| 33072 |
menneke, binnenste deel van het hok |
kruis:
krys (L215p Blitterswijck)
|
Het groepje van boven aaneengebonden schoven die in het midden van een hok staan. Kruis heeft wel betrekking op de werkwijze de middelste vier schoven, waar de andere schoven omheen staan, in een kruisvorm te zetten. Deze vier schoven worden niet overal aan elkaar gebonden. Zie afbeelding 7. [N 15, 32a; JG 1d, 2d; Goossens 1963, krt. 37; monogr.]
I-4
|
| 20470 |
menstruatie |
week:
wèèk (L215p Blitterswijck)
|
menstruatie
III-2-2
|
| 24212 |
merel |
melder:
mēlder (L215p Blitterswijck)
|
merel
III-4-1
|
| 17563 |
merg |
merg:
mērg (L215p Blitterswijck)
|
merg [SGV (1914)]
III-1-1
|
| 33548 |
mergkool |
mergkool:
mergkoeəl (L215p Blitterswijck)
|
[N 12A (1965)]
I-7
|
| 33754 |
merrie |
meer:
mē̜r (L215p Blitterswijck)
|
Gebruikt als handels-, werk-, voermans- en als fokpaard. [JG 1a, 1b; A 4, 2a; L 11, 11; L 20, 2a; L A1, 92; S 27; Wi 4; monogr.]
I-9
|
| 19756 |
mes |
mes:
mes (L215p Blitterswijck),
mɛs (L215p Blitterswijck)
|
mes [SGV (1914)]
III-2-1
|
| 19789 |
mes om kool te snijden |
kappesmes:
kapəsmɛs (L215p Blitterswijck)
|
mes om kool te snijden
III-2-1
|
| 32700 |
mest ondiep onderploegen |
flatsen:
flatsǝ (L215p Blitterswijck)
|
De over het land verspreide mest werd in het najaar, wanneer men een akker zodanig beploegde dat hij in de winter goed kon uitvriezen, voorlopig ondergeploegd. In het voorjaar werd de mest, eventueel nadat de wintervoren weer waren teruggeploegd, definitief en diep ondergeploegd bij het zaaiklaar maken van de akker. De met onder- en in- beginnende termen hebben "mest" tot object. De simplicia belken, stroppen, stropen, flatsen, kuiteren en droten betreffen een manier van ondiep ploegen en veronderstellen alszodanig niet "mest", maar "de akker", "een stuk" e.d. als direct object. Dat is waarschijnlijk ook het geval bij de met om- beginnende woorden. Deze termen duiden dus de voor het onderslaan van mest gevolgde ploegmethode aan. Behalve stalmest kan ook een groenbemestingsgewas oppervlakkig worden ondergeploegd. Voor (delen van) varianten die hieronder in de (...)-vorm zijn vermeld, zie men de lemmata ondiep, ondiep ploegen en onderploegen. [N 11, 44; N 11A, 110a + b; JG 1a + 1b + 2c; monogr.]
I-1
|
| 32579 |
mest uitrijden |
mest uitvaren:
[mest] yt˲vārǝn (L215p Blitterswijck),
mest varen:
[mest] ˲vārǝ (L215p Blitterswijck),
met de staande kar mest varen:
met ˲dǝ stó̜ndǝ kar mēst ˲vārǝ (L215p Blitterswijck)
|
Het begrip "mest uitrijden" heeft in het algemeen een ruimere inhoud dan de meeste woordtypen van dit lemma tot uitdrukking brengen. Het beperkt zich niet tot het vervoer van de mest, maar omvat gewoonlijk alle handelingen die nodig zijn om met kar en paard de mest uit de mestvaalt (vroeger uit de potstal) in hoopjes op het veld te krijgen. Zo moet ook de term mesten wel worden opgevat. Voor de varianten van het object [mest [JG 1a + 1b add.; N 11, 16; N 11A, 6; A 9, 26 add.; monogr.]
I-1
|