| 33657 |
grenssteen, grenspaal |
grenssteen:
grenssteen (L164p Gennep),
scheisteen:
sxęi̯stēn (L164p Gennep)
|
De steen of paal die de grens tussen akkers aangeeft. Langs de grenzen van landerijen worden meest op de hoeken, maar ook op verschillende plaatsen elders dergelijke dikke stenen of palen geplaatst als grensmerkteken. [N 11, 9; JG 1b, 1c, 2c; L 35, 87; L 41, 24; monogr.]
I-8
|
| 33656 |
grensstrook langs een akker |
kant:
kānt (L164p Gennep)
|
Een strookje niet bewerkte grond tussen twee akkers. Gezien het feit dat een akker vier zijden heeft, kan men in principe een onderscheid maken tussen de onbewerkte grond in de lengterichting van de akker en aan de kop van de akker. Indien de strook in de lengterichting van de akker alleen als grens dienst doet, is zij ongeveer een halve meter breed; dient zij ook als doorgang voor voertuigen, dan kan zij twee tot vier meter breed zijn (L 322, 369, 415, P 49, 57). De strook aan de kop van de akker wordt niet alleen gebruikt als keerstrook voor de ploeg (de zogenaamde wendakker), maar ook als weitje waar schapen (L 322) of koeien (L 360, P 119) kunnen grazen. Vaak ook is deze grond begroeid met struikgewas (L 419, Q 5, 72, 74, 75, 76, 79, 80, 83, 84, 85, 153, 154, 155a, 160, 168) of bomen (Q 169). Uit de opgaven blijkt echter vaak niet welk van de voornoemde grenzen bedoeld wordt. Daarom is in het lemma geen onderscheid gemaakt tussen de verschillende grenzen; alleen als de zegslieden specifieke informatie met betrekking tot dit punt hebben vermeld, wordt dit per plaats opgenomen. Daarbij moet echter nooit uit het oog worden verloren, dat het hier gaat om een verouderd begrip. Naarmate de landbouw intensiever is geworden, zijn de oneconomische grensstroken, voor zover niet als toe- of doorgangsweg noodzakelijk, geheel verdwenen. [JG 1a, 1b, 1c, 2a-2, 2, 2b-4, 5, 2c; N 11, 7a; N 11, 7b; A 33, 11; A 33, 12, A33, 14a; A 33, 14b; monogr.; div.]
I-8
|
| 24979 |
grenzen |
tegeneenliggen:
tègə-n-én liggə (L164p Gennep)
|
tegen elkaar liggen, gezegd van stukken land of staten [grenzen, renen] [N 91 (1982)]
III-4-4
|
| 18081 |
griep |
griep:
griep (L164p Gennep, ...
L164p Gennep)
|
Griep. Hoe noemt men tegenwoordig een zware verkoudheid met koorts? [DC 30 (1958)]
III-1-2
|
| 20645 |
griesmeelpudding |
bolletjespap:
bølə(kəs)pap (L164p Gennep),
griesmeelpudding:
Syst. Eijkman
grīsmeͅlpødeŋ (L164p Gennep)
|
Crème van griesmeel, griesmeelpudding (semoel?) [N 16 (1962)] || griesmeelpap
III-2-3
|
| 21495 |
griffel |
griffel:
griffel (L164p Gennep),
grïffəl (L164p Gennep)
|
een stift van leisteen om daarmee op een lei te schrijven [griffel, griffie, grift, touche, cijferpen] [N 87 (1981)]
III-3-1
|
| 19024 |
grijns |
grijns:
greens (L164p Gennep),
Hïj kiekt zö uutgestreeke; d¯r ku.mt gènne gri.ns ovver zien gezicht
gri.ns (L164p Gennep)
|
grijns || grijns [grijnst] [N 10 (1961)]
III-1-4
|
| 18880 |
grijnzen |
grijnzen:
greinzə (L164p Gennep),
Toen Maonus è.jndelek geliek kreeg, zat ie stiekum te grienze
grienze (L164p Gennep),
vals lachen:
invuller geeft ook een vraagteken als antwoord
vaalsch lache (L164p Gennep)
|
grijnzen [SGV (1914)] || spottend lachen soms met een onaangename vertrekking van het gezicht [grijzen, blieken, blikken, grijzen, griemen] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 24451 |
grijpen door roofdieren |
pakken:
WLD
pàkkə (L164p Gennep)
|
Hoe noemt u het vastgrijpen van ratten, muizen, etc. door roofdieren (klampen) [N 83 (1981)]
III-4-2
|
| 18888 |
gril |
kuur:
cf. VD s.v. "I. kuur"2. zotte inval, gril, luim
kuur (L164p Gennep)
|
een plotseling opkomende onberedeneerde gedachte of wens [gril, loet, nuk, kuur, streek, kneep, stuip, bijze] [N 85 (1981)]
III-1-4
|