e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Zolder

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
magazijn magazijn bovengrond: magǝzę̄.n bō.vǝgrǫ.nt (Zolder  [(Zolder)]   [Zolder]), magazijn onder: magǝzę̄.n ǫnǝr (Zolder  [(Zolder)]   [Laura, Julia]) Algemene benaming voor een ondergronds of bovengronds magazijn. Het woordtype "catrîye" is specifiek van toepassing op een ondergronds magazijn. [N 95, 9; Vwo 492; Vwo 222; monogr.] II-5
magazijnmeester chef magazijn: šɛf magǝzę̄.n (Zolder  [(Zolder)]   [Winterslag, Waterschei]), magazijnier: magǝzęnīr (Zolder  [(Zolder)]   [Eisden]) Opziener over hetgeen in een magazijn boven- en ondergronds voorhanden is. Het woordtype "chef-catrîye" is specifiek van toepassing op de magazijnmeester van een ondergronds magazijn (Vanwonterghem pag. 90). [N 95, 160; Vwo 231; monogr.] II-5
mager paard magere kinkel: māgǝrǝ keŋkǝl (Zolder) [N 8, 62m] I-9
mager worden afvallen: In overgewicht afnemen. ich mot -.  aa.fvalle (Zolder), mager worden: maa.ger wië.re (Zolder), uitteren: Sterk vermageren, gezegd van oude of zieke mensen.  óó.ttee.re (Zolder), vermageren: vermageren (Zolder), Neutraal woord.  vermaa.gere (Zolder) Mager worden: in omvang en gewicht afnemen (afslekkeren, afslanken, krimpen, slinken, vermageren). [N 106 (2001)] III-1-1
mais maïs: ma`i̯es (Zolder) Zea mays L. Hoogopschietende graansoort met bloeikolven. Vroeger (in Q 14 wordt gepreciseerd: "vóór 1915") alleen als kippevoer bekend; maar de laatste decennia hoe langer hoe meer geteeld als veevoeder. Maïs wordt tegenwoordig op rijen gezet met een afstand van ongeveer 50 cm. Turkentarwe (naar de vreemde herkomst) was de oude en vrij algemene Zuidnederlandse benaming die door het veel kortere maïs verdrongen werd. Het type korentjestarwe, lett. "korreltjes-tarwe", dial. ''kurkentarwe'', is wel een volksetymologie van turkentarwe; in de veelvuldig voorkomende doubletten verschilt alleen de eerste medeklinker. De Vorsense opgave pǝtruk komt uit het Waalse peûs d''trouc'' (pois de Turc), "erwt uit Turkije". Zie afbeelding 1, g.' [N P, 22; JG 1a, 1b; L lijst graangewassen, 4; monogr.; add. uit N 15, 1b] I-4
mak zoet: zyt (Zolder) Gezegd van een zachtaardig, gewillig paard. [JG 1a; N 8, 64i en 64j] I-9
malooi bak: bák (Zolder), meelzak: [meel]zák (Zolder), zak: zák (Zolder) De hoeveelheid graan die men naar de molen brengt en die groot genoeg is om er één of twee keer van te bakken. Zie ook de toelichting bij de lemmata ɛmaalgoedɛ en ɛbakmeelɛ.' [JG 1a; JG 1b; JG 1c; JG 2c; monogr.; N D, 33 add.] II-3
man man: dōeë lupt no déje man, déjezen dochter zik gewīêst es (Zolder), ma͂.n (Zolder), mens: die mins "s āt (Zolder), dwou lupt no diën mins, diën zən dochter zik es gewijst (Zolder), mi.ns (Zolder) Daar loopt nu die man, die zn dochter (of: wiens dochter) ziek is geweest [ZND 44 (1946)] || man [RND], [RND] || Man. Die man is oud. [ZND 05 (1924)] III-3-1
man die de behaalde tijden afleest aflezer: Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook "klanktabel v.h. Zolders (uitspraak)", aan de achterkant van de laatste pagina!  aa.flië.zer (Zolder) de man die de behaalde tijden afleest? [N 93 (1983)] III-3-2
man die de uitslag bepaalt uitmaker: óó.tmaa.ker (Zolder), Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook "klanktabel v.h. Zolders (uitspraak)", aan de achterkant van de laatste pagina!  den óó.tmaa.ker (Zolder), uitteller: Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook "klanktabel v.h. Zolders (uitspraak)", aan de achterkant van de laatste pagina!  óó.ttùller (Zolder) (Duivent.) Opmaker (van de uitslagen van duivenwedstrijden). || de man die de uitslag bepaalt? [N 93 (1983)] III-3-2