| 27219 |
mijnwerker |
arbeider:
arbę̄jdǝr (Q000 Zie mijnen
[(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]
[Eisden]),
balt:
balt (Q000 Zie mijnen
[(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]
[Domaniale]),
berglui:
bɛrxly (Q121p Kerkrade
[(Domaniale)]
[Domaniale]),
bergman:
bęrǝxman (Q255p Kelmis),
bergmann:
bɛrxman (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
, ... [Domaniale]
Q021p Geleen
[(Maurits)]
, [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]
Q112a Heerlerheide
[(Oranje-Nassau I-IV)]
, [Domaniale, Wilhelmina]
Q121p Kerkrade
[(Domaniale / Wilhelmina)]
[Domaniale]),
bɛršman (Q121p Kerkrade
[(Domaniale)]
[Domaniale]),
bovengronder:
bōvǝgrondǝr (Q000 Zie mijnen
[(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]
[Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]),
charboenk:
šarbuŋk (Q000 Zie mijnen
[(Beringen)]
[Domaniale, Willem-Sophia, Laura, Oranje-Nassau II]),
fondmannen:
fǭman̄ (Q001p Zonhoven [Willem-Sophia, Wilhelmina, Julia]),
kameraad:
kameraad (Q000 Zie mijnen
[(Eisden)]
[Domaniale]),
kamǝrāt (Q121p Kerkrade
[(Domaniale)]
[Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]),
kolengraver:
kǭlǝgrē̜vǝr (Q021p Geleen
[(Maurits)]
[Maurits]),
kolenhannesje:
koǝlǝhɛnǝsjǝ (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
[Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]),
kolenklauwer:
kolenklauwer (L422p Lanklaar
[(Eisden)]
),
kolenpiet:
koalǝpit (Q117p Nieuwenhagen
[(Oranje-Nassau II / Emma / Hendrik)]
[Maurits]),
koler:
kø̄ǝlǝr (Q117a Waubach
[(Laura / Julia)]
[Domaniale]),
kø̜alǝr (Q121p Kerkrade
[(Domaniale)]
[Maurits]),
kø̣ǝlǝr (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
, ... [Domaniale]
Q121p Kerkrade
[(Domaniale)]
, [Willem-Sophia]
Q121b Spekholzerheide
[(Willem-Sophia)]
[Domaniale]),
kompel:
ko.mpǝl (K361p Zolder
[(Zolder)]
[Maurits]),
kompǝl (L417p As
[(Zwartberg / Waterschei)]
, ... [Maurits]
Q021p Geleen
[(Maurits)]
, [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]
Q111p Klimmen
[(Oranje-Nassau I / III / IV)]
, [Zolder]
Q020p Sittard, [Maurits]
Q015p Stein
[(Maurits)]
),
kumpǝl (Q035p Brunssum
[(Emma / Hendrik / Wilhelmina)]
, ... [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]
Q016p Lutterade
[(Maurits)]
, [Emma, Hendrik, Wilhelmina]
Q117p Nieuwenhagen
[(Oranje-Nassau II / Emma / Hendrik)]
[Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]),
kǫmpǝl (Q021p Geleen
[(Maurits)]
, ... [Maurits]
Q000 Zie mijnen
[(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]
[Maurits]),
koolder:
kø̄ldǝr (Q101p Valkenburg [Laura, Julia]),
kø̄ǝldǝr (Q021p Geleen
[(Maurits)]
, ... [Emma]
Q113p Heerlen
[(Emma)]
,
Q117a Waubach),
kø̜̄ldǝr (Q111p Klimmen
[(Oranje-Nassau I / III / IV)]
, ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]
Q020p Sittard [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]),
kø̜aldǝr (Q113p Heerlen
[(Oranje-Nassau I-IV)]
, ... [Maurits]
Q112a Heerlerheide
[(Oranje-Nassau I-IV)]
[Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]),
koolputter:
koalpø̜tǝr (L426p Buchten
[(Maurits)]
[Eisden]),
koolputter (Q003p Genk
[(Winterslag / Waterschei)]
[Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]),
kuǝlpø̜tǝr (L289p Weert [Maurits]),
kø̄ǝlpɛtǝr (Q002p Hasselt [Eisden, Zwartberg]),
kø̜lpøtǝr (Q012p Rekem
[(Eisden / Zwartberg)]
[Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]),
kō.lpø̜tǝr (K361p Zolder
[(Zolder)]
[Zwartberg, Winterslag]),
kōlpøtǝr (Q000 Zie mijnen
[(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]
),
kǭlpø̜tǝr (Q007p Eisden
[(Eisden)]
, ...
