| 32626 |
guano |
guana:
guana (P114p Runkelen, ...
Q117a Waubach),
guano:
goāno (Q191p Cadier),
guano (L282p Achel, ...
P120p Alken,
Q072p Beverst,
P176b Bevingen,
L269p Blerick,
L317p Bocholt,
L269b Boekend,
L287p Boeket,
Q035p Brunssum,
L426p Buchten,
Q071p Diepenbeek,
Q027p Doenrade,
L381p Echt,
L430p Einighausen,
Q202p Eys,
Q004p Gelieren Bret,
Q203p Gulpen,
L429p Guttecoven,
Q113p Heerlen,
Q112a Heerlerheide,
L330p Herten,
Q039p Hoensbroek,
P188p Hoepertingen,
L325p Horn,
L269a Hout-Blerick,
L414p Houthalen,
Q100p Houthem,
Q028p Jabeek,
L316p Kaulille,
Q111p Klimmen,
Q074p Kortessem,
P057p Kuringen,
P051p Lummen,
L377p Maasbracht,
L332p Maasniel,
Q180p Mal,
Q192p Margraten,
Q196p Mheer,
L294p Neer,
L321p Neeritter,
L312p Neerpelt,
L322a Nunhem,
Q036p Nuth,
L427p Obbicht,
Q033p Oirsbeek,
Q198b Oost-Maarland,
L416p Opglabbeek,
L288a Ospel,
Q095a Oud-Caberg,
L290p Panningen,
Q111q Ransdaal,
L299p Reuver,
Q099q Rothem,
Q035a Rumpen,
Q030p Schinveld,
P176p Sint-Truiden,
Q020p Sittard,
L318p Stramproy,
L432p Susteren,
L270p Tegelen,
Q112z Ten Esschen,
Q118a Terwinselen,
L374p Thorn,
Q112b Ubachsberg,
Q097p Ulestraten,
L271p Venlo,
L289p Weert,
Q113a Welten,
Q201p Wijlre,
P177p Zepperen),
gu̯ān (L265b Kronenberg, ...
L289b Leuken),
gu̯āno (L292p Heythuysen, ...
L265b Kronenberg),
gyi̯āno (L324p Baexem),
gyu̯.āno (Q019p Beek, ...
L322p Haelen,
L246p Horst,
Q019a Neerbeek,
Q194p Rijckholt),
gyu̯ān (L331b Boukoul, ...
L248p Lottum,
L383p Melick,
L382p Montfort,
L331p Swalmen),
gǝwanōu̯ (P056p Stokrooie),
gǝwān (L192b Aijen, ...
L211p Leunen,
L209p Merselo,
L216p Oirlo,
L387p Posterholt,
L318b Tungelroy),
gǝwānj (L331b Boukoul, ...
L331p Swalmen),
gǝwāno (Q029p Bingelrade, ...
L320a Ell,
Q116p Simpelveld),
gǝwānǝ (L192a Siebengewald),
gǝwǭnǝ (L164p Gennep, ...
L159a Middelaar,
L115p Mook,
L163p Ottersum),
wāno (Q193a Eckelrade),
patattenmest:
patattenmest (P114p Runkelen),
pǝtatǝmęst (P176a Melveren),
peru-guano:
peru-guano (L287p Boeket, ...
L291p Helden,
Q039p Hoensbroek,
Q014p Urmond,
L271p Venlo),
vogelmest:
vogelmest (L288a Ospel),
vōgǝl[mest] (L431p Dieteren, ...
Q018p Geulle,
L271p Venlo),
vūgǝl[mest] (L372p Maaseik),
vogelstront:
vōgǝlstrǫnt (K314p Kwaadmechelen),
vogeltjesmest:
vogǝlkǝsmēst (L265p Meijel)
|
Guano is een poedervormige meststof, vervaardigd van uitwerpselen, veren en kadaverresten van zeevogels, waarvan zich in de loop van de tijd dikke lagen hebben gevormd op onbewoonde eilanden en klippen met name aan de westkust van Zuid-Amerika (Peru, Chili). Blijkens een aantal opgaven werd guano beschouwd als de oudste of eerst bekende kunstmest of was hij de voorloper daarvan, die vooral vóór de eerste W.O. gebruikt werd. Toen de echte kunstmest zijn intrede had gedaan, werd deze aanvankelijk nog vaak guano genoemd. Met guano, die voornamelijk werd aangewend om pootaardappelen te bemesten, ging men zuinig om: met een oude eetlepel of iets dergelijks werd in ieder pootgat een kleine hoeveelheid van deze meststof op of bij de aardappel gelegd. Volgens de meeste opgaven was guano een stikstofhoudende meststof, volgens enkele andere bevatte hij ook kali en fosforzuur, terwijl hij eenmaal met thomasslakken wordt vergeleken of als zwarte meststof wordt omschreven. Mogelijk werd deze originele vogelmest in het begin van de kunstmestperiode synthetisch nagemaakt en als guano of onder een daarop gelijkende handelsnaam in de handel gebracht. [N P, 8; N 11A, 62a]
I-1
|