e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Genk

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
knuppel wâde: wāt (Genk  [(Winterslag / Waterschei)]   [Eisden]) Dun rondhout voor de bekleding van zijwanden en dak. Vanwonterghem (pag. 232) noemt een "wâde" een dun rondhout met ongeveer 5 cm doorsnede en 1.50 meter lengte. Dit hout, vooral uit dennenhout vervaardigd, dient voor de bekleding van gangen. De invuller uit Q 202 gebruikt de term "spits" voor een halve steenknuppel. Volgens de informant uit Q 15 daarentegen was een "spits" een plankje van ongeveer 1.20 meter lengte, 3 tot 5 cm breedte en ongeveer 1.5 cm dikte. Hiermee werd het dak bekleed van ondersteuning tot ondersteuning op ongeveer 40 cm afstand al naar gelang de gesteldheid van het dakgesteente. [N 95, 415; N 95, 892; monogr.; Vwo 428; Vwo 726; Vwo 853; div.] II-5
knuppel, knots kluppel: klēͅppeͅl (Genk), klɛpəl (Genk), #NAME?  dikke kleppel (Genk), knuppel: kneppel (Genk), knəppel (Genk), knəppəl (Genk, ... ), knəpəl (Genk), kwispelaar: kwispəlɛr (Genk), prengel: prɛngəl (Genk) een dikke stok [ZND 46 (1946)] || hoe heet een korte dikke stok, b.v. om noten af te werpen. [ZND 28 (1938)] || knuppel [RND], [ZND 36 (1941)] III-1-2
knutselen frutselen: Beter.  frutsele, frotsele (Genk), knoppelen: Beter: frutsele, frotsele.  knoepele (Genk) allerlei kleine voorwerpen uit liefhebberij en met geringe hulpmiddelen maken [knutselen, kutselen] [N 112 (2006)] III-3-2
koe koe: kau̯ (Genk), kii̯ (Genk), kui̯ǝn (Genk), (Genk), kē̜i̯ (Genk), (Genk), kǫu̯ (Genk), kɛi̯ (Genk), %%de volgende opgaven zijn meervoud%%  ku (Genk) Volwassen vrouwelijk rund, in de regel een rund dat één of meerdere keren gekalfd heeft. Zie afbeelding 5. Op de kaart is het woordtype koe niet opgenomen. [JG 1a, 1b; A 3, 37; A 4, 11; Gwn V, 2a; L 1a-m; L 4, 37; L 5, 27b; L 7, 61b; L 14, 26 en 88; L 20, 11; L 27, 5 en 57; L 29, 44; L 38, 44; L 40, 21b; L 44, 16, 21a en 39; R 12, 29; R (s] I-11
koe die pas gekalfd heeft verse koe: vǫrsǝ kǫu̯ (Genk) Voor een aantal varianten van vaars zou men kunnen denken aan een woord vers. Het wnt (xx-1, blz. 2125) vermeldt ''vers'' in de betekenis van "jonge koe van ongeveer twee jaar die nog geen kalf heeft gehad of voor de eerste maal kalft" (wnt xviii, blz. 72). Het onderscheid tussen vers- en vaarsvarianten is niet altijd even duidelijk. Daarom is er gekozen voor één woordtype vaars.' [A 4, 16; L 20, 16] I-11
koe die tweemaal heeft gekalfd vaars: vɛ̄rs (Genk) Zie voor de fonetische documentatie van (koe) resp. (kalf) de lemmata ''koe'' (3.3.1) en ''kalf'' (3.1.1). [N 3A, 26a; N C, 14b] I-11
koe met hellend kruis hangkont: haŋkǫnt (Genk) [N 3A, 145a; monogr.] I-11
koe met ver uitspringende hielen hakkenschijter: hakǝšęi̯tǝr (Genk) [N 3A, 144b] I-11
koeherder koehoeder: kǫu̯hīǝ.r (Genk), kɛi̯hīǝr (Genk) Zie ook het lemma ''koewachter, veeknecht'' (1.3.14) in wld I.6, blz. 23-25. [N 3A, 12b; JG 1a, 1b; monogr.] I-11
koeienmaag mook: mǫk (Genk) Bedoeld is hier de koeienmaag in haar geheel. [N 3A, 120; A 9, 11] I-11