32700 |
mest ondiep onderploegen |
(mest) onderslaan:
o.n(d)ǝrslūǝ.n (L317p Bocholt),
o.n(d)ǝrslǭǝ.n (L362p Opitter, ...
L361p Tongerlo),
o.ndǝrsluǝ (Q175p Riemst),
o.ndǝrslø.n (Q161p Piringen, ...
Q162p Tongeren),
o.ndǝrslōǝ.n (P187p Berlingen),
o.ndǝrslūǝ.n (Q087p Gellik),
o.ndǝrslű̄ǝ.n (L359p Beek, ...
L358p Reppel),
o.ndǝrslǫnj (P121p Ulbeek),
o.ndǝrslǭ ̝.n (L368p Neeroeteren),
o.nǝrslen (Q170p Grote-Spouwen),
o.nǝrslø.n (Q242p Diets-Heur, ...
Q177p Millen),
o.nǝrslūǝ.n (L417p As, ...
L418p Niel-bij-As,
L416p Opglabbeek),
o.nǝrslű̄ǝ.n (L360p Bree, ...
L363p Ellikom,
L356p Grote-Brogel,
L364p Meeuwen,
L416p Opglabbeek,
L365p Wijshagen),
o.nǝrslǭǝ.n (L366p Gruitrode, ...
L367p Neerglabbeek,
L415p Opoeteren),
o.ŋǝrslō.n (Q011p Boorsem),
o.ŋǝrslūǝ.n (L422p Lanklaar, ...
L372p Maaseik),
o.ŋǝrslǭn (L383p Melick),
on(d)ǝrsluę. (Q179p Zichen-Zussen-Bolder),
ondǝrslu̯ón (Q178p Val-Meer),
ondǝrsló̜n (K278p Lommel),
ondǝrslōǝ (P115p Duras, ...
P048p Halen,
P173p Halmaal,
P172p Wilderen),
ondǝrslǫn (P050p Herk-de-Stad),
ondǝrslǭ.n (L316p Kaulille),
ondǝrslǭn (L360p Bree),
onǝrsluǫn (Q174p Herderen),
onǝrsluɛnj (Q178p Val-Meer),
onǝrslǭn (P118a Wijer),
oŋǝrslō.n (Q010p Opgrimbie, ...
Q008p Vucht),
oŋǝrslōǝ.n (L421p Dilsen, ...
L369p Kinrooi),
oŋǝrslū ̞ǝ.n (L419p Elen),
oŋǝrslǭ.n (L370p Kessenich),
oŋǝrslǭn (L288p Nederweert),
oŋǝršlōǝ.n (L420p Rotem),
ő.nǝrslūǝ.n (Q005p Zutendaal),
ǫ.n(d)ǝrslø.n (Q157p Jesseren, ...
Q154p Sint-Huibrechts-Hern),
ǫ.n(d)ǝrslǭǝ.n (L315p Kleine-Brogel),
ǫ.ndǝrsluǝ (Q171p Vlijtingen),
ǫ.ndǝrsluǝ.n (Q091p Veldwezelt),
ǫ.ndǝrslø.n (Q079p Guigoven, ...
Q152p Kerniel,
Q157a Overrepen,
Q080p Vliermaal),
ǫ.ndǝrslø̜.n (Q153p Gors-Opleeuw, ...
Q075p Vliermaalroot,
Q079a Wintershoven),
ǫ.ndǝrslø̜i̯.n (Q160p Bommershoven),
ǫ.ndǝrslǫnj (P119p Sint-Lambrechts-Herk),
ǫ.ndǝrslǭ ̝ǝn (L282p Achel, ...
L286p Hamont,
L314p Overpelt),
ǫ.ndǝrslǭ.n (Q083p Bilzen, ...
Q002p Hasselt,
L352p Hechtel),
ǫ.ndǝrslǭǝ.n (L355p Peer, ...
L313p Sint Huibrechts Lille,
L354p Wijchmaal),
ǫ.nǝrsle.n (Q089p Martenslinde),
ǫ.nǝrsluǝ.n (Q090p Mopertingen),
ǫ.nǝrsly.n (Q168p s-Herenelderen),
ǫ.nǝrslø.n (Q163p Berg, ...
