id | Begrip | Trefwoord: dialectopgave (plaats) | Omschrijving |
---|---|---|---|
29925 | uitvoerder | ploegbaas: plūx˱bās (Berverlo), plūx˱bǭs (Berverlo) | Persoon die in dienst van een aannemer of ambachtsman de leiding heeft over de uitvoering van een werk. [N 30, 3d; N 30, 3e; monogr.] II-9 |
34144 | uitwerpselen van koeien | koestront: kui̯strunt (Berverlo) | [N M, 8a; A 9, 24a; JG 1a, 1b; N 11A, 40a; monogr.; add. uit N 5A (I] I-11 |
21133 | uitwijken | afzetten: af˲zętǝ (Berverlo) | Als de weg smal is en er komt van de tegenovergestelde zijde een kar af, dan zullen beide voertuigen moeten uitwijken. [JG 1a, 1b; monogr.] I-10 |
34061 | vaars | vaars: vi̯ęǝs (Berverlo), vi̯ɛ̄s (Berverlo) | Jonge koe van ongeveer twee jaar die nog geen kalf heeft gehad of voor de eerste maal kalft. [JG 1a, 1b; A 2, 38; A 4, 11; Gwn V, 6; L 8, 27; L 20, 11; R 3, 37; S 38 en 49; Wi 16; monogr.; add. uit N 3A, 20] I-11 |
33795 | vagina, geslachtsorgaan van de merrie | kling: kleŋk (Berverlo), vazel: vǭzǝl (Berverlo) | Het uitwendig zichtbare geslachtsdeel. [JG 1a, 1b; N 8, 35, 39b en 40] I-9 |
30138 | vallende tand | tand: tant (Berverlo) | k˲valǝndǝ tsa [N 31, 28a; monogr.] II-9 |
34497 | van de leg afraken | uitscheiden: (de kip is) ø̜i̯txǝsxāi̯t (Berverlo) | [N 19, 50b; N 19, Q 111 add.; monogr.] I-12 |
34489 | van veren wisselen | ruiven: rou̯vǝ (Berverlo), rø̜̄vǝ (Berverlo) | [N 19, 51; L 6, 20; L 42, 5; L 48, 10; A 26, 8; Lu 2, 10; Lu 4, 8; S 30; JG 1a, 1b, 2a-2, 12, 2c; monogr.] I-12 |
26250 | vang | prang: praŋ (Berverlo) | Algemene benaming voor de gehele reminrichting aan het aswiel van windmolens. De vang bestaat uit een houten of stalen ring, al dan niet uit één stuk, die onder invloed van een zwaar gewicht, de vangbalk , om een houten wiel wordt geklemd. Het afremmen van de as met het gevlucht gebeurt aan de voet van de molen of op de zwichtstelling met behulp van het vangtouw. Zie ook afb. 51. Men onderscheidt twee typen vanginrichtingen, namelijk de blokvang en de hoepelvang. Tot de blokvang behoren de Vlaamse vang en de Hollandse vang of stutvang. De hoepelvang kan worden onderverdeeld in de houten- en stalen hoepelvang. Zie voor de benamingen van de diverse typen van vanginrichtingen de lemmata ɛhoepelvangɛ, ɛblokvangɛ, enz.' [N O, 12a; A 42A, 79; Sche 57; monogr.; N D, 33 add.] II-3 |
34297 | varken | kuus: kuš (Berverlo), varken: vęrǝkǝ (Berverlo), vɛrǝkǝ (Berverlo) | Bedoeld wordt een varken in het algemeen, niet geslachtelijk of naar leeftijd onderscheiden. [N 19, 1; N M, 7; N C; N C, add.; RND 46 en 84; L 8, 19; L 8, 32; L mon.; S 39; JG 1a, 1b, 2c add.; R (s] I-12 |