| 32643 |
voorschaar |
aflegger:
aflęgǝr (K353p Tessenderlo),
afschepper:
ãfsxø̜pǝr (L246p Horst),
áfsxø̜pǝr (L244c America, ...
L211p Leunen,
L209p Merselo,
L216p Oirlo),
ā.fšø̜pǝr (L291p Helden, ...
L298p Kessel,
L290p Panningen,
L270p Tegelen),
āfsxø̜pǝr (L282p Achel, ...
L265b Kronenberg,
L248p Lottum,
L266p Sevenum,
L268p Velden),
āfšø̜pǝr (Q033p Oirsbeek),
afschoeper:
afsxupǝr (K317p Leopoldsburg, ...
K278p Lommel,
L314p Overpelt,
K353p Tessenderlo),
afsxypǝr (P175p Gingelom),
afšupǝr (L265p Meijel),
āfsxupǝr (L286p Hamont, ...
L312p Neerpelt),
āfšōpǝr (L374p Thorn),
belkschaar:
bęlǝk[schaar] (Q096a Borgharen, ...
Q019z Geverik / Kelmond,
L434p Limbricht,
Q099q Rothem
[(bij het ploegen van grasland)]
,
Q097p Ulestraten,
Q117a Waubach),
blekker:
blęʔǝr (K353p Tessenderlo),
blekmes:
blękmęs (K278p Lommel),
klein mesje:
klē̜n męskǝ (K359p Koersel),
klein rooster:
klē̜n ryǝstǝr (P224p Boekhout),
klein schalmpje:
klei̯ sxalǝmkǝ (L316p Kaulille),
klē šalǝmkǝ (Q001a Oud-Winterslag),
klē šɛlǝmkǝ (Q003p Genk),
klein schulpje:
klē sxø̜lǝpkǝ (L414p Houthalen),
klē sxęlǝpkǝ (Q002p Hasselt),
klē šø̜.lǝpkǝ (Q155p Werm),
klē šę.lǝpkǝ (Q083p Bilzen),
klēn skø̜.lǝpkǝ (P223p Rukkelingen-Loon),
klēn sxø̜lǝpkǝ (P178p Brustem, ...
P050p Herk-de-Stad,
P058p Stevoort),
klēn šø̜.lǝpkǝ (Q168a Rijkhoven),
klęi̯ sxø.lǝpkǝ (Q078p Wellen),
klęi̯ sxø̜.lǝpkǝ (P120p Alken, ...
Q074p Kortessem,
Q073p Wimmertingen),
klęi̯ sxø̜lǝpkǝ (P113p Binderveld, ...
P115p Duras
[(ook aan de enkele ploeg)]
,
P173p Halmaal,
P118p Kozen),
klęi̯ šø̜.lǝpkǝ (Q168p s-Herenelderen
[(minder gebruikelijk dan pelleux)]
),
klęi̯n skø̜.lǝpkǝ (P197p Heers),
klęi̯n sxø̜.lǝpkǝ (P121p Ulbeek),
klęi̯n sxø̜lǝpkǝ (P118a Wijer),
klęi̯n šø̜.lǝpkǝ (Q153p Gors-Opleeuw, ...
Q155a Neerrepen,
Q075p Vliermaalroot,
Q094b Wolder / Oud-Vroenhoven / Wiler),
klę̄i̯ sxø̜lǝpkǝ (P107a Rummen),
klɛ̄ sxø̜lǝpkǝ (P048p Halen
[(ook aan de enkele ploeg)]
),
klɛ̄ šęlǝpkǝ (P047p Loksbergen),
klɛ̄n šę.lǝpkǝ (Q171p Vlijtingen),
klein(e) schaar:
kleǝn sxōǝrǝ (P211p Waasmont),
klēi̯ [schaar] (P213p Niel-Bij-Sint-Truiden),
klē̜i̯ [schaar] (P175p Gingelom),
klē̜n sxǭrǝ (P224p Boekhout),
klęi̯n [schaar] (P219p Jeuk, ...
Q016q Krawinkel,
P214p Montenaken),
klęi̯n skǭrǝ (P182p Buvingen),
klęi̯n sxǭǝrǝ (P180p Kerkom),
klęn sxǭrǝ (P218p Borlo),
de volgende varianten werden in de meervoudsvorm opgegeven
klęi̯n skǭǝrǝ (P227p Vorsen),
kleine schalm:
kleine schalm (K359p Koersel),
klęi̯nǝ [schalm] (L317p Bocholt, ...
L314p Overpelt),
kleine schulp:
klei̯n [schulp] (P119p Sint-Lambrechts-Herk, ...
P174p Velm),
klēn [schulp] (P049p Donk, ...