Q158a Henis,
Q077p Hoeselt,
Q168a Rijkhoven,
Q076p Romershoven,
Q181p Sluizen,
Q155p Werm),
ǫ.nǝrslø̄.n (L413p Helchteren),
ǫ.nǝrslø̄.nj (Q169p Membruggen),
ǫ.nǝrslø̜.n (Q072p Beverst, ...
Q071p Diepenbeek,
Q002a Godschei),
ǫ.nǝrslę.n (Q084p Waltwilder),
ǫ.nǝrslōǝ.n (Q081a Heesveld-Eik, ...
Q082p Munsterbilzen),
ǫ.nǝrslūǝ.n (Q003p Genk, ...
L414p Houthalen,
Q001a Oud-Winterslag),
ǫn(d)ǝrsløn (K358p Beringen),
ǫndǝrslou̯ǝ (P107a Rummen),
ǫndǝrsluǝ.n (P177p Zepperen),
ǫndǝrsló.n (Q074p Kortessem),
ǫndǝrslō ̝ǝn (P176a Melveren),
ǫndǝrslōǝ (P113p Binderveld, ...
P049p Donk,
P046p Linkhout,
P047p Loksbergen,
P117p Nieuwerkerken),
ǫndǝrslōǝ.n (Q078p Wellen),
ǫndǝrslūn (L317p Bocholt),
ǫndǝrslűǝ (Q094p Hees
[(ouder dan onderbelken)]
),
ǫndǝrslǫu̯ǝn (K278p Lommel),
ǫndǝrslǭn (Q002p Hasselt, ...
K278p Lommel),
ǫndǝrslǭǝ.n (L312p Neerpelt),
ǫnǝrsluǝ.n (P120p Alken, ...
Q073p Wimmertingen),
ǫnǝrslønj (K359p Koersel),
ǫnǝrslęn (P052p Schulen),
ǫnǝrslō ̝ǝn (P058p Stevoort),
ǫnǝrslōǝ.n (P118p Kozen, ...
P052p Schulen,
K361p Zolder),
ǫnǝrslő.n (Q002a Godschei),
ǫnǝrslő̜n (P053p Berbroek, ...
P055p Kermt,
P056p Stokrooie),
ǫnǝrslū ̞ǝ.n (P051p Lummen),
ǫnǝrslǭn (Q002c Bokrijk, ...
P057p Kuringen),
ǫŋǝrslǭn (K360p Heusden),
ǭ.ndǝrsloǝ.n (P188p Hoepertingen),
belken:
[belken] (L428p Born, ...
Q035p Brunssum,
Q198p Eijsden,
P175p Gingelom,
Q193p Gronsveld,
Q081a Heesveld-Eik,
Q187a Heugem,
P215p Kortijs,
Q095p Maastricht,
Q204a Mechelen,
P214p Montenaken,
P181p Muizen,
Q117p Nieuwenhagen,
Q198b Oost-Maarland,
Q203a Reijmerstok,
Q099q Rothem,
Q118p Schaesberg,
Q014p Urmond,
Q112p Voerendaal,
P211p Waasmont,
Q117a Waubach,
Q005p Zutendaal),
belken voor groenbemesting:
[belken] vø̜r grø̄nbǝmę.steŋ (Q116p Simpelveld),
braak omdoen:
brǭk omdōn (L318b Tungelroy),
dreeg bouwen:
[dreeg bouwen] (L295p Baarlo, ...
L266p Sevenum,
L270p Tegelen,
L271p Venlo),
dreeg omslaan:
[dreeg] ømslǭn (L288a Ospel),
dreeg onderbouwen:
[dreeg onderbouwen] (L246p Horst, ...
L265b Kronenberg,
L115p Mook,
L270p Tegelen),
dreeg onderdoen:
[dreeg onderdoen] (L369p Kinrooi, ...
L290p Panningen),
dreeg onderploegen:
[dreeg onderploegen] (L370p Kessenich, ...
L372p Maaseik,
L322a Nunhem,
L289p Weert),
dreeg onderslaan:
[dreeg] o.ŋǝršlǭn (L387p Posterholt),
[dreeg] oŋǝrslǭn (L320a Ell, ...
L374p Thorn),
dreeg ondervaren:
[dreeg ondervaren] (L322p Haelen, ...