Q095p Maastricht, [Zolder]
Q001p Zonhoven
[(Zwartberg)]
[Eisden]),
kǭlpętǝr (L417p As
[(Zwartberg / Winterslag)]
),
kǭǝlpøtǝr (L286p Hamont
[(Eisden)]
[Zwartberg]),
kuilkoppen:
kulkø̜p (Q117p Nieuwenhagen
[(Oranje-Nassau II / Emma / Hendrik)]
[Oranje-Nassau I]),
kuillui:
kullyj (Q117p Nieuwenhagen
[(Oranje-Nassau II / Emma / Hendrik)]
[Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]),
kuilman:
kulma.n (Q117a Waubach
[(Laura / Julia)]
[Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]),
kulman (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
, ... [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]
L426p Buchten
[(Maurits)]
, [Maurits]
Q021p Geleen
[(Maurits)]
, [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV, Emma]
Q113p Heerlen
[(Oranje-Nassau I-IV / Emma)]
, [Domaniale]
Q016p Lutterade
[(Maurits)]
, [Maurits]
L433p Nieuwstadt
[(Maurits)]
, [Maurits]
Q015p Stein
[(Maurits)]
, [Maurits]
L374p Thorn
[(Maurits)]
[Maurits]),
kulmān (Q117p Nieuwenhagen
[(Oranje-Nassau II / Emma / Hendrik)]
[Laura, Julia]),
k˙ulmā.n (Q202p Eys
[(Oranje-Nassau I / III / IV)]
[Eisden]),
kuilpiet:
kulpet (Q021p Geleen
[(Maurits)]
, ... [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]
Q016p Lutterade
[(Maurits)]
[Maurits]),
kulpit (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
, ... [Maurits]
Q035p Brunssum
[(Emma / Hendrik / Wilhelmina)]
, [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]
Q121a Chevremont
[(Julia)]
, [Willem-Sophia]
Q119p Eygelshoven
[(Laura / Julia)]
, [Domaniale, Wilhelmina]
Q113p Heerlen
[(Emma / Oranje-Nassau I-IV)]
, [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]
Q112a Heerlerheide
[(Oranje-Nassau I-IV)]
, [Emma, Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]
Q121p Kerkrade
[(Domaniale / Wilhelmina)]
, [Julia]
Q111p Klimmen
[(Oranje-Nassau I / III / IV)]
, [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]
L265p Meijel
[(Emma / Maurits)]
, [Maurits]
Q117p Nieuwenhagen
[(Oranje-Nassau II / Emma / Hendrik)]
, [Laura, Julia]
Q033p Oirsbeek
[(Emma)]
, [Emma, Hendrik, Wilhelmina]
Q121b Spekholzerheide
[(Willem-Sophia)]
, [Domaniale]
L374p Thorn
[(Maurits)]
, [Emma]
Q117a Waubach
[(Laura / Julia)]
[Laura, Julia]),
k˙ulpi.t (Q202p Eys
[(Oranje-Nassau I / III / IV)]
[Maurits]),
kuilpieter:
kūlpetǝr (Q020p Sittard [Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]),
kuilpietje:
kulpetjǝ (Q015p Stein
[(Maurits)]
),
kuilpik:
kulpek (L426p Buchten
[(Maurits)]
[Winterslag, Waterschei]),
lui:
ly (Q121p Kerkrade
[(Domaniale)]
[Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]),
maat:
maat (Q000 Zie mijnen
[(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]
[Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]),
mijnwerker:
menjwę̄rǝkǝr (L265p Meijel
[(Emma / Maurits)]
[Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]),
mijnwerker (Q121a Chevremont
[(Julia)]
, ... [Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]
Q113p Heerlen
[(Oranje-Nassau I-IV)]
, [Wilhelmina]
Q121p Kerkrade
[(Wilhelmina)]
[Julia]),
minwerkǝr (Q021p Geleen
[(Maurits)]
, ... [Emma]
Q033p Oirsbeek
[(Emma)]
[Emma, Maurits]),
mē̜jnwęrkǝr (Q000 Zie mijnen
[(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]
[Maurits]),
mīnwerkǝr (L433p Nieuwstadt
[(Maurits)]
, ...