P055p Kermt,
Q076p Romershoven,
P056p Stokrooie),
klē̜i̯n [schulp] (P117p Nieuwerkerken),
klē̜n [schulp] (P175p Gingelom),
klęi̯n [schulp] (Q160p Bommershoven, ...
Q156p Borgloon,
Q159p Broekom,
P186p Gelinden,
P184p Groot-Gelmen,
Q079p Guigoven,
P195p Gutschoven,
P188p Hoepertingen,
Q165p Hopmaal,
Q157p Jesseren,
Q152p Kerniel,
P220p Mechelen-Bovelingen,
P177a Ordingen,
Q157a Overrepen,
Q161p Piringen,
Q154p Sint-Huibrechts-Hern,
P176p Sint-Truiden,
Q162p Tongeren,
Q166p Vechmaal,
Q080p Vliermaal,
P192p Voort,
Q164a Widooie,
P177p Zepperen),
klęn [schulp] (P218p Borlo),
klɛi̯n [schulp] (P187p Berlingen, ...
Q164p Heks,
P176a Melveren),
kleine snee:
klęnǝ snē (K315p Oostham),
mesje:
męskǝ (K316p Heppen
[(mv -s)]
),
peller:
pęldǝr (Q188p Kanne),
pelleux:
`pely (Q198b Oost-Maarland),
`pē̜lē (Q158a Henis),
`pęle (Q167p Koninksem, ...
Q162p Tongeren),
`pęly (Q242p Diets-Heur, ...
Q174p Herderen,
Q188p Kanne,
Q240p Lauw,
Q169p Membruggen,
Q177p Millen
[(ook aan de enkele ploeg)]
,
Q182p Nerem,
Q175p Riemst,
Q181p Sluizen,
Q162p Tongeren,
Q178p Val-Meer,
Q179p Zichen-Zussen-Bolder),
`pęlø̄ (Q162p Tongeren),
`pęlē (Q170p Grote-Spouwen),
peli (Q193p Gronsveld),
peløm (Q198b Oost-Maarland),
pelǝ (Q187a Heugem),
pily (Q192p Margraten),
puli (Q194p Rijckholt),
pøli (Q193p Gronsveld),
pęlø̄ (Q158p Riksingen, ...
Q178p Val-Meer),
pęlē (Q163p Berg),
pęlę (Q241p Rutten),
pęlǝ (Q188p Kanne),
pǝly (Q155a Neerrepen, ...
Q168p s-Herenelderen),
p˙ely (Q200p s-Gravenvoeren),
p˙ęly (Q247p Sint-Martens-Voeren, ...
Q247a Sint-Pieters-Voeren),
ploegje:
pluxskǝ (K314p Kwaadmechelen
[(mv -s)]
),
plyxskǝ (L282p Achel
[(mv -s)]
),
schaar:
skǭr (P181p Muizen),
sxǭǝr (P179p Aalst),
schaardje:
šē̜rtšǝ (L387p Posterholt),
schaarsje:
sxē̜rskǝ (L289a Hushoven),
schaartje:
sxē̜rkǝ (L289a Hushoven),
šē̜rkǝ (L429p Guttecoven, ...
Q101p Valkenburg),
schalmpje:
sxalǝmkǝ (K318p Berverlo, ...
L413p Helchteren
[(mv -s)]
),
sxɛlǝmkǝ (L353p Eksel, ...
L314p Overpelt),
schelkouter:
šølkōtǝr (Q192p Margraten),
scheller:
sxęldǝr (K278p Lommel),
šø̜lǝr (Q072p Beverst),
šęldǝr (Q083p Bilzen),
šęlǝr (Q072p Beverst, ...
Q077p Hoeselt,
Q089p Martenslinde,
Q082p Munsterbilzen,
Q084p Waltwilder),
schelmes:
sxęlmęs (K278p Lommel),
schelschaar:
šel[schaar] (Q192p Margraten
[(mv šelšārdǝr)]
, ...
Q112p Voerendaal),
šyl[schaar] (Q222p Vaals
[(mv -ǝ)]
),
šøl[schaar] (Q106p Bemelen, ...
Q121p Kerkrade,
Q192p Margraten,
Q203a Reijmerstok,
Q208p Vijlen),
šø̜l[schaar] (Q191p Cadier, ...
Q204a Mechelen,
Q197p Noorbeek,
Q197a Terlinden),
šęl[schaar] (Q102p Amby, ...
Q019p Beek,
Q103p Berg / Terblijt,
Q202p Eys,
Q111p Klimmen,
Q036p Nuth,
Q099q Rothem,
Q098p Schimmert),
schoffelmes:
sxufǝlmęs (K316p Heppen),
schoffeltje:
sxu ̞fǝlkǝ (P045p Meldert),
sxufǝlkǝ (K318p Berverlo),
sxøfalkǝ (P046p Linkhout, ...
