| 17733 |
horen |
horen:
hējrə (Q072p Beverst)
|
horen [N 10b (1961)]
III-1-1
|
| 33456 |
horizontale sluitbalk van een poort |
schuif:
š‚ēf (Q072p Beverst),
warsschei:
wei̯ǝsšei̯ (Q072p Beverst)
|
Een losse balk, soms een stevige stok, die horizontaal wordt aangebracht achter de beide poortvleugels door hem achter haken te leggen. Zo is de gehele poort gesloten. Deze afsluiting bevindt zich meestal ter halve hoogte. Door functionele overeenkomst kunnen sommige benamingen ook in gebruik zijn voor andere afsluitingen. [N 5A, 54a; N 4A, 48; monogr.]
I-6
|
| 18233 |
horloge |
horloge:
j als je in Frans
en gou herloje (Q072p Beverst)
|
een gouden horloge [ZND 27 (1938)]
III-1-3
|
| 17812 |
houden |
houden:
hāgə (Q072p Beverst)
|
houden [ZND A1 (1940sq)]
III-1-2
|
| 21459 |
houden van |
gaarne zien:
hem gan zien (Q072p Beverst),
houden van:
hè hilt vijel van voader en moeder, van pa en ma, van noenk en tant, van meester en geboere, van den timmerman (Q072p Beverst),
viĕul van iemand haage (Q072p Beverst)
|
Hij houdt veel van Vader en Moeder, van Pa en Moe, van Oom en Tante, van Meester en Buurman, van den Timmerman [ZND 44 (1946)] || Iemand liefhebben, gaarne zien, v. iem. houden [ZND 30 (1939)]
III-3-1
|
| 34216 |
houder van slachtvee |
weidenboer:
wejbūr (Q072p Beverst)
|
[N 3A, 77d]
I-11
|
| 22183 |
houtduif |
bosduif:
IPA, omgesp.
boͅsdoͅf (Q072p Beverst)
|
houtduif (41 grootste en bekendste van het stel; wit aan nek en vleugels; broedt overal in bossen en tegenwoordig ook in dorp en stad; vaak in grote troepen [N 09 (1961)]
III-4-1
|
| 32766 |
houten eg |
houten [eg]:
hou̯.tǝ [eg] (Q072p Beverst)
|
De oude drie- of vierhoekige eg met houten hoofd- en dwarsbalkjes, waarin houten, later ook ijzeren tanden zaten; zie afb. 51, 52, 53 en 54. Waar men een houten eg gebruikte als onkruideg en/of als zaadeg, is aangegeven in de desbetreffende lemmata. Hieronder is de vorm die de houten eg ter plaatse kon hebben, voorgesteld door de tekens ∆ en vierkant. Voor het woord(deel) ''eg'' resp. ''eg'' zie men de toelichting bij het lemma ''eg''.' [JG 1a; JG 1b add.; N 11, 70 + 71 + 72 add.; N J, 10; A 13, 16b; div.; monogr.]
I-2
|
| 32906 |
houten gaffel, schudgaffel |
riek:
rɛǝk (Q072p Beverst),
schudgaffel:
šęt˲gafǝl (Q072p Beverst)
|
Houten gaffel met twee lange en enigszins gebogen tanden en een korte steel, doorgaans uit een gevorkte tak gesneden; gebruikt om het hooi te spreiden en te keren, maar ook voor andere doeleinden zoals het opschudden van de graanhalmen bij het dorsen met de vlegel, of het strooien van strooisel en voeder voor de dieren in de stal. Zie afbeelding 10, a. Hoewel in het algemeen de term riek een stuk gereedschap aanduidt met méér dan twee tanden, heeft het woord oorspronkelijk en nog in sommige dialecten ook wel de betekenis van een tweetandige vork, met name dan de vork waarmee het hooi wordt opgestoken (zie het lemma ''oogstgaffel''); de opgaven in dit lemma zijn alle dubbelopgaven, naast gaffel of vork. Buiten Haspengouw en het gebied rond Lommel duidt de combinatie van een lange klinker en de letter f in de varianten van het type gaffel wel op een contaminatie van gaffel en gavel; ze staan telkens aan het slot van de varianten onder het type gaffel bijeen. Voor de fonetische documentatie van het woorddeel (hooi) zie het lemma ''hooi''.' [N 18, 30; A 28, 6; L 16, 18c; L B2, 243; Lu 6, 6; Av 1, III, 5e; monogr.]
I-3
|
| 34375 |
houten raamwerk |
konnef:
kōnǝf (Q072p Beverst)
|
Toestel van stokken vervaardigd dat men sommige dieren b.v. varkens om de hals doet om ze te beletten door hagen te breken. [L 36, 29; monogr.]
I-12
|