| 29195 |
weefspoel |
schietspoel:
sxētspōl (L288c Eind)
|
Pijpje met inslaggaren. De weefspoel is een houten schuitje waarin op een priem de pijpjes met inslaggaren worden vastgeklemd. [N 39, 105a; monogr.]
II-7
|
| 25678 |
weekbak |
weekbak:
węjk˱bak (L288c Eind)
|
Betonnen bak waarin de wissen geweekt worden. In Sint-Truiden (P 176) werden de wissen in een beek gezet om te weken, of drie maal per dag met water begoten. [N 40, 18; monogr.]
II-12
|
| 24896 |
weer naar het jaargetijde |
kroenekranenzomer:
kroenekraanezomer (L288c Eind),
kwakkelwinter:
Zachte op- en neergaande winter.
kwakkelwintjer (L288c Eind)
|
weer in bepaalde jaargetijden (bijv. [kranenzomer] (zachte nazomer), [bamisweer] (herfstweer) e.d. inventarisatie uitdrukkingen; betekenis/uitspraak [N 22 (1963)]
III-4-4
|
| 19346 |
weerbarstig |
wars:
waers (L288c Eind)
|
obstinaat, tegen de draad in
III-1-4
|
| 25112 |
weerlichten |
weerlichten:
waerleechte (L288c Eind)
|
bliksemen, weerlichten
III-4-4
|
| 25110 |
weerlichtx |
weerlicht:
wéérleecht (L288c Eind)
|
weerlicht waarvan men de eigenlijke straal niet ziet, oplichtend aan de horizon [zeebrand] [N 22 (1963)]
III-4-4
|
| 32744 |
wendakkerhoeken |
koppen:
de volgende opgaven zijn enkelvoud
kǫp (L288c Eind),
voordelskoppen:
vø̄rǝlskø̜p (L288c Eind)
|
Bij het ploegen van de keerstrook of wendakker blijft, behalve als men na elke voor bij het keren de ploeg terugtrekt en aan de kant inzet, aan beide zijden van de wendakker een vierkant of rechthoekig keerstrookje over, dat thans vaak onbewerkt blijft, maar vroeger veelal met de schop (soms met de riek) werd omgewerkt. Een enkele keer diende het voor een ander gewas dan op de rest van de akker verbouwd werd. [N 11, 50b; N 11A, 125c; A 33, 7; N P, 1]
I-1
|
| 19071 |
wensen |
wensen:
wînse (L288c Eind)
|
wensen
III-1-4
|
| 32633 |
wentelploeg |
wentelploeg:
wɛntǝl[ploeg] (L288c Eind)
|
Een wentelploeg is een karploeg met tenminste twee ploeglichamen, die - boven elkaar aan de ploegboom bevestigd - elkaars spiegelbeeld vormen en bij het keren samen met de ploegboom 180° worden gedraaid. Aan de boom van zulk een ploeg zitten gewoonlijk ook twee kouters en twee voorscharen. Vroeger kon de wentelploeg ook een voet- of radploeg zijn. Omdat de ploegboom van een dergelijke ploeg niet in zijn geheel gedraaid kon worden, was het dubbele ploeglichaam draaibaar bevestigd aan het achterstuk van de ploegboom. Dit type wentelploeg heet achterwentelaar of staartwentelaar. Een voet- of radploeg met een ploeglichaam dat onder de ploegboom door gewenteld kan worden, wordt wel onderwentelaar genoemd. [JG 1b + 1b; JG 2a-1, 6 ; JG 2b-4, 1; N 11, 30; N 11A, 71 + 72 + 73; N J, 10 add.; N 27, 14 + 15 add.; A 27, 24 add.; monogr.]
I-1
|