| 23294 |
hoop |
hoop:
bijna nooit gebruikt
dūə es Xein houp (Q163p Berg)
|
Er is geen hoop. [ZND A2 (1940sq)]
III-3-3
|
| 34073 |
hoorn van de koe |
hoorn:
gi̯ǫ.n (Q163p Berg)
|
[N 3A, 106a; JG 1a, 1b; L 1a-m; L 27, 25; S 15; Wi 14; monogr.]
I-11
|
| 17812 |
houden |
houden:
hātə (Q163p Berg)
|
houden [ZND A1 (1940sq)]
III-1-2
|
| 32906 |
houten gaffel, schudgaffel |
houten gaffel:
hǫu̯tǝ gafǝl (Q163p Berg),
schuttegaffel:
šøtǝgafǝl (Q163p Berg)
|
Houten gaffel met twee lange en enigszins gebogen tanden en een korte steel, doorgaans uit een gevorkte tak gesneden; gebruikt om het hooi te spreiden en te keren, maar ook voor andere doeleinden zoals het opschudden van de graanhalmen bij het dorsen met de vlegel, of het strooien van strooisel en voeder voor de dieren in de stal. Zie afbeelding 10, a. Hoewel in het algemeen de term riek een stuk gereedschap aanduidt met méér dan twee tanden, heeft het woord oorspronkelijk en nog in sommige dialecten ook wel de betekenis van een tweetandige vork, met name dan de vork waarmee het hooi wordt opgestoken (zie het lemma ''oogstgaffel''); de opgaven in dit lemma zijn alle dubbelopgaven, naast gaffel of vork. Buiten Haspengouw en het gebied rond Lommel duidt de combinatie van een lange klinker en de letter f in de varianten van het type gaffel wel op een contaminatie van gaffel en gavel; ze staan telkens aan het slot van de varianten onder het type gaffel bijeen. Voor de fonetische documentatie van het woorddeel (hooi) zie het lemma ''hooi''.' [N 18, 30; A 28, 6; L 16, 18c; L B2, 243; Lu 6, 6; Av 1, III, 5e; monogr.]
I-3
|
| 31803 |
houtsplinter |
slinster:
slē ̞ntsǝr (Q163p Berg),
slinter:
slē ̞ntǝr (Q163p Berg)
|
Afgesprongen of afgeslagen klein stukje hout. [N 55, 188a-b; RND 6; L monogr.; monogr.]
II-12
|
| 24329 |
houtworm |
houtmade:
houtmooi (Q163p Berg),
houtworm:
houtwurm (Q163p Berg)
|
houtworm [Lk 01 (1953)]
III-4-2
|
| 17565 |
huid |
vel:
veͅl (Q163p Berg)
|
een vel [ZND A1 (1940sq)]
III-1-1
|
| 31623 |
ijsnagels |
ijsnagelen:
aj.snø̜̄.gǝl (Q163p Berg)
|
Hoefnagels in verschillende lengtes, voorzien van beitel- of wigvormige kop, waarmee bij gladheid het hoefijzer wordt vastgezet. Zie ook afb. 234. De ijsnagel is slechts geschikt voor kortstondig gebruik. Bij langere periodes van gladheid wordt het hoefijzer voorzien van al dan niet uitneembare kalkoenen. Zie ook de toelichting bij dat lemma. Zie voor het woordtype ɛijsnagelɛ ook Limburgs Idioticon s.v. ijsnagel: "Bijzonder slach van nagels waar men de peerden meê scherp zet in den winter. Geh. Beringen."' [N 33, 367b; N 33, 371; JG 1a; JG 1b; JG 1d; JG 2b; monogr.]
II-11
|
| 32907 |
ijzeren gaffel, oogstgaffel |
gaffel:
gafǝl (Q163p Berg)
|
Twee- of drietandige ijzeren vork, met lange, enigszins gebogen tanden en een lange houten steel, gebruikt om hooi of korenschoven op te steken en op de wagen te laden. Zie afbeelding 10, b. Voor het voorkomen van de term riek en van varianten van het type gāfel, zie de toelichting bij het lemma ''houten gaffel''. Voor de fonetische documentatie van het woorddel (hooi) zie het lemma ''hooi''.' [N 18, 27; JG 1a, 1b; A 28, 2; L 1 a-m; L 16, 18a; L B2, 241; Lu 6, 2; S 9; Wi 3; Av 1 III 5a, b; monogr.]
I-3
|
| 34012 |
inhalen |
voorbijvaren:
vǝrbai̯.vǭrǝ (Q163p Berg)
|
Gaan twee karren achter elkaar en gaat de laatste vlugger vooruit dan de eerste, dan zal ze haar voorganger inhalen. [JG 1a, 1b]
I-10
|