| 19664 |
kelder |
kelder:
koldər (P178p Brustem)
|
kelder [RND]
III-2-1
|
| 21283 |
kerel |
kadee:
Jonger.
kade. (P178p Brustem),
kerel:
da is nen ra kel (P178p Brustem),
Archaïsch.
kijal (P178p Brustem),
Jonger.
ke.rəl (P178p Brustem)
|
dat is een ruwe kerel [ZND 42 (1943)] || kerel [RND]
III-3-1
|
| 22803 |
kermis |
kermis:
kerəmis (P178p Brustem)
|
kermis [RND]
III-3-2
|
| 23242 |
kerstmis |
kerstmis:
kosmis (P178p Brustem)
|
Kerstmis. [ZND 42 (1943)]
III-3-3
|
| 32783 |
kettingeg, weide-eg |
kettel[eg]:
kętǝl[eg] (P178p Brustem)
|
De kettingeg bestaat uit een vier-, soms driehoekig raam of slechts uit een losse voor- en achterbalk, waartussen kettingen gespannen zijn. Aan deze kettingen zijn korte en lichte tanden bevestigd. Zie afb. 13 en 14. Met de kettingeg wordt voornamelijk licht werk verricht. Het bekendst is het gebruik als weide-eg. Men bewerkt de weide met de kettingeg om de grasmat luchtiger te maken, om mest te verspreiden en molshopen te slechten. Men kan de kettingeg ook gebruiken om gerooide en in panden gelegde suikerbieten van de aanklevende aarde te ontdoen. Soms wordt met de kettingeg ook akkerland bewerkt. Van enige termen aan het einde van het lemma vindt men de plaatselijke varianten in het lemma ´akkersleep, weidesleep´ vermeld. Voor ''eg'' en ''eg'' zie men de toelichting bij het lemma ''eg''. [JG 1a + 1b + 2c; A 13, 16b; A 40, 10; N 11, 72e + 71 add.; N 11A, 163a + 181f; N 14, 81 add.; N J, 10; N P, 18b; monogr.]
I-2
|
| 33163 |
kiemen, schieten, botten van pootaardappelen |
schieten:
sxitǝ (P178p Brustem)
|
J. Goossens heeft in zijn enquêtes twee begrippen afgevraagd: "kiemen" (algemeen van een zaadje) en "botten" (gezegd van een pootaardappel, wanneer deze in de kiembak ligt); afgezien van een klein fonetisch detail zijn er géén afwijkingen tussen beide lijsten van antwoorden, behoudens in P 187, waar "botten" jongen (wellicht schertsend?) is; in Q 3, 5, 9 en 187a waar voor de aardappel botten wordt gegeven (wellicht invloed van de cultuurtaal) en in Q 156 waar voor de aardappels ze zijn gehikt werd opgegeven. De opgaven van beide lijsten zijn derhalve in dit lemma samengenomen. Kienen moet begrepen worden als een contaminatie van kiemen (voor de klinker) en kijnen (voor de slotmedeklinker). Zie ook de toelichting bij het voorgaande lemma Scheut. [N M, 16b; JG 1a, 1b, 2c; monogr.; add. uit S 17]
I-5
|
| 24337 |
kikker |
vors:
voͅs (P178p Brustem)
|
kikvors, puit [RND]
III-4-2
|
| 24336 |
kikkerdril |
paddengetrek:
padəgətrɛk (P178p Brustem)
|
kikkerrit [RND]
III-4-2
|
| 24467 |
kikkerdril (2, bewerkt) |
(-)getrek:
padəgətrɛk (P178p Brustem)
|
kikkerrit [RND]
III-4-2
|
| 33940 |
kinketting |
kinkettel:
keŋkętǝl (P178p Brustem)
|
Korte ketting onder de kin van het paard, die de bitringen van de bitstang met elkaar verbindt en tot steun van het bit dient. [JG 1a, 1b, 1c, 2c; N 13, 46; monogr.]
I-10
|