K357p Paal),
schuiner:
šø ̞lpǝr (Q178p Val-Meer),
schulp:
sxø̜.lǝp (Q001p Zonhoven
[(niet bij de enkele ploeg)]
),
šø̜.lǝp (Q088p Lanaken, ...
Q096d Smeermaas),
šę.lǝp (Q092p Kleine-Spouwen),
schulpje:
sxø̜.lǝpkǝ (K358p Beringen, ...
P185p Engelmanshoven,
K360p Heusden
[(mv -s)]
),
sxø̜lǝpkǝ (P046p Linkhout),
sxę.lǝpkǝ (Q002p Hasselt, ...
P052p Schulen),
šø̜.lǝpkǝ (Q071p Diepenbeek, ...
Q087p Gellik,
Q095p Maastricht,
Q187p Sint Pieter,
Q172p Vroenhoven,
Q164a Widooie,
Q094b Wolder / Oud-Vroenhoven / Wiler),
šę.lǝpkǝ (Q087p Gellik, ...
Q094p Hees,
Q090p Mopertingen
[(mv -s)]
,
Q093p Rosmeer,
Q091p Veldwezelt,
Q005p Zutendaal),
schup:
sxøp (K278p Lommel),
schupje:
sxø.pkǝ (L282p Achel
[(mv -s)]
),
sxøpkǝ (L286p Hamont, ...
K314p Kwaadmechelen,
P051p Lummen
[(mv -s)]
,
K353p Tessenderlo),
sxøpkǝ(n) (K278p Lommel
[(mv -s)]
),
šø̜pkǝ (Q193p Gronsveld, ...
Q009p Maasmechelen,
Q175p Riemst,
Q094b Wolder / Oud-Vroenhoven / Wiler),
stroopschaar:
strø̄p[schaar] (L115p Mook, ...
L192a Siebengewald
[(minder gebruikelijk dan voorschaar)]
),
štrø̄p[schaar] (Q113p Heerlen),
štrø̜i̯p[schaar] (Q019p Beek, ...
Q111p Klimmen,
Q111q Ransdaal,
Q097p Ulestraten),
tweede schulp:
twedǝ šę.lǝp (Q076p Romershoven),
tweede schulpje:
twi̯ø̜.dǝ šø̜.lǝpkǝ (Q079a Wintershoven),
viller:
veldǝr (Q006p Leut, ...
L424p Meeswijk,
Q015p Stein,
L423p Stokkem
[(mv -s)]
,
Q014p Urmond,
Q008p Vucht),
villertje:
veldǝrkǝ (Q007p Eisden),
voorloper:
vīǝ.rlǫu̯.pǝr (L368p Neeroeteren),
voorploeger:
vø̄rplugǝr (L282p Achel),
voorploegje:
vø̄rpluxskǝ (K317p Leopoldsburg),
voorriester:
vørrisǝr (K278p Lommel),
voorschaaf:
vȳǝršāf (Q121c Bleijerheide),
voorschaar:
vyør[schaar] (L378p Stevensweert),
vȳǝr[schaar] (Q121c Bleijerheide, ...
Q211p Bocholtz,
Q035p Brunssum,
Q027p Doenrade,
Q121p Kerkrade,
Q117p Nieuwenhagen,
Q036p Nuth,
Q033p Oirsbeek,
Q116p Simpelveld,
Q112z Ten Esschen,
Q112p Voerendaal,
Q117a Waubach),
vør[schaar] (K278p Lommel),
vø̄ ̞ǝr[schaar] (Q204a Mechelen),
vø̄r[schaar] (L295p Baarlo, ...
Q019p Beek,
L429a Berg,
L426p Buchten,
L286p Hamont,
L328p Heel,
L426z Holtum,
L289b Leuken,
L321p Neeritter,
L387p Posterholt,
Q098p Schimmert,
Q187p Sint Pieter,
Q020p Sittard,
L331p Swalmen,
Q097p Ulestraten,
L268p Velden,
L289p Weert),
vø̄rskā (P222p Opheers),
vø̜̄r[schaar] (L324p Baexem, ...
L292p Heythuysen,
L294p Neer),
vø̜̄ǝr[schaar] (P175p Gingelom),
vø̜r[schaar] (L192b Aijen, ...
L215p Blitterswijck,
L164p Gennep,
L211p Leunen,
L159a Middelaar,
L163a Milsbeek,
L115p Mook,
L216p Oirlo,
L163p Ottersum,
L192a Siebengewald),
voorschaard:
vø̄.r[schaard] (L331b Boukoul, ...
L331p Swalmen),
vø̄r[schaard] (L295p Baarlo, ...
