| 33263 |
tweede klaversnede |
tweede schaar:
tweede schaar (L363p Ellikom)
|
Zoals het nagras meestal van betere kwaliteit is dan de eerste snede, zo is ook de tweede snede klaver een gezochte soort groenvoer. Vergelijk aflevering I.3, paragraaf 6: Nagras. Zie het lemma Klaver, Algemeen voor de fonetische documentatie van de woord(delen) klaver(-) en klee(-). [JG 1c, 2c; monogr.]
I-5
|
| 23251 |
tweede luiden voor de mis |
trumpen:
trimpe (L363p Ellikom)
|
Veelal wordt de kerkklok tweemaal gehoord voor men naar de mis gaat; hoe zegt men wanneer men ze voor de tweede maal hoort? [ZND 36 (1941)]
III-3-3
|
| 33998 |
twijg |
gors:
gors (L363p Ellikom)
|
Vaak wordt in plaats van een zweep ook een twijg gebruikt om het paard aan te vuren. [JG 1a, 1b; monogr.]
I-10
|
| 24495 |
twijg, jonge tak |
rijs:
ri-js (L363p Ellikom)
|
rijs, dus takje
III-4-3
|
| 33597 |
ui, ajuin |
indj:
iêndsj (L363p Ellikom),
juin:
jūi.n (L363p Ellikom)
|
ajuin (sg) [Goossens 1b (1960)] || ui
I-7
|
| 33788 |
uier |
uier:
ii̯.ǝr (L363p Ellikom),
ii̯ǝr (L363p Ellikom),
īǝ.r (L363p Ellikom)
|
[JG, 1b; A 30, 6e; L 49, 6e; N 8, 39a en 39b]De melkklier van de koe zoals zij zich uitwendig vertoont onder aan de buik. Op de kaart is het woordtype uier niet opgenomen. [JG 1a, 1b; Gwn V, 7; L 8, 24a; L 14, 27a; RND 127; S 38; Wi 51; monogr.] || Uier, alle tepels samen. [N 19, 19b; JG 1a, 1b]
I-11, I-12, I-9
|
| 24260 |
uil |
uil:
i-jl (L363p Ellikom)
|
uil
III-4-1
|
| 18805 |
uitdenken |
prakkedenken:
prakkedènke (L363p Ellikom)
|
een enigzins grappige contaminatie: prakkezère en dènke: nadenken
III-1-4
|
| 32709 |
uiteenploegen |
vaneenaf doen:
vanęi̯nā.f˱ dō.n (L363p Ellikom)
|
Manier van ploegen (met een "enkele" ploeg), waarbij de voren in de richting van de zijkanten van de akker worden omgekeerd. Nadat men aan een van beide zijden de eerste voor heeft geploegd, laat men de ploeg slepend over de wendakker gaan naar de andere zijde, om daar de tweede voor te ploegen. Via de andere wendakker verplaatst men zich weer naar de overzijde. Achtereenvolgens ploegt men nu de 3e voor tegen de Ie, de 4e tegen de 2e, enz. Terwijl de sleepweg van de ploeg over de wendakkers steeds korter wordt, komen de beide voren dichter bij elkaar te liggen, totdat zij midden op de akker bij elkaar komen en daar een greppel of laagte vormen. Voor de termen aanschieten op de reen en op de reen beginnen zie men ook het lemma de eerste voor ploegen, onder C. [N 11, 48; N 11A, 121a; JG 1a + 1b; A 33, 1a + b; monogr.]
I-1
|
| 32967 |
uitkomen |
uitkomen:
ű.tkűǝ.mǝ (L363p Ellikom)
|
Het boven de grond uitkomen van het gekiemde zaadkorreltje. [JG 1a, 1b; monogr.; add. uit S 17]
I-4
|