| 21570 |
arresteren |
aanhouden:
dao gɛndɛ̄rmə həbbə həm ōͅngəhāwə (Q172p Vroenhoven)
|
De politie heeft hem aangehouden. [ZND 33 (1940)]
III-3-1
|
| 21034 |
as |
as:
as (Q172p Vroenhoven),
asch (Q172p Vroenhoven),
assen:
assə (Q172p Vroenhoven)
|
as [ZND 32 (1939)]
III-2-3
|
| 32672 |
asblok |
asblok:
as˱blǫk (Q172p Vroenhoven)
|
Houten blok met aan de onderzijde een gleuf waarin de metalen as bevestigd wordt, ter versteviging van de as. Zie verder ook WLD I.1 voor het asblok van de ploeg. [N 17, 40 + 44j + 50b + 51; N G, 48a; JG 1a; JG 1b; JG 1c; JG 2b; monogr.]
I-13
|
| 22897 |
aswoensdag |
asgoensdag:
asgoonsdeg (Q172p Vroenhoven)
|
Aswoensdag. [ZND 19A (1936)]
III-3-3
|
| 21137 |
auto |
auto:
p. 6: Een tegenstelling tussen Nederlands-Limburg en Belgisch-Limburg.
otto (Q172p Vroenhoven)
|
auto
III-3-1
|
| 22370 |
autoped |
trottinette (fr.):
/
trottinet (Q172p Vroenhoven),
p. 6: Een tegenstelling tussen Nederlands-Limburg en Belgisch-Limburg.
trottinette (Q172p Vroenhoven)
|
Autoped. || autopet [SND (2006)]
III-3-2
|
| 31935 |
avegaar |
draaiboor:
dręjbǭr (Q172p Vroenhoven),
handboor:
hānt˱bǭr (Q172p Vroenhoven),
never:
nē̜vǝr (Q172p Vroenhoven)
|
Grote handboor met schroef- of lepelvormig uitlopend boorijzer dat met een dwarsstang wordt rondgedraaid en dient om zeer diepe en/of wijde gaten te boren. Zie ook afb. 79 en 80. De avegaar wordt door verschillende houtbewerkers gebruikt. De wagenmaker boort er onder meer de naven van karwielen mee uit, terwijl de klompenmaker de avegaar gebruikt om er aan de binnenkant van klompen hout mee weg te halen. Dit lemma bevat alleen algemene benamingen voor de avegaar (onder A), de schroefavegaar (onder B) en de lepelavegaar (onder C). Specifieke uitvoeringen van de avegaar zoals die bijvoorbeeld door de kuiper, de klompenmaker en de wagenmaker worden gebruikt, worden behandeld in de paragrafen over de terminologie van deze beroepen. Vgl. voor het woordtype never, dat werd opgegeven door respondenten uit Swalmen, Geulle en Valkenburg (L 331, Q 18, Q 101) ook het Limburgs Idioticon, pag. 176, s.v. never, ø̄Kruisboor. Geh. Kempenlandø̄ en voor het woordtype borendrouw uit Eupen (Q 284) RhWb (I), kol. 1437, s.v. Drau, ø̄das Gestell am Handbohrer, das den eingesetzten Bohrer dreht, Bohrwinde Drehbügelø̄. Met de lepelavegaar werken werd in Hasselt (Q 2) uitbuikeren (ø̜̄ǝt˱bø̜̄.kǝrǝ) genoemd. [N G, 32a; N 53, 167a-c; L 32, 35; A 32, 8; monogr.]
II-12
|
| 20582 |
avondmaal |
avondbrood:
aovondbroed (Q172p Vroenhoven),
oaventbroet (Q172p Vroenhoven)
|
namen en uren van de dagelijkse maaltijden: [ZND 18G (1935)] || namen en uren van de dagelijkse maaltijden: avond [ZND 18G (1935)]
III-2-3
|
| 22321 |
baantje glijden op het ijs |
schrikkelen:
šrikkələ (Q172p Vroenhoven)
|
Hoe noemt men: op het ijs glijden (zonder schaatsen). [ZND 14 (1926)]
III-3-2
|
| 17584 |
baard |
vlimmen:
vlømǝ (Q172p Vroenhoven)
|
De scherpe uitsteeksels van de aar bij sommige graangewassen: kafnaalden. Het type baard is een verzamelnaam; het type vlimmen is het meervoud van vlim dat eigenlijk de afzonderlijke kafnaald aanduidt die aan het omhulsel van de korrel vastzit. Wanneer het type vlimmen als dubbelopgave naast baard voorkomt (dat is het geval in L 286, 312 en 313), dan is de betekenis van vlimmen: het omhulsel waarin de korrel zit. Vergelijk ook de lemma''s ''graanafval'' (6.1.30) en ''spikken'' (6.1.31). Zie afbeelding 2, f. [JG 1a, 1b, 1c, 1d, 2c; A 25, 11; NE 2.I, 51; monogr.; add. uit N 14, 131]
I-4
|