| 33107 |
maat houden bij het dorsen |
aan de slag blijven:
ǫn dǝ slāx blīǝvǝ (L314p Overpelt),
boekweit dorsen:
bugi [dorsen] (K358p Beringen),
bugǝt [dorsen] (L314p Overpelt),
boekweitkoek dorsen:
butǝku [dorsen] (K358p Beringen),
butǝkuk [dorsen] (P044p Zelem),
buŋǝdǝkuk [dorsen] (L282p Achel),
bǫŋǝndǝkuk [dorsen] (L312p Neerpelt
[(alle dorsers tegelijk)]
),
goed doordorsen:
gu dōrdøsǝ (K318p Berverlo),
in de slag blijven:
ęn dǝ slax blɛ̄vǝ (Q002b Kiewit),
koek dorsen:
kōk [dorsen] (L268p Velden
[(alle dorsers tegelijk)]
),
koek slaan:
kok slǫǝn (L413p Helchteren
[(alle dorsers tegelijk)]
),
luiden:
luu̯ǝ (Q111q Ransdaal),
maat houden:
mǭt hau̯tǝ (Q022p Munstergeleen),
op maat slaan:
ǫp mōǝ̄t slø̜.n (Q002a Godschei),
op slag slaan:
ǫp slax slǫan (P175p Gingelom),
schoon dorsen:
šxun dǫsn (Q001p Zonhoven),
slaghouden:
sla.̄xhǭi.̯ǝ (L369p Kinrooi),
slagā (P175p Gingelom, ...
P174p Velm),
slagān (P113p Binderveld, ...
P178p Brustem,
P117p Nieuwerkerken),
slaxhaldǝ (L215p Blitterswijck, ...
L247p Broekhuizen,
L211p Leunen),
slaxhau̯tǝ (L429a Berg, ...
L426p Buchten,
Q021p Geleen,
L425p Grevenbicht / Papenhoven,
Q113p Heerlen,
Q112a Heerlerheide,
L426z Holtum,
Q111p Klimmen,
Q018a Moorveld,
L427p Obbicht,
Q032a Puth,
Q020p Sittard,
L432p Susteren,
Q112z Ten Esschen,
Q101p Valkenburg),
slaxhau̯ǝn (K316p Heppen, ...
K314p Kwaadmechelen,
L265p Meijel,
K315p Oostham),
slaxhu (P107a Rummen),
slaxhā (P182p Buvingen, ...
P115p Duras,
P173p Halmaal,
P219p Jeuk,
P222p Opheers,
P176p Sint-Truiden,
P227p Vorsen,
P172p Wilderen),
slaxhāldǝ (L244c America, ...
L214a Geysteren,
L217p Meerlo,
L159a Middelaar,
L163a Milsbeek,
L163p Ottersum,
L246a Swolgen,
L245b Tienray,
L214p Wanssum),
slaxhān (P179p Aalst, ...
P180p Kerkom),
slaxhāǝ (P049p Donk, ...
P050p Herk-de-Stad,
P176a Melveren,
P213p Niel-Bij-Sint-Truiden),
slaxhē̜ǝn (K314p Kwaadmechelen),
slaxhē̜ǝvǝ (K353p Tessenderlo),
slaxhōǝ (P047p Loksbergen),
slaxhǫu̯ǝ(n) (K317a Kerkhoven, ...
K278p Lommel,
P045p Meldert),
slaxhǭn (P044p Zelem),
slaxhǭǝ (P048p Halen, ...
P046p Linkhout),
slā.gau̯ǝ (Q011p Boorsem, ...
Q007p Eisden,
L422p Lanklaar,
Q006p Leut,
L372p Maaseik,
Q009p Maasmechelen,
L424p Meeswijk,
L382p Montfort,
Q010p Opgrimbie,
Q012p Rekem,
L423p Stokkem,
Q008p Vucht),
slā.gā (P177a Ordingen),
slā.xau̯ǝ (L419p Elen, ...
Q096c Neerharen,
L420p Rotem,
Q013p Uikhoven),
slā.xhau̯.ǝ (L359p Beek, ...
L317p Bocholt,
L360p Bree,
L363p Ellikom,
L366p Gruitrode,
L364p Meeuwen,
L367p Neerglabbeek,
L368p Neeroeteren,
L362p Opitter,
L415p Opoeteren,
L358p Reppel,
L361p Tongerlo,
L365p Wijshagen),
slā.xhau̯ǝ(n) (L282p Achel, ...
L417p As,
L421p Dilsen,
L356p Grote-Brogel,
L286p Hamont,
L316p Kaulille,
L315p Kleine-Brogel,
Q095p Maastricht,
L312p Neerpelt,
L418p Niel-bij-As,
L416p Opglabbeek,
L314p Overpelt,
L313p Sint Huibrechts Lille,
Q094b Wolder / Oud-Vroenhoven / Wiler),
slā.xhā (P053p Berbroek, ...
P224p Boekhout,
P218p Borlo,
P220p Mechelen-Bovelingen),
slā.xhā.gǝ (Q002a Godschei, ...
Q002p Hasselt,
L413p Helchteren,
L414p Houthalen,
P055p Kermt,
P057p Kuringen,
P056p Stokrooie),
slā.xhān (L355a Linde, ...
L355p Peer),
slā.xhāǝ (P052p Schulen),
slā.xhǭn (K359p Koersel),
slāxhaldǝ (L269p Blerick, ...
L268p Velden,
L271p Venlo),
slāxhǭi̯ǝ (L295p Baarlo, ...
