21391 |
uitleggen |
(zoom) uitlaten:
(zoom) uitlaten (Q165p Hopmaal, ...
L416p Opglabbeek),
ytlotǝ (L416p Opglabbeek),
zø̜jm ȳtlǭtǝ (L364p Meeuwen),
zǫwm ūtlē̜tǝ (L381p Echt),
zǭm ȳtlǭtǝ (Q197p Noorbeek),
ūtlǭtǝ (L317p Bocholt, ...
Q011p Boorsem,
Q027p Doenrade,
Q198p Eijsden,
Q007p Eisden,
Q021p Geleen,
L330p Herten,
Q088p Lanaken,
Q095p Maastricht,
Q099p Meerssen,
Q253p Montzen,
Q012p Rekem,
L299p Reuver,
Q101p Valkenburg,
Q112p Voerendaal),
ǫwtlwǫjtǝ (Q162p Tongeren),
aan het verstand brengen:
aan z⁄n verstànd brenge (L417p As),
aon ge verstaand bringe (Q171p Vlijtingen),
aflaten:
āflǫtǝ (Q121c Bleijerheide),
bedistelen:
bedistele (Q202p Eys),
beduiden:
bedieë (Q001p Zonhoven),
bedui-jə (Q095p Maastricht),
bedujen (L428p Born),
beduuje (L246p Horst, ...
L382p Montfort),
beduujen (Q015p Stein),
beduë (Q203p Gulpen, ...
Q203p Gulpen),
bedö-jje (Q102p Amby),
bescheid zeggen:
bescheid zegge (L246p Horst),
breder maken:
breder maken (K315p Oostham),
brędǝr mǭkǝ (Q083p Bilzen),
bręjǝr mākǝ (Q086p Eigenbilzen, ...
Q009p Maasmechelen),
de uitbindel geven:
WNT: uitbinden, afl. uitbindsel, 2. (Limb.) uitsluitsel, opheldering; in het Tegelsch in den vorm oetbingel (=*uitbindel): tekst en uitleg over een onbelangrijke gebeurtenis.
den oetbinjel gaeve (L322a Nunhem),
diets maken:
diets maake (L294p Neer, ...
L294p Neer),
diets maken (L364p Meeuwen),
duuts make (L289p Weert),
duidelijk maken:
dudelek maken (L216p Oirlo),
duudelijk make (Q039p Hoensbroek, ...
Q098p Schimmert),
duudelik make(n) (Q030p Schinveld),
duudəlik maakə (L329a Kapel-in-t-Zand, ...
Q095p Maastricht),
duutliech maachə (Q116p Simpelveld),
duiden:
duuje (L318b Tungelroy),
erklren (du.):
erklere (Q121p Kerkrade),
erkliere (Q113p Heerlen),
expliceren (<fr.):
eksplëkjèrrë (Q077p Hoeselt),
expleceere(n) (Q030p Schinveld),
explekeere (Q021p Geleen),
explikere (Q203p Gulpen, ...
Q095p Maastricht),
explikeren (K317p Leopoldsburg),
èkspliekére (Q002p Hasselt),
èksplikéére (L417p As),
getuigen:
getuge (L300p Beesel),
holler maken:
huwǝldǝr mōkǝ (Q078p Wellen),
hōlǝr mākǝ (L414p Houthalen),
klaarmaken:
klaormake (L271p Venlo),
langer maken:
laŋǝr mākǝ (L417p As, ...
L246p Horst,
L265p Meijel,
L433p Nieuwstadt,
L299p Reuver,
Q015p Stein,
L271p Venlo),
laŋǝr mǭkǝ (Q083p Bilzen),
lengen:
lęŋǝ (Q027p Doenrade),
uit de doeken doen:
deuk = mv. v. doek
oeëtte deuk doon (L330p Herten (bij Roermond)),
uitduiden:
oehtduëje (Q117a Waubach),
oetduije (Q095p Maastricht, ...
L289p Weert),
oetduje (L433p Nieuwstadt),
oetduuje (Q016p Lutterade, ...
L331p Swalmen,
L318b Tungelroy),
oetduujə (Q032p Schinnen),
oetdüjje (Q111p Klimmen),
uitduije (L374p Thorn),
utduuje (L217p Meerlo),
uutduuje (L210p Venray, ...