L292p Heythuysen),
dreeg onderwerken:
[dreeg] oŋǝrwęrǝkǝ (L270p Tegelen),
dreeg ploegen:
[dreeg ploegen] (L295p Baarlo, ...
L289a Hushoven,
L321p Neeritter,
L318b Tungelroy),
dreeg varen:
[dreeg varen] (L288c Eind, ...
L294p Neer,
L331p Swalmen),
droten:
drūtǝ (Q117a Waubach),
flatsen:
flatsǝ (L215p Blitterswijck, ...
L214a Geysteren,
L217p Meerlo,
L159a Middelaar,
L216p Oirlo,
L246a Swolgen,
L245b Tienray,
L214p Wanssum),
inbelken:
en[belken] (P175p Gingelom, ...
P213p Niel-Bij-Sint-Truiden),
i.n[belken] (Q241p Rutten),
ęn[belken] (P227p Vorsen),
instroppen:
ęn[stroppen] (P219p Jeuk),
kulteren:
kø̜ltǝrǝ (Q111q Ransdaal),
licht onderdoen:
lex˱ o.ndǝrdūn (Q188p Kanne),
lochte onderdoen:
loxtǝ oŋǝrdōn (L330p Herten),
morksen:
mōrǝksǝ (Q009p Maasmechelen),
omflatsen:
ømflatsǝ (L192b Aijen, ...
L164p Gennep,
L209p Merselo,
L115p Mook,
L163p Ottersum,
L266p Sevenum,
L268p Velden),
onderbelken:
o.ndǝr[belken] (Q160p Bommershoven, ...
Q161p Piringen
[(weinig gebruikelijk)]
,
Q162p Tongeren),
o.nǝr[belken] (Q242p Diets-Heur, ...
Q167p Koninksem,
Q240p Lauw),
o.ŋǝr[belken] (L422p Lanklaar, ...
Q006p Leut,
Q009p Maasmechelen),
oŋǝr[belken] (L429a Berg, ...
L426p Buchten,
Q027p Doenrade,
Q018p Geulle,
L429p Guttecoven,
L426z Holtum,
Q111p Klimmen,
L434p Limbricht,
L424p Meeswijk,
Q033p Oirsbeek,
Q116p Simpelveld,
Q112z Ten Esschen,
Q013p Uikhoven),
õndǝr[belken] (Q191p Cadier, ...
Q192p Margraten,
Q204a Mechelen,
Q197p Noorbeek,
Q198b Oost-Maarland,
Q194p Rijckholt,
Q187p Sint Pieter,
Q197a Terlinden,
Q101p Valkenburg,
Q094b Wolder / Oud-Vroenhoven / Wiler),
ő.nǝr[belken] (Q005p Zutendaal),
ǫ.ndǝr[belken] (Q164p Heks, ...
Q166p Vechmaal),
ǫ.nǝr[belken] (Q081a Heesveld-Eik),
ǫndǝr[belken] (Q094p Hees, ...
Q074p Kortessem),
onderbraken:
ondǝrbrǭkǝ (L265p Meijel),
õndǝrbrǭkǝ (L192a Siebengewald),
onderdoen:
o.ndǝrdō.n (L358p Reppel),
o.ŋǝrdō.n (L371p Ophoven),
o.ŋǝrdō.nǝ (L319p Molenbeersel),
o.ŋǝrdū.n (Q007p Eisden),
oŋǝrdū.n (L423p Stokkem),
oŋǝrdūa (Q121c Bleijerheide),
oŋǝrdūǝn (L422p Lanklaar),
ōndǝrdūǝn (Q192p Margraten),
ǫ.nǝrdū.n (Q072p Beverst, ...
Q001p Zonhoven),
ǫndǝrdū.n (L353p Eksel),
ǭnǝrduǝn (Q001p Zonhoven),
onderdraaien:
o.ŋǝrdrɛi̯ǝ (Q011p Boorsem),
onderflatsen:
o.ndǝrflatsǝ (L247p Broekhuizen, ...
L248p Lottum,
L268p Velden),
oŋǝrflatsǝ (L265b Kronenberg, ...
L266p Sevenum),
õndǝrflatsǝ (L244c America, ...
