| 33855 |
met de voorpoten harkend over de grond krabben |
dabben:
dabǝ (Q173p Genoelselderen)
|
Met de hoeven in de aarde krabben of wroeten. [JG 1a; N 8, 74]
I-9
|
| 33999 |
met de zweep slaan of geluid geven |
klatsen:
kla.tsǝ (Q173p Genoelselderen)
|
Het slaan met de zweep brengt een knallend geluid voort. Terwijl in de enquête van J. Goossens het werkwoord zwepen in de jaren vijftig enkel voor Achel (L 282) en Hamont (L 286) werd opgetekend, vermeldt de enquête van P. Willems (1885)het nog voor een groot aantal gemeenten uit de beide Limburgen. Zie in dit verband ook ros voor "paard" (WLD I, afl. 9, p. 5). [JG 1a, 1b, 2c; L 8, 141a; Wi 42; monogr.]
I-10
|
| 33689 |
met steengruis verharde weg |
kiezel:
kizǝl (Q173p Genoelselderen),
kiezelweg:
kizǝlwē̜x (Q173p Genoelselderen)
|
In vraag L 24, 28b werd uitdrukkelijk gevraagd naar een naam voor de weg die met steengruis was bedekt. De woordtypen koolassenweg, assenweg e.a. wijzen op een andere bedekking dan steengruis. Macadam is een recentere vorm van een wegdeklaag. [L 24, 28b]
I-8
|
| 19940 |
moer |
moeder:
môjər (Q173p Genoelselderen)
|
konijn, vrouwtje [ZND 20 (1936)]
III-2-1
|
| 33556 |
moestuinx |
warmoes:
wɛ.rəməs (Q173p Genoelselderen, ...
Q173p Genoelselderen)
|
[ZND 01 (1922)] [ZND 24 (1937)]
I-7
|
| 21598 |
mompelen |
grommelen:
groemmelen (Q173p Genoelselderen),
grumələ (Q173p Genoelselderen)
|
Hoe noemt men binnensmonds mompelen? [ZND 22 (1936)]
III-3-1
|
| 25063 |
mondvol |
bof:
eene boef oafbaaite (Q173p Genoelselderen),
mondvol:
eene moŏndvōl oafbaaite (Q173p Genoelselderen)
|
hap (mondvol) (afbijten) [ZND 32 (1939)]
III-4-4
|
| 30091 |
muur |
muur:
mūr (Q173p Genoelselderen)
|
Uit diverse materialen, bijvoorbeeld baksteen of beton, opgetrokken bouwwerk ter afscheiding of ter ondersteuning. In dit en de volgende lemmata wordt onder een 'muur' vooral een uit bakstenen samengestelde afscheiding verstaan. Het woord 'wand' wordt in het onderzoeksgebied meestal gebruikt voor een uit verticale en horizontale balken samengestelde muur die vervolgens met vlechtwerk of metselwerk wordt opgevuld. Zie ook de paragraaf over het vak- en vlechtwerk. Worden in een gebouw een of meer kelders aangebracht, dan worden de muren die de kelder omsluiten geheel van harde metselsteen en waterdichte mortel opgetrokken. Een muur die boven de grond wordt opgemetseld, noemt men een 'opgaande muur'. Bij de muren van gebouwen onderscheidt men buiten- en binnenmuren en de voor-, zij- en achtergevel, de muren die respectievelijk de voorzijde, de zijkant en de achterzijde van het bouwwerk vormen. [N 31, 32a; S 25; L 1 a-m; L 6, 41b; L 12, 5; monogr.; Vld]
II-9
|
| 34013 |
naar links |
haar:
hār (Q173p Genoelselderen)
|
Voermansroep om het paard naar links te doen gaan. [JG 1b; N 8, 95 c, 95d en 96; L 1 a-m; L B 2, 255; L 26, 2; L 36, 81c; S 12; monogr.]
I-10
|
| 34014 |
naar rechts |
hot:
hot (Q173p Genoelselderen),
hut:
høi̯t (Q173p Genoelselderen)
|
Voermansroep om het paard naar rechts te doen gaan. [JG 1b; N 8, 95a en 96; L 1 a-m; L B 2, 256; L 26, 2; L 36, 81d; S 12; monogr.]
I-10
|