| 25925 |
stroopkan |
sirooppan:
šruppan (Q196a Banholt)
|
Een kan om stroop in de vaten te schenken. In L 387 kende men geen aparte kan, men gebruikte daar de "zijpnatslepel" waarmee men ook de ketel leegmaakte (zie het lemma ''strooplepel''). [N 57, 35]
II-2
|
| 25875 |
stroopketel |
siroopketel:
šrupkɛtǝl (Q196a Banholt)
|
De grote, vaak van koper vervaardigde ketel waarin de vruchtenmassa en het sap worden gekookt. Zie afb. 16. In Q 249 gebruikte men een cilindervormige, koperen ketel met een hoogte van 88 cm en een diameter van 134 cm. Deze ketel dateerde uit 1919. In Q 198 had men een cilindrische ketel met een inhoud van ongeveer 600 liter. De invuller uit L 295 kookte in een ingemetselde ketel van 150 cm doorsnee en 60 tot 70 cm hoog. Door deze grote doorsnee ontstond er meer verdampingsoppervlakte. Met de opgave uit L 318b ("machiensketel") werd uitsluitend de ketel bedoeld waarmee men het sap indikte. [N 57, 7]
II-2
|
| 25927 |
stroopmes |
strooplepel:
šruplę̄pǝl (Q196a Banholt)
|
De houten spaan om stroop uit de voorraadpotten te halen bij het afwegen in de verkoopruimte. [N 57, 37]
II-2
|
| 25918 |
stroopschep |
pan:
pan (Q196a Banholt),
sirooppan:
šruppan (Q196a Banholt),
siroopschupje:
šrupšø̜pkǝ (Q196a Banholt)
|
De houten of koperen schep waarmee stroop uit de ketel kan worden geschept. Zie afb. 27. Daarnaast wordt de schep, zo blijkt uit de opgaven, ook gebruikt om de stroop te roeren, zeker wanneer hij een lange steel heeft. De "zijpnatsschup" uit L 387 was een houten schop als afb. 27 met een korte steel. De schop werd onder meer gebruikt voor ''t afwegen van stroop. [N 57, 30b; N 57, 30c]
II-2
|
| 25861 |
stroopstoker |
siroopstoker:
serupštø̄kǝr (Q196a Banholt),
šrupstø̜̄kǝr (Q196a Banholt)
|
De man die stroop maakt. [N 57, 2; monogr.]
II-2
|
| 25859 |
stroopstokerij |
siroophuis:
šrupǝs (Q196a Banholt),
siroopstokerlij:
serupštǭkǝri (Q196a Banholt)
|
Het bedrijf waar men stroop maakt. [N 57, 1a; monogr.]
II-2
|
| 25926 |
stroopvat |
baar:
bār (Q196a Banholt),
tijn:
tiŋ (Q196a Banholt)
|
De pot of het vat waarin de stroop wordt opgeslagen. Een aantal zegslieden vermeldt dat men de stroop bewaarde in "baren", stenen potten waarvan de inhoud varieerde. De invuller uit Q 253 merkt bovendien op dat zo''n "baar" op tanden stond, twee oren had en twee of drie schilden (stempels van ongeveer 5 cm doorsnede in relief). Twee schilden duidden op een inhoud van 20 tot 25 liter, drie schilden op een inhoud van 30 tot 35 liter. Ook de opgave uit L 295 ("driekroonse pot") wijst in die richting, bovendien vermeldt de zegsman dat men zulke potten afsloot met krantepapier. De respondent uit L 387 kende twee soorten stenen pot: de "uiles", een kleine, stenen pot van ongeveer 15 liter en de "zijpnatduppen", een Keulse pot met een in-houd van 15 liter of meer. De stroop van ''t loonstoken werd in deze emballage, die door de klant was meegegeven, opgeslagen. De invullers uit Q 253 en L 295 gebruikten bovendien ook houten vaten, voorzien van een houten deksel, om de stroop te bewaren. In L 295 had zo''n vat een inhoud van 75 kilo. De zegsman uit L 374 sloeg zijn stroop op in een groot houten voorraadvat van ongeveer 500 liter dat schuin op schragen stond en van bovenaf gevuld kon worden. Aan de voorkant van het vat bevond zich een aftappunt. [N 57, 36]
II-2
|
| 33128 |
strowis |
wis:
weš (Q196a Banholt)
|
Klein busseltje lang stro, met name gebruikt om er een stroband van te maken. [S 36; monogr.]
I-4
|
| 25869 |
suikerbietenmolen |
bietenmolen:
bitǝrnø̄lǝ (Q196a Banholt)
|
Molen waarmee suikerbieten klein gemaakt kunnen worden. [N 57, 3; monogr.]
II-2
|
| 19833 |
tafelpoot |
stumpel:
štømpəl (Q196a Banholt)
|
poot van een tafel
III-2-1
|