| 32934 |
handvol hooi, pluk hooi |
armvol:
ɛrvǝl (L295p Baarlo),
tuisje:
tøskǝ (L295p Baarlo)
|
De kleine hoeveelheid hooi die men met de handen kan oppakken. Soms wordt uitdrukkelijk onderscheid gemaakt tussen de pluk hooi die men in de hand pakt en de hoeveelheid die men in de armen kan nemen, bij voorbeeld in L 295: een "tuske" is zoveel als men in de handen kan nemen, en een "ervel" is zoveel als men in de armen kan nemen; in Q 200, 247 en 247a is dit respectievelijk een "floes" en een "wis". Soms geven diminutiva aanleiding tot klankschilderende woorden; ze staan achter in het lemma bijeen. [N 14, 116; N 14, 131 add.; monogr.]
I-3
|
| 29157 |
handweefgetouw |
weefgetouw:
wē̜f˲gǝtǫw (L295p Baarlo)
|
Het weefgetouw dat bediend wordt met de hand. De afmetingen hiervan zijn nogal verschillend; gewoonlijk is de lengte 2,5 m tot 3 m, de breedte ongeveer 2 m en de hoogte tot aan de draagarmen 2,5 m (Grothe, pag. 338). Zie afb. 54 en 55. [N 39, 1b; N 39, 1a; N 5A øIŋ, 9c; monogr.]
II-7
|
| 33147 |
handzeef |
zeef:
zē̜f (L295p Baarlo)
|
De grove zeef waarmee het zaaigraan wordt gewonnen. Er komen twee hoofdtypen voor: de ronde handzeef van ongeveer 80 cm doorsnede met een opstaande rand van ongeveer 10 tot 15 cm. Ouder is wel de rechthoekige houten bak met een bodem van gaas (heel vroeger van fijne gevlochten wilgetenen) die aan een koord werd opgehangen aan een balk in de schuur. In Haspengouw is dit type het oorsponkelijke. In Oost-Haspengouw noemt men het de ries; ook bij het type wan in West-Haspengouw wordt uitdrukkelijk door de zegslieden vermeld dat het hier om een grote vierkante graanzeef gaat. Zie afbeelding 15. Bij het type zij, zijg daarentegen vermeldt men dat dit woord doorgaans de keukenzeef aanduidt, of de vergiet, gebruikt voor melk en soep. [N 14, 38b, 41a, 42a, 43a en 44; JG 1a, 1b, 1c, 2c; L 8, 118; S 45; monogr.]
I-4
|
| 33909 |
hanetred |
krampetrekker:
krampǝtrękǝr (L295p Baarlo)
|
Krampachtige beweging van de achterbenen. Het paard gaat als een haan en trekt bij het lopen één of beide achterbenen krampachtig op. Als paarden met deze afwijking een tijdje gestaan hebben, zijn ze erg stijf in de achterpoten. Vgl. het lemma ''krampig'' (7.14). Krampigheid en hanetred worden beschouwd als gebreken die verborgen kunnen blijven.' [A 48A, 40; N 8, 90c]
I-9
|
| 17811 |
hangen |
hangen:
hange (L295p Baarlo)
|
hangen [SGV (1914)]
III-1-2
|
| 19373 |
hangslot |
hangslot:
hangslo:t (L295p Baarlo)
|
hangslot [N 07 (1961)]
III-2-1
|
| 21413 |
hard schreeuwen |
hel schreeuwen:
hèl schriewen (L295p Baarlo)
|
hard schreeuwen; je moet - - anders verstaat hij ons niet [DC 03 (1934)]
III-3-1
|
| 25147 |
hard waaien |
boezen:
boeze (L295p Baarlo, ...
L295p Baarlo),
hel waaien:
hael weije (L295p Baarlo)
|
hard waaien [boezen] [N 22 (1963)]
III-4-4
|
| 25027 |
hard, luid |
hel:
hel (L295p Baarlo, ...
L295p Baarlo),
hel-le (L295p Baarlo)
|
hard (schreeuwen) [DC 38 (1964)] || luid [SGV (1914)]
III-4-4
|
| 33684 |
harde, lastige grond |
bendige:
bɛndegǝ (L295p Baarlo),
bendige grond:
bɛndegǝ groŋk (L295p Baarlo),
vrekke grond:
vrɛkǝ groŋk (L295p Baarlo),
wrede:
vrijǝ (L295p Baarlo)
|
Harde, zware grond die moeilijk te bewerken is. [N 27, 33; R 3, 6; A 10, 4; monogr.]
I-8
|