Q020p Sittard, [Maurits]
L374p Thorn
[(Maurits)]
[Maurits]),
nachtuilen:
naxtȳlǝ (Q111p Klimmen
[(Oranje-Nassau I)]
[Winterslag, Waterschei]),
ondergronder:
ondǝrgrondǝr (Q000 Zie mijnen
[(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]
[Maurits]),
ǫŋǝrgrønjǝr (Q021p Geleen
[(Maurits)]
),
ǭnǝrgrǫnǝr (Q001p Zonhoven [Emma, Maurits]),
pieren:
pīrǝ (Q000 Zie mijnen
[(Willem-Sophia / Wilhelmina / Julia)]
[Beringen]),
putman:
putman (L422p Lanklaar
[(Eisden)]
[Eisden, Zwartberg]),
pøtman (Q012p Rekem
[(Eisden / Zwartberg)]
[Eisden]),
pø̜tman (Q007p Eisden
[(Eisden)]
[Zwartberg, Waterschei]),
pętman (L417p As
[(Zwartberg / Waterschei)]
[Zwartberg, Waterschei]),
putter:
pøtǝr (Q000 Zie mijnen
[(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]
[Eisden]),
werkman:
węrkman (Q000 Zie mijnen
[(Beringen / Zolder / Houthalen / Zwartberg / Winterslag / Waterschei / Eisden)]
[Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]),
zwarte duivels:
zwartǝ dȳvǝls (Q003p Genk
[(Winterslag / Waterschei)]
),
zwɛtǝ dȳvǝls (Q003p Genk
[(Winterslag / Waterschei)]
[Winterslag, Waterschei])
|
Algemene benaming voor de arbeider in de mijnbouw. [monogr.] || De algemene benaming voor mijnwerker ondergronds en bovengronds. Naast de neutrale benamingen is er een aantal dat een bepaalde gevoelswaarde heeft. Al naargelang de gebruikssituatie drukt men daarmee scherts, spot, kameraadschappelijkheid en schelden uit. Een ander aantal heeft het karakter van bijnamen. Het is moeilijk om deze categorieēn van benamingen exact af te bakenen. Zo kon "kuilpiet" zowel een populaire benaming zijn als een scheldbenaming. De normale betekenis van "kompel" is vriend of maat, maar in de Belgische mijnen werd het in het algemeen in een negatieve betekenis gebruikt. Het woord "balt" slaat op Baltische mijnwerkers die na de Tweede Wereldoorlog in de Limburgse mijnen zijn komen werken. Het wordt als scheldwoord gebruikt (Vanwonterghem pag. 55). "Pieren" was de naam voor de mijnwerkers die uit Maastricht kwamen. [N 95, 115; monogr.; Vwo 64; Vwo 88; Vwo 187; Vwo 227; Vwo 436; Vwo 444; Vwo 516; Vwo 554; Vwo 640; Vwo 861]
II-4, II-5
|