| 32765 |
vierhoekige eg |
vierkantige [eg]:
vērka.ntegǝ [eg] (L417p As)
|
De oude houten, later ook ijzeren eg die een vierhoekig geraamte had; zie afb. 53 en 54. Deze eg was niet altijd vierkant of rechthoekig: soms waren de hoofdbalkjes lichtelijk gebogen of vormden de balken een ruitvormig raam. Waar de vierhoekige eg blijkens de opgaven als onkruideg en/of als zaadeg in gebruik was, is vermeld in de betrokken lemmata. Zie verder het lemma ''eg''. [JG 1a; JG 1b add.; N 11, 71 + 72 + 75 add.; N J 10; A 13, 16b; div.; monogr.]
I-2
|
| 25306 |
viertel, maat van 7,5 l. |
vierdel:
= 26 stuks haring.
vĭĕrel (L417p As)
|
de maat die een inhoud aangeeft van ± 7,5 liter = 1/20 aam (± 150-160 liter) [viertel] [N 91 (1982)]
III-4-4
|
| 20574 |
vieruursboterham |
koffiedrinkens, het -:
Vgl Eng tea-time t Is koffiedrinkesti-jd
koffiedrinkes (L417p As),
koffietijd:
kòffiet-jd (L417p As),
vierurenkant:
veeroorekant (L417p As)
|
de broodmaaltijd zowat rond 1600 uur || de maaltijd die gewoonlijk rond vier uur in de namiddag gebruikt wordt, het vieruurtje [ZND 06 (1924)] || maaltijden; Hoe noemt U: Namen voor de verschillende maaltijden, afhankelijk van de tijd van de dag, eventueel van het jaar [N 80 (1980)]
III-2-3
|
| 21537 |
vijf centiem |
knabje:
knèpke (L417p As)
|
een muntstuk van vijf centimes (in België) [solleke, knepke, halve sol] [N 89 (1982)]
III-3-1
|
| 21538 |
vijfentwintig centiem |
kwartje:
kwaartje (L417p As)
|
een muntstuk van 25 centimes (in België) [kwartje] [N 89 (1982)]
III-3-1
|
| 20894 |
vijg |
vijg:
WBD/WLD
vi-jg (L417p As)
|
De eetbare, zoete, vlezige vrucht van de vijgeboom (vijg, smeerlap, vijgedaal). [N 82 (1981)]
III-2-3
|
| 31784 |
vijlblok |
vijlblok:
veljblǫk (L417p As)
|
In het algemeen het werktuig waarin de zaag wordt vastgeklemd wanneer ze gesteld moet worden. Het vijlblok is een houten blok met een wigvormige gleuf waarin de zaag door middel van een spie wordt vastgeklemd. Woordtypen als zaagklem en spanner verwijzen daarentegen eerder naar een houten klem die als een soort bankschroef werkt en voorzien is van twee houten of ijzeren wangen waarin het zaagblad wordt vastgeklemd. Zie ook afb. 27. [N 50, 38; N 53, 26c]
II-12
|
| 24961 |
vijver |
waterkoet:
(kleiner).
(wāter)koewt (L417p As),
waterkuil:
(kleiner).
(wāter)koel (L417p As),
wijer:
wiǝr (L417p As),
(groot).
wi-jer (L417p As)
|
klein natuurlijk of gegraven waterbekken, bijv. in een tuin [vijver, wijer, wijert, kuil, poel] [N 81 (1980)] || Kleine, natuurlijke of (meest) gegraven, vaak omsloten waterplas. Vroeger groef men vaak vijvers om er vis in te houden. Tegenwoordig is de vijver vaak een deel van een park- of tuinaanleg. [R 7, 18; S 40; A 20, 1e; L 8, 47; monogr.]
I-8, III-4-4
|
| 26368 |
vijver, molenvijver |
molenvijver:
mīǝ.lǝvivǝr (L417p As),
vijver:
vivǝr (L417p As),
viswijer:
vęswijǝr (L417p As),
waterreservoir:
wātǝrresǝrvwā.r (L417p As)
|
Vijver, met name bij bovenslagmolens noodzakelijk om het benodigde water in op te slaan en om een zeker hoogteverschil te overbruggen. Bij de bovenslagmolen moet het water immers tot boven het molenrad geleid worden. Zie ook het lemma ɛbovenslagmolenɛ.' [Jan 93; Coe 48; Grof 34; monogr.]
II-3
|
| 24386 |
vin |
vin:
WBD/WLD
ven (L417p As),
vin (L417p As)
|
Hoe noemt u het min of meer waaiervormige voortbewegingsorgaan van een vis, op de rug, borst en buik en aan de staart (vin, vlim) [N 83 (1981)]
III-4-2
|