| 27629 |
controlepenning |
catchèt:
katšęt (Q000 Zie mijnen
[(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]
[Winterslag]),
kátše (Q000 Zie mijnen
[(Winterslag)]
[Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]),
controlepenning:
kontrōlǝpęneŋ (Q000 Zie mijnen
[(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]
[Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau IV]),
dagdienstpenning:
dagdienstpenning (Q016p Lutterade
[(Maurits)]
[Willem-Sophia]),
dagmark:
dāxmark (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
, ... [Wilhelmina]
Q121p Kerkrade
[(Domaniale)]
[Domaniale]),
dagschichtmark:
dāxšextmark (Q121b Spekholzerheide
[(Willem-Sophia)]
[Domaniale]),
dagschichtpenning:
daxšexpɛneŋ (Q021p Geleen
[(Maurits)]
[Maurits]),
daxšixpɛneŋ (Q121a Chevremont
[(Julia)]
[Maurits]),
kaartje:
kaartje (Q000 Zie mijnen
[(Winterslag)]
[Julia]),
mark:
ma.rǝk (Q202p Eys
[(Oranje-Nassau I / II / IV)]
[Domaniale]),
mark (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
, ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau IV]
Q113p Heerlen
[(Oranje-Nassau I-IV / Emma)]
, [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]
Q112a Heerlerheide
[(Oranje-Nassau I-IV)]
, [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV, Emma]
Q121p Kerkrade
[(Domaniale)]
, [Willem-Sophia]
Q111p Klimmen
[(Oranje-Nassau I / II / IV)]
, [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]
Q117p Nieuwenhagen
[(Oranje-Nassau II / Emma / Hendrik)]
, [Domaniale]
Q121b Spekholzerheide
[(Willem-Sophia)]
[Domaniale]),
middagdienstpenning:
middagdienstpenning (Q016p Lutterade
[(Maurits)]
[Wilhelmina]),
middagschichtmark:
medaxšextmark (Q121b Spekholzerheide
[(Willem-Sophia)]
[Domaniale]),
middagschichtpenning:
medāxšixpɛneŋ (Q121a Chevremont
[(Julia)]
[Maurits]),
medexšexpɛneŋ (Q021p Geleen
[(Maurits)]
[Julia]),
médaille:
mǝdāli (L417p As
[(Zwartberg / Waterschei)]
[Zwartberg]),
mǝdālī (Q000 Zie mijnen
[(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]
[Zwartberg, Waterschei]),
médaillons:
mǝdāløns (Q001p Zonhoven
[(Zwartberg)]
[Oranje-Nassau I]),
nachtdienstpenning:
nachtdienstpenning (Q016p Lutterade
[(Maurits)]
[Domaniale]),
nachtschichtmark:
nātšextmark (Q121b Spekholzerheide
[(Willem-Sophia)]
[Maurits]),
nātšixmark (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
, ... [Willem-Sophia]
Q121p Kerkrade
[(Domaniale)]
[Domaniale]),
nachtschichtpenning:
naxšexpeneŋ (Q021p Geleen
[(Maurits)]
[Julia]),
nātšixpɛneŋ (Q121p Kerkrade
[(Julia)]
[Maurits]),
namiddagmark:
nǫmǝdāxmark (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
, ... [Willem-Sophia]
Q121p Kerkrade
[(Domaniale)]
[Domaniale]),
nommer:
nomǝr (Q111p Klimmen
[(Oranje-Nassau I)]
[Laura, Julia]),
nǫmǝr (Q117a Waubach
[(Laura / Julia)]
[Eisden]),
nummers:
nømǝrs (Q007p Eisden
[(Eisden)]
, ... [Eisden, Zwartberg]
L422p Lanklaar
[(Eisden)]
, [Eisden]
Q012p Rekem
[(Eisden / Zwartberg)]
[Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]),
numéro:
nømǝrō (Q000 Zie mijnen
[(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]
[Laura, Julia]),
penning:
penning (Q021p Geleen
[(Maurits)]
[Maurits]),
pęneŋ (Q112a Heerlerheide
[(Oranje-Nassau I-IV)]
, ... [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]
Q117p Nieuwenhagen
[(Oranje-Nassau II / Emma / Hendrik)]
[Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]),
pɛneŋ (Q035p Brunssum
[(Emma / Hendrik / Wilhelmina)]
, ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]
L426p Buchten
[(Maurits)]
, [Maurits]
Q113p Heerlen
[(Oranje-Nassau I-IV / Emma)]
, [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]
Q112a Heerlerheide
[(Oranje-Nassau I-IV)]
, [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV, Emma]
Q121p Kerkrade
[(Julia)]
, [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]
Q111p Klimmen
[(Oranje-Nassau I / III / IV)]
, [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]
Q016p Lutterade
[(Maurits)]
, [Emma, Hendrik, Wilhelmina]
Q117p Nieuwenhagen
[(Oranje-Nassau II / Emma / Hendrik)]
, [Julia]
L433p Nieuwstadt
[(Maurits)]
, [Maurits]
Q015p Stein
[(Maurits)]
, [Maurits]
L374p Thorn
[(Maurits)]
[Maurits]),
penning van dagschicht:
pɛneŋ van dāxšix (Q121p Kerkrade
[(Wilhelmina)]
[Wilhelmina]),
penning van middagschicht:
pɛneŋ van medaxšix (Q121p Kerkrade
[(Wilhelmina)]
[Willem-Sophia]),
penning van nachtschicht:
pɛneŋ van nātšix (Q121p Kerkrade
[(Wilhelmina)]
[Maurits]),
schichtmark:
šixmark (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
[Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]),
schichtnommer:
šixnǫmǝr (Q121p Kerkrade
[(Domaniale)]
, ... [Winterslag]
Q117a Waubach
[(Laura / Julia)]
[Domaniale])
|
De metalen penning met het nummer van de ondergrondse arbeider. Aan de hand van de penning kon gecontroleerd worden welke mijnwerkers aanwezig waren. De meeste mijnen hadden een systeem waarbij voor iedere dienst een aparte penning werd gebruikt. Zo vermelden de invullers uit L 374, L 433 en Q 15 voor de Nederlandse staatsmijn Maurits dat men voor de nachtdienst een vierkante, voor de dagdienst een ronde en voor de middagdienst een driehoekige penning kende. Op de partikuliere mijnen in Nederland en in de Belgische mijnen werd een identiek systeem toegepast, waarbij alleen de vorm van de penning verschilde. De respondent uit Q 111 merkt op dat in de mijnen Oranje-Nassau I, II en IV bij ziekte de penning op het penningenbord werd bedekt met een ronde, groene penning. Bij drie achtereenvolgende dagen willekeurig verzuim ("bommelschicht") werd de penning afgedekt met een ronde, rode penning. Met een wit plaatje werd het nummer op het nummerbord bedekt als de penning na de dienst niet was ingeleverd. Uit de opmerkingen van de zegslieden uit L 417en L 422 voor respektievelijk de mijnen in Zwartberg, Waterschei en Eisden blijkt dat men daar de verschillende beroepsgroepen aan hun nummer kon herkennen. De opgave "kaartje" voor de mijn in Winterslag is een volksetymologische verbastering van het Wilhelminaalse catchèt. [N 95, 46; N 95, 45; Vwo 221; Vwo 252; Vwo 505; Vwo 547; monogr.]
II-5
|