| 32859 |
wilde zuring |
surelle (fr.):
sǝ`ręl (Q112b Ubachsberg)
|
Wilde zuring of veldzuring, een algemeen voorkomende plant met rood uitziende stelen en een losse aarachtige bloemtop die in de weiden en langs de sloten groeit: Rumex acetosa (tot 50 cm hoog) of Rumex acetosella (25 cm hoog). Botanici onderscheiden vele variëteiten, die ongetwijfeld tussen de onderstaande namen zijn terug te vinden. Naamsverwarring met de klaverzuring (Oxalis acetosella), die van een andere familie is dan de veldzuring, slechts 10 cm hoog en met drietallige blaadjes gelijkend op de gewone klaver, is zeker niet uit te sluiten. De meest voorkomende volksnamen voor deze plant bevatten het element klaver-; daarom zijn deze apart geplaatst (groep B). Onder C staan nog enkele volksnamen die doorgaans andere planten aanduiden, zoals hazebrood (voor Luzula, veldbies), hondsribbe (voor Plantago lanceolata, smalle weegbree) en suikerij (voor Taraxacum, paardebloem); zie ook de toelichting bij het lemma ''oude grassoorten''. Wel moet onderscheid gemaakt worden tussen de hier behandelde wilde zuring die als onkruid wordt beschouwd en die de koeien niet eten (en dus moet worden bestreden) en de tamme zuring die als groente wordt gekweekt. De Limburgse volksnamen voor deze laatste plant komen ter sprake in de afleveringen over het Boerenhuis bij de moestuin. Zie afbeelding 1.' [N 14, 84a; JG 1b, 2c; L 34, 57; monogr.]
I-3
|
| 24557 |
wilg (alg.) |
wijde:
eng wie (Q112b Ubachsberg),
wijdenhout:
-
wieië hout (Q112b Ubachsberg)
|
wilg [N 38 (1971)] || wilg (Salix) [DC 28 (1956)]
III-4-3
|
| 24510 |
wilgenkatje |
katje:
katjes (Q112b Ubachsberg),
WLD
kètjes (Q112b Ubachsberg)
|
De aarachtige bloeiwijze van sommige bomen, katje (kat, katje, poeske, prop, stop, knop). [N 82 (1981)]
III-4-3
|
| 24628 |
wilgensoorten |
canadas:
canadas (Q112b Ubachsberg)
|
wilg [N 38 (1971)]
III-4-3
|
| 24519 |
wilgenteen |
vits:
WLD ook wel als zweep gebruikt!
viets (Q112b Ubachsberg)
|
De tak, wijg van een wilg (wis, poot, sliet). [N 82 (1981)]
III-4-3
|
| 17596 |
wimper |
plimp:
Mv.
plumpe (Q112b Ubachsberg)
|
wimper [DC 01 (1931)]
III-1-1
|
| 25160 |
winderig weer |
winderig (weer):
winnérig (Q112b Ubachsberg),
windig (weer):
wiendig (Q112b Ubachsberg)
|
winderig, gezegd van het weer [zuchtig] [N 81 (1980)]
III-4-4
|
| 25208 |
windstilte |
stil (weer):
sjtil (Q112b Ubachsberg)
|
windstil, zonder wind, gezegd van het weer [blak, stil] [N 81 (1980)]
III-4-4
|
| 33832 |
windzuiger |
windzuiger:
went˲zugǝr (Q112b Ubachsberg)
|
Paard dat zich bijv. op de rand van een deur of voerbak vastklemt en met een klokkend geluid lucht naar binnen zuigt, die in de plaats van in de longen in de maag terechtkomt. Door te veel lucht in de maag kan het koliek (zie het lemma ''buikkrampen'' (7.4)) krijgen. [JG 1a, 1b; N 8, 62q, 84f en 85; A 48A, 41b en 41c]
I-9
|
| 18434 |
winkelhaak |
winkelhaak:
weŋkǝlhōk (Q112b Ubachsberg)
|
Haak waarvan de armen een hoek van 900 vormen. Met de winkelhaak wordt haaks afgetekend en worden werkstukken op hun haaksheid gecontroleerd. Zie ook afb. 2. [N 30, 13a; monogr.]
II-9
|