L210p Venray,
L210p Venray),
ôêtdûuje (L331p Swalmen),
ütdüjje (L245b Tienray),
uiteenleggen:
ū.t˂ē.l‧ɛqə (Q202p Eys),
uitereenleggen:
oezeree legke (Q121p Kerkrade),
ōēdəreelèGGe (Q117p Nieuwenhagen),
uitleg (zn.):
oetlèk (Q108p Wijnandsrade),
uitleg geven:
oetleek gaeve (Q039p Hoensbroek),
oetlig gève (L298a Kesseleik),
oetlêgk gaive (L320a Ell, ...
L320a Ell),
ûtlegk gève (L360p Bree),
uitleggen:
aatlegge (P219p Jeuk),
awtlegge (Q077p Hoeselt),
awtlęgǝ (Q083p Bilzen),
het oetlègge (Q201p Wijlre),
oasleeje (Q222p Vaals, ...
Q222p Vaals),
oe.tléəggə (L320b Kelpen),
oeētlikke (L330p Herten (bij Roermond)),
oeslèggə (Q116p Simpelveld),
oet legge (Q098p Schimmert),
oet lēkken (L428p Born),
oet lègge (Q019p Beek),
oet lègke (L329p Roermond),
oetleGe (Q118p Schaesberg),
oetlegge (Q203p Gulpen, ...
Q120p Heerlerbaan/Kaumer,
Q095p Maastricht,
L433p Nieuwstadt,
Q020p Sittard,
L374p Thorn,
L386p Vlodrop),
oetleggen (L353p Eksel, ...
L371p Ophoven,
L371p Ophoven),
oetlegke (Q095a Caberg, ...
L289p Weert),
oetlegkə (Q095p Maastricht, ...
Q095p Maastricht),
oetlekke (Q113p Heerlen, ...
L294p Neer,
L294p Neer),
oetlekkə (Q033p Oirsbeek),
oetlēgge (Q095p Maastricht),
oetlēgkə (Q095p Maastricht),
oetligge (L298a Kesseleik, ...
L322a Nunhem,
L329p Roermond,
L271p Venlo),
oetliggə (L329p Roermond),
oetligke (L381p Echt/Gebroek, ...
L322p Haelen,
L332p Maasniel,
L299p Reuver,
L299p Reuver,
L329p Roermond),
oetlikge (L387p Posterholt),
oetlikke (L383p Melick, ...
L383p Melick),
oetlikkə (L382p Montfort),
oetlègge (Q018p Geulle, ...
L292p Heythuysen,
L292p Heythuysen,
L321a Ittervoort,
L321a Ittervoort,
Q016p Lutterade,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q034p Merkelbeek,
Q197p Noorbeek,
L266p Sevenum,
Q197a Terlinden,
Q101p Valkenburg,
Q201p Wijlre),
oetlègke (Q111p Klimmen, ...
Q095p Maastricht),
oetlèke (L432p Susteren),
oetlèkke (Q197p Noorbeek, ...
Q197a Terlinden),
oetléggə (Q033p Oirsbeek),
oetlégkən (Q014p Urmond),
oētlègge (Q112p Voerendaal),
ootlegge (Q171p Vlijtingen),
ootleggen (Q086p Eigenbilzen),
oétlegke (Q193p Gronsveld),
oêtligge (L271p Venlo),
oëtlegge (L246p Horst, ...
L267p Maasbree),
oǝtlɛgǝ (Q174p Herderen),
ōēt lêkke (Q015p Stein, ...
Q015p Stein),
ōētlegge (Q102p Amby, ...
L267p Maasbree,
Q196p Mheer),
ōētlĕĕGGə (Q113p Heerlen),
ōētlijkə (L299p Reuver),
ōētlèGGə (Q117p Nieuwenhagen),
ōētléggə (Q027p Doenrade),
ōētlégkə (L328p Heel),
ōētléGə (L432p Susteren),
ōētléégə (Q109p Hulsberg),
ŏĕtlĕkke (Q098p Schimmert),
ŏĕtliggə (L271p Venlo),
ŏĕtléégə (Q207p Epen, ...
Q207p Epen),
o‧etlège (L374p Thorn),
uitleggen (L414p Houthalen, ...
K317p Leopoldsburg,
K361p Zolder),
uitlekke (Q202p Eys),
utjléggə (L265p Meijel),
utlegge (L265p Meijel, ...
L265p Meijel),
uutleggen (L210p Venray),
uûtlegge (L216p Oirlo),
ū.tl‧ɛqə (Q202p Eys),
ŭŭtléggə (L164p Gennep),
y(3)̄tleͅi̯gə (L364p Meeuwen),
ôêtliGGe (L331p Swalmen),
ôêtléGGə (Q038p Amstenrade),
øǝtlęgǝ (P047p Loksbergen),
ūtlęgǝ (Q007p Eisden, ...