L246p Horst,
L211p Leunen,
L115p Mook,
L163p Ottersum,
L192a Siebengewald,
L214p Wanssum),
onderkulteren:
ondǝrkø̜ltǝrǝ (Q097p Ulestraten),
onderrollen:
oŋǝrrǫlǝ (L328p Heel),
onderschellen:
oŋǝrsxęlǝ (L289b Leuken),
onderslagen:
ondǝrslǭgǝ(n) (K314p Kwaadmechelen, ...
K315p Oostham),
onǝrslǭgǝ (K316p Heppen),
ǫn(d)ǝrslǭgǝ (K318p Berverlo),
ǫndǝrslãgǝ (K317a Kerkhoven, ...
K353p Tessenderlo),
ǫndǝrslāgǝ (P045p Meldert, ...
P044p Zelem),
ǫndǝrslǭgǝ (K353p Tessenderlo),
ǫnǝrslāgǝ (K357p Paal),
onderstropen:
o.ndǝrstrø̄ ̞.p''ǝ' (Q172p Vroenhoven),
o.ndǝrstrø̜i̯.pǝ (Q088p Lanaken, ...
Q096c Neerharen,
Q096d Smeermaas),
o.ŋǝrstrø̜i̯.pǝ (Q012p Rekem),
õndǝrstrø̄ ̞pǝ (Q192p Margraten),
õndǝrstrø̄pǝ (L163a Milsbeek, ...
L115p Mook,
L163p Ottersum),
onderstroppen:
ondǝr[stroppen] (P178p Brustem, ...
P176p Sint-Truiden,
P192p Voort),
ǫ.n(d)ǝr[stroppen] (Q159p Broekom, ...
Q165p Hopmaal),
ǫ.ndǝr[stroppen] (Q156p Borgloon, ...
P195p Gutschoven,
P220p Mechelen-Bovelingen,
P223p Rukkelingen-Loon),
ǫn(d)ǝr[stroppen] (P174p Velm),
ǫndǝr[stroppen] (P179p Aalst, ...
P224p Boekhout,
P218p Borlo,
P186p Gelinden,
P184p Groot-Gelmen,
P191p Hendrieken,
P187a Kuttekoven,
P177a Ordingen,
Q078p Wellen),
ondervaren:
ondǝrvǭ.rǝ (Q188p Kanne),
onǝrv ̇ǭrǝ (Q182p Nerem),
oŋǝrvã.rǝ (Q008p Vucht),
oŋǝrvārǝ (Q019p Beek, ...
L429a Berg),
oŋǝrvārǝn (Q015p Stein),
onderwerken:
oŋǝrwęrǝkǝ (Q211p Bocholtz),
ruw ploegen:
rǫu̯ plugǝn (L282p Achel),
stropen:
strøę̄pǝ (Q187a Heugem),
stroppen:
[stroppen] (P182p Buvingen, ...
P186p Gelinden,
P175p Gingelom,
P190p Gotem,
P184p Groot-Gelmen,
P197p Heers,
P180p Kerkom,
P215p Kortijs,
P222p Opheers,
P189p Rijkel,
P118a Wijer)
|
De over het land verspreide mest werd in het najaar, wanneer men een akker zodanig beploegde dat hij in de winter goed kon uitvriezen, voorlopig ondergeploegd. In het voorjaar werd de mest, eventueel nadat de wintervoren weer waren teruggeploegd, definitief en diep ondergeploegd bij het zaaiklaar maken van de akker. De met onder- en in- beginnende termen hebben "mest" tot object. De simplicia belken, stroppen, stropen, flatsen, kuiteren en droten betreffen een manier van ondiep ploegen en veronderstellen alszodanig niet "mest", maar "de akker", "een stuk" e.d. als direct object. Dat is waarschijnlijk ook het geval bij de met om- beginnende woorden. Deze termen duiden dus de voor het onderslaan van mest gevolgde ploegmethode aan. Behalve stalmest kan ook een groenbemestingsgewas oppervlakkig worden ondergeploegd. Voor (delen van) varianten die hieronder in de (...)-vorm zijn vermeld, zie men de lemmata ondiep, ondiep ploegen en onderploegen. [N 11, 44; N 11A, 110a + b; JG 1a + 1b + 2c; monogr.]
I-1
|