| 19634 |
kolenschop |
platte schup:
platǝ sxø̜p (K361p Zolder
[(Zolder)]
[Maurits])
|
Schop, bestaande uit een korte steel met kruk en een betrekkelijk groot blad. Met dit type schop worden de losgemaakte kolen op de transportband of de schudgoot geschept. Door de onduidelijke vraagstelling van vraag N 95, 751 ("Hoe noemt u een platte schop?") en vraag N 95, 752 ("Hoe noemt u een panneschop?") is een aantal opgaven uit dit lemma mogelijkerwijs ook van toepassing op de steenschop. De composita waarvan het eerste lid verwijst naar een steenschop zijn bijeengeplaatst in het lemma Steenschop. [N 95, 752; N 95, 751; monogr.]
II-5
|
| 28204 |
kolenstof |
koolstof:
kō.lstof (K361p Zolder
[(Zolder)]
[Maurits])
|
Grof of fijn stof afkomstig van de kolen. Het komt vrij bij het schieten, boren, het losmaken van kolen en andere werkzaamheden in het ondergrondse gedeelte van de mijn. Omdat het kolenstof overbelasting van de longen kan veroorzaken, wordt het nadelig geacht voor de gezondheid. Het moet daarom zoveel mogelijk bestreden worden. Bij een bepaald percentage vluchtige bestanddelen in het kolenstof is het zeer explosief. [N 95, 769; monogr.]
II-5
|
| 21567 |
kolonel |
kolonel:
ne kolonel (K361p Zolder),
nə kolənəl (K361p Zolder)
|
Kolonel. [ZND 36 (1941)]
III-3-1
|
| 19615 |
kom |
kom:
kom (K361p Zolder, ...
K361p Zolder)
|
een kom, twee kommen (rond en diep) [ZND 01 (1922)], [ZND 28 (1938)]
III-2-1
|
| 17813 |
komen |
komen:
komen (K361p Zolder),
kōmə (K361p Zolder),
kuomə (K361p Zolder)
|
komen [RND], [ZND 46 (1946)]
III-1-2
|
| 33606 |
komkommer |
komkommer:
komkommer (K361p Zolder)
|
[ZND 41 (1943)]
I-7
|
| 20005 |
konijn |
konijn:
kneͅi.n (K361p Zolder),
pl.
kneͅins (K361p Zolder)
|
konijn(tje) [Goossens 1b (1960)]
III-2-1
|
| 21266 |
koning |
koning:
kø.niŋ (K361p Zolder),
køneŋ (K361p Zolder)
|
koning [RND], [ZND 28 (1938)]
III-3-1
|
| 22518 |
koning en vrouw van een kleur in een hand |
bruid:
Drei van e bróó.t: drie troeven met dame en heer.
bróó.t (K361p Zolder),
heer en dame:
ie in bien lang
ig hem hertenhier en hertendam bien (K361p Zolder),
koning en dame:
ig həb de keuning en de dam biən (K361p Zolder)
|
2. (Kaartsp.) Stuk (dame en heer van de troefkaart samen in de hand van één speler. || Ik heb den heer en de vrouw van harten samen (bij het kaartspel). [ZND 40 (1942)]
III-3-2
|
| 28400 |
koningin |
moeder:
mojǝr (K361p Zolder)
|
Het enige volmaakt vrouwelijke dier in een bijenkolonie. Geslachtelijk is de koningin gelijk aan de werkbij, maar in het larvestadium is de aanstaande koningin gevoed met hoogwaardige voedingsstoffen, de koninginnegelei, en de werkbij niet. In ieder volk is slechts één koningin aanwezig. Haar enige taak bestaat in het leggen van eieren. Zij kan bevruchte of onbevruchte eieren leggen. Uit de bevruchte eieren ontstaan werkbijen of eventueel koninginnen, uit de onbevruchte komen de darren. Een koningin kan een leeftijd van vier à vijf jaar bereiken. Is zij niet meer in staat eieren te leggen en daardoor nutteloos geworden voor de kolonie, dan wordt de oude koningin vervangen door een nieuwe. [N 63, 12d; S 3, L 1a-m; JG 1a + 1b; JG 2b-5, 12; R 3, 42; Ge 37, 37; A 9, 3; monogr.]
II-6
|