| 19637 |
steenkool |
kolen:
kaole (L269p Blerick),
koale (L269p Blerick),
kōāle (L269p Blerick),
vette kaole (L269p Blerick)
|
Hoe noemt u de vette kolen? [N 104 (2000)] || kolen [DC 35 (1963)]
III-2-1
|
| 18111 |
steenpuist, bloedzweer |
bloedzweer:
bloodzwaer (L269p Blerick),
bloodzweer (L269p Blerick),
steenpuist:
steinpoes (L269p Blerick)
|
Bloedzweer: pijnlijke, rode, meestal in de nek of oksel optredende huidontsteking (kwader, negenoog). [N 84 (1981)] || steenpuist [SGV (1914)]
III-1-2
|
| 25502 |
steensoort die bij het bouwen van de oven is gebruikt |
vuurvaste steen:
vø̄vastǝ stęjn (L269p Blerick)
|
Uit de opgaven blijkt dat niet steeds dezelfde steensoort wordt gebruikt bij het bouwen van de ovn. Ook wordt voor de binnenkant wel een andere steen gebruikt dan voor de buitenkant. Zo merkt de respondent van Q 113 op dat brikkenstenen voor de buitenkant en steensoort uit königswinter voor de binnen-kant benut worden. De woordtypen "leem", "zonnebakkersleem", pijpaarde", "chamotte" duiden op de grondstof en niet op de steensoort. Volgens de respondent van L 270 vormen vuurvaste tegels de vloer. In ditzelfde vlak moet men de woordtypen "plavuizen" en "leemplavuizen" interpreteren. Voor een uitgebreidere technische beschrijving van de ovenbouw zie men o.a. J. Weyns, Bakhuis en broodbakken in Vlaanderen, blz. 22 e.v. [N 29, 1c; monogr.]
II-1
|
| 24251 |
steenuil |
steenuil:
stein uul (L269p Blerick)
|
uil: steenuil (22 vrij klein en afgerond; veel bij boerderijen, knotwilgen en schuurtjes; roep [wieuw, wieuw] [N 09 (1961)]
III-4-1
|
| 29963 |
steiger |
steiger:
stęjgǝr (L269p Blerick)
|
De langs het bouwwerk opgetrokken stellage, bestaande uit houten of metalen palen en planken, waarop de metselaar staat tijdens zijn werkzaamheden. Een enkele houten steiger wordt opgebouwd uit verticaal geplaatste palen, de 'staanders', die enigszins hellend naar de muur in of op de grond geplaatst worden. Hieraan worden horizontaal met behulp van steigertouwen de 'aanbinders' gebonden. Op de aanbinders komen korte paaltjes te liggen, de 'kortelingen', die aan één eind op de aanbinder dragen en aan de andere kant in de daarvoor uitgespaarde steigergaten in de muur. Over de kortelingen worden de steigerplanken gelegd die de steigervloer vormen. Bij steigers waarvan de werkvloeren hoger dan 2,50 m boven de begane grond liggen, worden leuningen en kantplanken aangebracht. Vervolgens worden langs de buitenkant van de staanders langsschoren bevestigd. In het Standaardnederlands is het woord 'steiger' mannelijk, in een aantal plaatsen in met name Nederlands Limburg echter onzijdig. Wanneer door de invullers nadrukkelijk een onzijdig genus werd opgegeven, is achter de betreffende plaatscode een (+) opgenomen. [S 35; L B1, 172; N 32, 1a; N 32, 1c; monogr.; N 32, 2e]
II-9
|
| 24976 |
steil, sterk hellend |
steil:
steil (L269p Blerick)
|
steil [SGV (1914)]
III-4-4
|
| 24383 |
stekelbaars |
stekebaarsje:
staekebaerske (L269p Blerick),
stekelbaarsje:
staekel baerske (L269p Blerick)
|
Hoe noemt u de stekelbaars: een vis die in de winter naar zee trekt en in het voorjaar terugkomt naar zoet water om zich voort te planten. Hij heeft geen schubben maar beschermende plaatjes. Op de rug komen drie stekels voor, op de buik twee. Het mannetje [N 83 (1981)]
III-4-2
|
| 17820 |
steken |
steken:
stêke (L269p Blerick)
|
steken [SGV (1914)]
III-1-2
|
| 21421 |
stelen |
stelen:
staele (L269p Blerick)
|
stelen (geen context) [DC 38 (1964)]
III-3-1
|
| 31766 |
stelknoppen |
kop:
kop (L269p Blerick),
spanhouter:
spanhø̜ltǝr (L269p Blerick)
|
De knoppen aan de onderzijde van de spanzaagarmen, waartussen het blad van de spanzaag bevestigd is. De enkelvoudige opgaven uit het lemma kunnen ook verwijzen naar de handgreep die aan sommige spanzagen zoals de draaizaag en de schulpzaag bevestigd is en het mogelijk maakt het zaagblad te draaien. Vgl. ook woordtypen als handgreep, handvat en snade. [N 53, 8d; N I, 1d]
II-12
|