L320a Ell,
L371a Geistingen,
L326p Grathem,
L322p Haelen,
L320c Haler,
L289a Hushoven,
L321a Ittervoort,
L370p Kessenich,
L289b Leuken,
L377p Maasbracht,
L319p Molenbeersel,
L288p Nederweert,
L294p Neer,
L321p Neeritter,
L322a Nunhem,
L371p Ophoven,
L288a Ospel,
L266p Sevenum,
L374p Thorn,
L318b Tungelroy,
L289p Weert),
slā.xhōn (P051p Lummen),
slā.xhɛ̄.n (L353p Eksel, ...
L352p Hechtel,
L354p Wijchmaal),
slāxhōn (K358p Beringen, ...
K360p Heusden,
K357p Paal,
K361p Zolder),
slǭxhau̯.ǝ (Q087p Gellik),
šla.̄xhǭi.̯ǝ (L331b Boukoul, ...
L331p Swalmen),
šlaxhǭtǝ (Q211p Bocholtz, ...
Q204a Mechelen,
Q198b Oost-Maarland),
šlaxhǭǝ (L291p Helden),
šlā.xhō.ǝ (L290p Panningen),
šlāxhaldǝ (L270p Tegelen),
šlāxhau̯ǝ (Q211p Bocholtz, ...
Q203p Gulpen,
Q100p Houthem,
Q204a Mechelen,
Q197p Noorbeek,
Q033p Oirsbeek,
Q099q Rothem,
Q098p Schimmert,
Q197a Terlinden,
Q097p Ulestraten,
Q014p Urmond,
Q117a Waubach),
šlāxhōtǝ (Q112b Ubachsberg),
šlāxhǭi̯ǝ (L295p Baarlo, ...
L324p Baexem,
L330p Herten,
L325p Horn,
L332p Maasniel,
L329p Roermond),
šlǭ.xhau̯.ǝ (Q188p Kanne, ...
Q088p Lanaken,
Q096d Smeermaas,
Q091p Veldwezelt,
Q172p Vroenhoven),
šlǭ.xhā (Q156p Borgloon, ...
P186p Gelinden,
P184p Groot-Gelmen,
P195p Gutschoven,
P197p Heers,
Q164p Heks,
P188p Hoepertingen,
Q165p Hopmaal,
P223p Rukkelingen-Loon,
P192p Voort,
P118a Wijer,
P177p Zepperen),
šlǭ.xhā.gǝ (P187p Berlingen, ...
Q072p Beverst,
Q083p Bilzen,
Q071p Diepenbeek,
Q004p Gelieren Bret,
Q003p Genk,
Q153p Gors-Opleeuw,
Q079p Guigoven,
Q094p Hees,
Q081a Heesveld-Eik,
Q077p Hoeselt,
Q152p Kerniel,
Q074p Kortessem,
Q090p Mopertingen,
Q082p Munsterbilzen,
Q157a Overrepen,
Q161p Piringen,
Q168a Rijkhoven,
Q076p Romershoven,
Q168p s-Herenelderen,
Q154p Sint-Huibrechts-Hern,
P119p Sint-Lambrechts-Herk,
Q080p Vliermaal,
Q075p Vliermaalroot,
Q084p Waltwilder,
Q155p Werm,
Q073p Wimmertingen,
Q079a Wintershoven,
Q001p Zonhoven,
Q005p Zutendaal),
šlǭ.xhān (K318p Berverlo, ...
K316p Heppen),
šlǭ.xhātǝ (Q163p Berg, ...
Q170p Grote-Spouwen,
Q174p Herderen,
Q089p Martenslinde,
Q169p Membruggen,
Q175p Riemst,
Q178p Val-Meer,
Q171p Vlijtingen,
Q179p Zichen-Zussen-Bolder),
šlǭ.xhāǝ (P120p Alken, ...
Q160p Bommershoven,
Q159p Broekom,
Q157p Jesseren,
P121p Ulbeek,
Q166p Vechmaal),
šlǭ.xhō.tǝ (Q181p Sluizen),
šlǭ.xhōǝ (Q242p Diets-Heur, ...
Q240p Lauw,
Q241p Rutten),
šlǭ.xhǫu̯gǝ (Q167p Koninksem, ...
Q162p Tongeren),
šlǭ.xhɛ̄gǝ (Q078p Wellen),
šlǭ.xhɛ̄ǝ (P118p Kozen),
šlǭxhau̯ǝ (Q193p Gronsveld, ...
Q198b Oost-Maarland),
šlǭxhā (P058p Stevoort),
trompen:
trumpǝ (Q098p Schimmert),
z'n slag houden:
zǝnǝ slax ān (P176p Sint-Truiden)
|
Wanneer men met meer dan één man dorst, moet men goed de maat houden; zie ook de algemene toelichting bij deze paragraaf. In dit lemma staan de benamingen voor dit houden van de juiste maat bijeen. De uitdrukking boekweit dorsen, of beter: boekweitkoek dorsen of - slaan (en heteroniemen, zie het lemma ''boekweit'', 1.2.10) betekent doorgaans: "ritmisch, op maat dorsen"; de term is een onomatopee. Soms ook betekent de uitdrukking dat alle dorsers tegelijk slaan ten teken dat het dorsen klaar is. In L 326 merkt de zegsman opdat deze uitdrukking "verkeerd dorsen" betekent. Trompen is wel de benaming voor het ritmisch luiden van de kerkklok; vergelijk ook het type luiden zelf. Voor de fonetische documentatie van het woord [dorsen], zie het lemma ''dorsen'' (6.1.1).' [N 14, 12 en 14b; JG 1a, 1b; monogr.]
I-4
|