Q113p Heerlen,
L298a Kesseleik,
L433p Nieuwstadt),
ūtlęqǝ (Q016p Lutterade, ...
Q111q Ransdaal,
L270p Tegelen,
L289p Weert),
ǫwtlęgǝn (Q071p Diepenbeek),
ǭtlęgǝ (K361p Zolder),
ǭtlɛgǝn (Q071p Diepenbeek),
əətlégə (P047p Loksbergen),
(g = g van garçon).
oetle^g^ge (Q203p Gulpen),
[volt.deelw., rk]
əətgəlijt (P047p Loksbergen),
Eng i
oetligge (Q035p Brunssum),
Jongeren.
ōēe.tlègge (Q002p Hasselt),
ps. boven de beide gs staan nog "dakjes"(^ deze combinatieletters kan ik niet maken!
oetle^g^ge (Q203p Gulpen),
zachte kk
oetlĕĕkken (Q030p Schinveld),
uitlengen:
øtlęŋǝ (K353p Tessenderlo),
ūtlęŋǝ (L428p Born),
ǫwtlęŋǝ (Q083p Bilzen),
uitzomen:
ūtzø̜jmǝ (L368p Neeroeteren),
verbreden:
verbreden (L312p Neerpelt),
vǝrbręjǝ (Q009p Maasmechelen),
verduidelijken:
verduudelikke (Q095p Maastricht),
verduitsen:
er kan t verdutsche (Q102p Amby),
verdutsche (Q021p Geleen),
verdutse (Q095a Caberg, ...
L320a Ell,
Q193p Gronsveld,
L322p Haelen,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht),
verdutsje (Q034p Merkelbeek),
verdutsjə (Q027p Doenrade),
verduutse (L271p Venlo, ...
L289p Weert),
verduutsje (Q032p Schinnen, ...
L331p Swalmen),
verdötse (L271p Venlo),
verdùtsje (Q197p Noorbeek, ...
Q197a Terlinden),
verdútse (L266p Sevenum, ...
L266p Sevenum),
vərdutsə (Q095p Maastricht, ...
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht),
vərduutsə (L299p Reuver),
vərdŭŭtsjə (Q035p Brunssum, ...
Q117p Nieuwenhagen),
vərdŭŭt⁄sjə (Q035p Brunssum),
vərdy.tšə (Q202p Eys),
[ontrondingsgebied]
verdietse (L360p Bree),
verdietsen (L364p Meeuwen),
verditse (Q171p Vlijtingen),
duidelijk maken
vərdøətšə (Q009p Mechelen-aan-de-Maas),
duidelijk maken, alleen als uitdr. gebruikt
verdietschen (P118p Kozen),
praten
verdutsche (Q102p Amby),
verklaren:
verklaore (Q019p Beek, ...
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
L299p Reuver,
L271p Venlo),
verkloare (L386p Vlodrop),
verklàòre (Q098p Schimmert),
verlengen:
vǝrlęŋǝ (Q083p Bilzen, ...
Q016p Lutterade,
Q099p Meerssen),
verwijden:
vǝrwi-jǝ (L271p Venlo),
vǝrwęjǝ (Q095p Maastricht),
wijder maken:
wetjǝr mākǝ (L265p Meijel),
wi-jǝr mākǝ (Q113p Heerlen, ...
Q197p Noorbeek,
Q099q Rothem),
wi-jǝr mākǝn (L282p Achel, ...
L312p Neerpelt),
wiǝr mākǝ (Q098p Schimmert),
wiǝr māxǝ (Q121c Bleijerheide),
wyjǝr mākǝ (L425p Grevenbicht / Papenhoven),
wīr mākǝ (L163p Ottersum),
wijzen:
wiese (L216p Oirlo),
wieze (Q197p Noorbeek, ...
Q197a Terlinden),
zoom laten:
zōm lǭtǝ (Q200p s-Gravenvoeren)
|
beduiden, uitleggen || duidelijk maken, uitleggen [uitduiden, uitbeduiden] [N 85 (1981)] || Een kledingstuk langer of ruimer maken door onderaan een zoom uit te leggen. [N 59, 191; N 62, 23b; MW] || het verklaren, uitleggen [uitleg, bedied, bedietsel] [N 85 (1981)] || Hij kan Vlaams (Diets, Duuts) praten. [ZND 08 (1925)] || uitleggen || verklaren [SGV (1914)] || vlaams [ZND 23 (1937)]
II-7, III-3-1
|