| 33673 |
graszode |
lap:
(mv)
lapǝ (L327p Beegden),
ris:
ris (L327p Beegden),
rus:
røs (L327p Beegden)
|
Vierkant afgestoken stuk van de met gras begroeide bovengrond. Naar dialectbenamingen voor de graszode is vaak navraag gedaan getuige ook de bronnenopgave bij dit lemma. In verschillende enqu√™tes werd gevraagd naar de zode in het algemeen zowel de graszode als de heizode. De opgaven die betrekking hadden op de heizode zijn ondergebracht in lemma 3.14 ɛheizodeɛ.' [N 14, 77a; N 14, 77b; N 27, 39g; GV, K6; JG 1a, 1b; L 8, 123; L B2, 273; S 46; NE 2 II, 15; N 18, 38 add.; N 18, 40 add.; monogr.]
I-8
|
| 24162 |
grauwe vliegenvanger |
vliegenvanger:
flēēgevenger (L327p Beegden),
vliegenvangertje:
vlegevengerke (L327p Beegden)
|
Hoe heet de grauwe vliegenvanger? [DC 06 (1938)]
III-4-1
|
| 33462 |
grendel |
schoude:
šǫu̯ (L327p Beegden)
|
Opgenomen zijn de benamingen voor een schuifgrendel in het algemeen. Het materiaal liet niet toe na te gaan of er mogelijk verschil in benamingen is tussen een ronde of een platte grendel. In P 211 is een grendel rond en een schaaf plat, in Q 196 is een schoude plat. Voor andere plaatsen is een dergelijk onderscheid niet onwaarschijnlijk. Onder het woordtype schoude zijn enkele op -x-auslautende vormen geplaatst die wellicht ook verband houden met onder schaaf geplaatste vormen. Niet met zekerheid kon worden nagegaan of er sprake was van een wisseling f - g (schaaf) of van j - g (schoude). Onder vregel moet wel een draaibare grendel worden verstaan; onder sloop een grote, zware grendel en onder veter een hangslot. [N 7, 47; L 6, 50; L 35, 86; div.; monogr.]
I-6
|
| 19024 |
grijns |
vies lachen:
vies lache (L327p Beegden)
|
grijns [grijnst] [N 10 (1961)]
III-1-4
|
| 18880 |
grijnzen |
grijnijzeren:
grieniezeren (L327p Beegden)
|
grijnzen [SGV (1914)]
III-1-4
|
| 17906 |
grijpen naar |
grijpen:
griepe (L327p Beegden)
|
grijpen naar iets [naar iets raome] [N 10a (1961)]
III-1-2
|
| 17541 |
groeien |
groter worden:
grôâter wêre (L327p Beegden),
wassen:
wasse (L327p Beegden),
wasǝ (L327p Beegden)
|
De algemene benaming voor het groter worden van het gewas. Het oude Limburgse woord is wassen; zoals de kaart laat zien, komt de term groeien onder invloed van het Nederlands echter al in bijna heel Limburg voor. Aarden betekent eigenlijk "goed groeien, goede opbrengst laten verwachten", evenals (ge)dijen en tieren in het tweede deel van het lemma. De benaming struiken betekent "een struik vormen" in de uitdrukking "het koren is al goed gestruikt" (Q 111). De opgegeven antwoorden voor "dat gewas ''gedijt'' niet" staan achter in het lemma bijeen. [RND 124; L 32, 13; L 44, 45; monogr.; add. uit A 3, 16; L 4, 16; L A2, 374] || groeien (Je bent nog niet groot genoeg om een flesch wijn leeg te drinken, je moet eerst nog wat groeien en grooter worden.) [DC 03 (1934)] || groter worden (Je bent nog niet groot genoeg om een flesch wijn leeg te drinken, je moet eerst nog wat groeien en grooter worden.) [DC 03 (1934)]
I-4, III-1-1
|
| 25246 |
groeizaam weer |
gelp weer:
gèlp wèr (L327p Beegden),
vruchtbaar weer:
Nb. Het weer in de zomer: zomers wèr.
vruchtbaar (L327p Beegden)
|
groeizaam weer (in de zomer) [vet] [N 22 (1963)] || mals regenachtig weer (in de zomer) [vers, vörs] [N 22 (1963)]
III-4-4
|
| 21329 |
grof |
grof:
grôf (L327p Beegden)
|
grof [SGV (1914)]
III-3-1
|
| 17547 |
grof gebouwd |
grof:
grôôf (L327p Beegden)
|
zwaar van lichaamsbouw [grof, stug, struis] [N 10 (1961)]
III-1-1
|