| 28603 |
de raat uitbreken |
raten uitsnijden:
raten uitsnijden (Q009p Maasmechelen)
|
Uitbreken van de raat bij het oogsten van de honing. Het volk is dan verwijderd. [N 63, 81a]
II-6
|
| 33926 |
de staart couperen |
zwensen:
zwɛnsǝ (Q009p Maasmechelen)
|
Het kappen of afsnijden van de staart van veulens gebeurt na enkele dagen of weken. Nadat de staart zuiver gemaakt en afgebonden is, wordt hij afgesneden en toegebrand. [N 8, 103d]
I-9
|
| 34273 |
de stal uitmesten |
uitmesten:
utmęstǝ (Q009p Maasmechelen)
|
De stal of mestgoot van mest ontdoen. Objecten "stal", "mestgoot" en "mest" zijn niet gedocumenteerd. [N 11, 14; N 5A II, 50a; A 9, 26; JG 1a, 1b, 1c, 1d, 2c; monogr.]
I-11
|
| 34626 |
de stortkar doen achteroverslaan |
opstoten:
ǫpstuǝtǝ (Q009p Maasmechelen)
|
De kipbare bak van de stortkar doen kippen om de lading te lossen. Dit lemma vormt een aanvulling op het lemma kippen, storten in wld I.10. De kaart combineert de opgaven uit beide lemmata. [N 17, 88]
I-13
|
| 32742 |
de wendakker ploegen |
voordelen:
vø̄.rdǝlǝ (Q009p Maasmechelen)
|
Na het ploegen van het grote middendeel van de akker moet men de keerstroken nog met de ploeg bewerken. Als er geen of maar één keerstrook is, omdat men op een (veld)weg of op een eigen of andermans perceel heeft kunnen keren, ploegt men aan het voor- en/of achtereind van de akker enkele dwarsvoren om het ongelijke en minder diepe begin van de lange voren weg te werken. [JG 1a; N 11, 47; N 11A, 137l; monogr.]
I-1
|
| 34344 |
de zeug naar de beer brengen |
drijven:
drī.vǝ (Q009p Maasmechelen),
drīvǝ (Q009p Maasmechelen),
na(ar) de beer gaan:
nǭ dǝ bīr gǭn (Q009p Maasmechelen)
|
De zeug laten dekken door de beer, het mannelijk varken. [N 19, 30; JG 1a, 1b, 2c; N 76, add.; monogr.]
I-12
|
| 28993 |
de zoom afspelden |
afspangen:
āfspaŋǝ (Q009p Maasmechelen)
|
De zoom geheel met spelden bezetten. [N 62, 13b; N 62, 13a; MW]
II-7
|
| 28992 |
de zoom aftekenen |
aftekenen:
āftęjkǝnǝ (Q009p Maasmechelen)
|
Met krijt of een rokkenspuit de zoomlijn aftekenen op een te maken kledingstuk. [N 62, 13a; N 62, 13b]
II-7
|
| 28616 |
de zwerm terugslaan |
terugjagen:
terugjagen (Q009p Maasmechelen)
|
Een zwerm weer terugzetten in de oude korf, wanneer men de koningin gedood heeft. [N 63, 93a]
II-6
|
| 25551 |
deegkrabber |
deegschup:
dęjxšøp (Q009p Maasmechelen)
|
Werktuig waarmee het deeg wordt losgestoken. Het gaat hier om een gereedschap dat de vorm kan hebben van een plamuurmes met vierhoekig, driehoekig, half-rond blad), een krabber of hak met half-rond blad en een schopje met een blad van uiteenlopende vorm. Volgens de informant van K 314 heeft het "krommes" ongeveer de vorm van een sikkel. Vaak is de steel van de schop van ijzer. De handgreep van het plamuurmesmodel is vaak van hout of van omgebogen metalen plaat. Vergelijk voor de woordtypen het lemma ''deegmes''. Zie afb. 18. [N 29, 21b; N 29, 21c; OB 2, 2f; monogr.]
II-1
|