L322p Haelen,
L246p Horst,
L248p Lottum,
L265p Meijel,
L270p Tegelen,
L268p Velden),
vø̜̄r[schaard] (L291p Helden, ...
L290p Panningen,
L266p Sevenum),
vø̜r[schaard] (L209p Merselo, ...
L216p Oirlo),
voorschaardje:
vø̄.ršē̜.rtjǝ (L331b Boukoul, ...
L332p Maasniel,
L331p Swalmen),
voorschaars:
voorschaars (L288a Ospel),
vø̄r[schaars] (L320a Ell, ...
L322p Haelen,
L288p Nederweert,
L387p Posterholt,
L374p Thorn,
L318b Tungelroy),
vø̜̄r[schaars] (L324p Baexem, ...
L292p Heythuysen),
voorschaarsje:
vø̜̄ršē̜rskǝ (L324p Baexem),
voorschaartje:
vø̄rsxē̜rkǝ (L288c Eind),
vø̄ršē̜rkǝ (L330p Herten),
voorschalm:
vyø.r[schalm] (L420p Rotem),
vȳ ̞ǝ.r[schalm] (L419p Elen),
vør[schalm] (L367p Neerglabbeek),
vø̄(ǝ)r[schalm] (L282p Achel, ...
L312p Neerpelt),
vø̄.r[schalm] (Q011p Boorsem, ...
L316p Kaulille,
L369p Kinrooi,
L372p Maaseik,
L319p Molenbeersel),
vø̄r[schalm] (K358p Beringen, ...
L315p Kleine-Brogel,
L422p Lanklaar,
Q009p Maasmechelen,
L321p Neeritter,
Q010p Opgrimbie,
L314p Overpelt,
L313p Sint Huibrechts Lille,
Q013p Uikhoven,
L354p Wijchmaal),
vø̜r[schalm] (L317p Bocholt),
vē̜r[schalm] (L362p Opitter),
vīǝ.r[schalm] (L417p As, ...
L359p Beek,
L360p Bree,
L363p Ellikom,
L356p Grote-Brogel,
L364p Meeuwen,
L368p Neeroeteren,
L418p Niel-bij-As,
L416p Opglabbeek,
L415p Opoeteren,
L358p Reppel,
L361p Tongerlo),
(mv)
[voor]š˙ɛlǝm (L369p Kinrooi, ...
Q009p Maasmechelen,
Q010p Opgrimbie,
L373p Roosteren,
L361p Tongerlo,
Q013p Uikhoven),
voorschalmpje:
vȳ ̞ǝ.ršɛlǝmkǝ (Q012p Rekem),
vȳǝ.ršɛ.lǝmkǝ (L422p Lanklaar),
vȳǝ.ršɛlǝmkǝ (L317p Bocholt, ...
L421p Dilsen),
vørsxalǝmʔǝ (K314p Kwaadmechelen),
vø̄.rsxalǝmkǝ (L352p Hechtel),
vø̄.ršɛlǝmkǝ (L370p Kessenich, ...
L369p Kinrooi,
L372p Maaseik,
L371p Ophoven),
vērsxalǝmkǝ (L355p Peer),
vīǝ.ršɛlǝmkǝ (Q003p Genk, ...
L366p Gruitrode,
L364p Meeuwen,
L367p Neerglabbeek,
L416p Opglabbeek,
L365p Wijshagen),
voorschoffel:
vørsxu ̞fǝl (K314p Kwaadmechelen),
voorschulp:
vø̄r[schulp] (Q002c Bokrijk, ...
P044p Zelem,
K361p Zolder),
vīǝ.r[schulp] (P053p Berbroek),
voorschulpje:
vø̄.rsxø̜.lǝpkǝ (Q002a Godschei),
vø̄.ršø̜.lǝpkǝ (Q096c Neerharen
[(mv -s)]
),
vø̄rsxø̜lǝpkǝ (P044p Zelem
[(mv -s)]
),
voorspaan:
vȳǝrspān (Q121c Bleijerheide),
voorste schulp:
vø̄stǝ sxø̜lǝp (P172p Wilderen)
|
De vóór het kouter geplaatste kleine schaar, die bij het ploegen de bovenste laag van de "harde voor" afschilt en deze met de mest en evt. onkruid in de open voor schuift. De in dit lemma vermelde meervoudsvormen zijn waarschijnlijk verstrekt naar aanleiding van een wentelploeg, die immers van twee boven elkaar staande voorscharen is voorzien. Voor het (...)-gedeelte van varianten zie men het lemma ploegschaar. [JG 1a + 1b + 1c; JG 2c ; N 11, 31.IV.a; N 11, 33f + g; N 11A, 85a; monogr.]
I-1
|