| 25221 |
hagelx |
hagel:
hagel (Q202p Eys)
|
hagel [SGV (1914)]
III-4-4
|
| 29735 |
hagen |
hagen:
hāgǝ (Q202p Eys)
|
De vormelingen opstapelen op het hagebed. De stenen worden daartoe schuin en kruisgewijs op hun kant gezet, kop op kop. Op deze wijze kan de wind gemakkelijk tussen de openingen spelen en het droogproces versnellen (Schuddinck, pag. 102). De woordtypen vlaggen (P 48) en hallen (L 315, L 355) duiden waarschijnlijk het stapelen van stenen onder rietmatten of in een haaghut aan. Zie ook het lemma ɛrietmattenɛ.' [N 98, 101; N 98, 106; L 1a-m; L 26, 10; S 12; monogr.; N 98, 101 add.]
II-8
|
| 27379 |
hak |
hak:
ha.k (Q202p Eys
[(Oranje-Nassau I / III / IV)]
[Domaniale]),
schraamhak:
šr ̇ø̜ǝmha.k (Q202p Eys
[(Oranje-Nassau I / III / IV)]
[Zolder])
|
Algemene benaming voor het werktuig dat de mijnwerker gebruikt voor het loshakken van het gesteente en de steenkool. Rond de eeuwwisseling gebruikte men op de Oranje-Nassaumijnen in de regel de kruishouweel, terwijl men in en na de Eerste Wereldoorlog bijna volledig overging op de eenarmige Belgische hak. De "hak" bezat volgens een invuller uit Q 121 aan één kant een punt en aan de andere kant een hamer; het werktuig werd, voor de persluchthamer zijn intrede deed, op de Domaniale mijn gebruikt om de kolen los te slaan. Het woordtype "pik" van de Belgische respondenten is specifiek van toepassing op een dergelijke, eenarmige hak. De term "snijhamer" was volgens Loontjens (pag. 39) op de mijn Hendrik een verouderde benaming voor een kolenhak. [N 95, 732; N 95, 760 add.; monogr.; Vwo 360; Vwo 596]
II-5
|
| 25455 |
hakbak |
hakloop:
hakluǝb (Q202p Eys)
|
De ladevormige houten bak met open voorzijde waarin het vlees fijngekapt wordt. [N 28, 114]
II-1
|
| 18791 |
haken |
hakelen:
(In de handwerken). (a deze vas blieve hange).
hĕkele (Q202p Eys)
|
haken (ww.) [SGV (1914)]
III-1-3
|
| 28863 |
haken en ogen |
krammen en ogen:
krɛm ɛn ōgǝ (Q202p Eys)
|
Kleine metalen haakjes en ringetjes die, langs de zomen van kledingstukken genaaid, dienen om deze te sluiten. [N 62, 51; L 1a-m; L 24, 40b; L 49, 25; MW; S 11]
II-7
|
| 19692 |
hakmes |
heep:
hiējp (Q202p Eys)
|
heep (bijl) [SGV (1914)]
III-2-1
|
| 33153 |
haksel |
haksel:
hɛksǝl (Q202p Eys)
|
Het kortgehakte stro, op de snijbok of in de hakselmachine, werd vroeger, samen met haver, gekookt en aan de beesten gevoerd. Als het iets grover gesneden was werd het ook wel als strooisel in de potstal gebruikt. Zie ook het lemma ''bussel kort stro'' (6.1.29). Zie voor de fonetische documenatie van het woorddeel [stro] het lemma ''stro'' (6.1.24). [JG 1b, 2c; L 1, a-m; L 26, 11; S 12; Wi 51; monogr.]
I-4
|
| 17810 |
halen |
halen:
hoale (Q202p Eys)
|
halen [SGV (1914)]
III-1-2
|
| 20343 |
half- of stiefbroer |
halve broer:
hoave broor (Q202p Eys),
stiefbroer:
sjteefbroor (Q202p Eys)
|
half- of stiefbroeder [DC 05 (1937)]
III-2-2
|