderen)
|
Afgesprongen of afgeslagen klein stukje hout. [N 55, 188a-b; RND 6; L monogr.; monogr.]
II-12
|
| 18962 |
huichelaar |
schijnheilige:
das ne schijnheilige (P172p Wilderen)
|
huichelaar (schijnheilige, enz.) [ZND 24 (1937)]
III-1-4
|
| 17565 |
huid |
koeienvel:
kāvɛl (P172p Wilderen),
vel:
vel (P172p Wilderen, ...
P172p Wilderen),
vɛl (P172p Wilderen)
|
[L 29, 44]de huid (van de mens) [ZND 29 (1938)]
I-11, III-1-1
|
| 34618 |
huif van de huifkar |
huif:
hāf (P172p Wilderen)
|
Kap van de huifkar. Deze kap wordt over hoepels getrokken, die vooraf op een hooikar gezet worden. [N 17, 10b; S 15; Wi 17; L 27, 32; L 1a-m; monogr]
I-13
|