e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Bree

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
schoolkinderen schoolkinderen: ṣo.lkijnər (Bree) schoolkinderen [RND] III-3-1
schoolrapport bulletin (fr.): Van Dale: bulletin (Fr.), 3. (in Belg., veroud.) schoolrapport.  bulletin (Bree) schoolrapport; Kent u een ander woord voor ....... [DC 48 (1973)] III-3-1
schoon, rein proper: pruper (Bree), Det is mich get prupers: dat is met toch wat  pruper (Bree), schoon: sjuun (Bree), zuiver: zi-jver (Bree) netjes || proper || Rein, schoon, als gevolg van het poetsen (schoon, proper) [N 79 (1979)] III-2-1
schoonouders schoonouders: sjuunauwers (Bree) De ouders van je echtgeno(o)t(e) (schoonouders) [N 115 (2003)] III-2-2
schoonzuster zwegerse: zweigersen (Bree, ... ) schoonzuster [ZND 06 (1924)], [ZND 11 (1925)] III-2-2
schoor steunpilaar: stø̄npelē̜r (Bree), stijl: stęjl (Bree), streef: strē̜f (Bree) Paal of stijl die ter ondersteuning schuin onder een constructie wordt geplaatst. [N 31, 48b; monogr] || Schuine steunbalk tussen muurstijlen en regels. Zie ook afb. 47. [N 4A, 52c; N 31, 45d] II-9
schoorsteen schouw: šő̜w (Bree) Hoge, gemetselde koker met één of meer kanalen, die dient om de rookgassen van een vuurhaard door middel van luchttrek buiten het gebouw af te voeren. Buitendaks wordt de schoorsteen tot boven de nok opgemetseld om geen last te hebben van valwinden die de rook in de kanalen kunnen terugdrijven. De schoorsteen wordt doorgaans afgedekt met een kap. Zie ook het lemma 'Schoorsteenkap'. In dit en de volgende lemmata wordt met de term 'schoorsteen' vooral de kamerschoorsteen bedoeld, een van baksteen opgetrokken rookleiding met mantel voor het inbrengen van de afvoerpijp van een losse kachel of haard. De kamerschoorsteen bestaat uit de stoel, het benedengedeelte waarvoor de kachel of haard wordt geplaatst, met daarboven de boezem waarin de verschillende rookkanalen zijn aangebracht. Het onderste gedeelte van de boezem wordt gewoonlijk met een houten of marmeren schoorsteenmantel bekleed, terwijl de bovenboezem wordt beraapt en √≤f afgepleisterd √≤f behangen. Om ruimte te sparen wordt een kamerschoorsteen soms in een hoek van het vertrek gemetseld. In Q 1 werd een dergelijke constructie een 'hoekschouw' ('hok'̄xō') genoemd. In Q 121 werd de schoorsteen tegelijk met het optrekken van de kelderwanden opgetrokken. Men noemde dit: 'een kamin voorbouwen' ('enǝ kamīn vȳrbǫwǝ'). Om verzekerd te zijn van een goede trek werd de binnenzijde van de schoorsteen ruw met specie bepleisterd. Deze werkzaamheden werden 'uitsmeren' ('ūsšmīrǝ') genoemd. [S 32; Gi 2, I; N 32, 25a; A 28, 22d; L 12, 9; monogr.; Vld.] II-9
schoorsteengarnituur schouwgarnituur: sjuiwgarnituur (Bree) schoorsteengarnituur III-2-1
schoot schoot: sjuut (Bree, ... ) Schoot: de ruimte in de bocht tussen onderlijf en dijen bij een zittend persoon (schoot, slip, slup). [N 106 (2001)], [N 84 (1981)] III-1-1
schootsvel schootsvel: šüütsveͅl (Bree) schootsvel, voorschoot van leer of grove stof, gedragen door ambachtslieden [voorvel, sloop] [N 24 (1964)] III-1-3