| 34243 |
roomschotel |
stand:
stān (Q002a Godschei),
teil:
tęi̯lǝ (Q002a Godschei),
zaankruik:
zoǝnkruk (Q002a Godschei)
|
Aarden schotel waarin men de versgemolken melk enige tijd laat staan, totdat de room bovendrijft. Vergelijk ook het lemma ''aarden pot'' in wld II.8, blz. 25-26. [N 12, 60; JG 1c, 2c; add. uit N 5A (I]
I-11
|
| 26668 |
rosmolen |
manège (fr.):
mǝnē.džǝ (Q002a Godschei),
mǝnē.zǝ (Q002a Godschei)
|
De oudste machine die voor het dorsen werd gebruikt. Een paard leverde hier de drijfkracht. Algemeen wordt onder manège een constructie verstaan bestaande uit een vertikale as die door een horizontale boom, waar een paard is voorgespannen, in beweging wordt gebracht. Door middel van een kardan-koppeling wordt die draaiende beweging doorgegeven aan een horizontale as die door de wand van de schuur naar een machine werd geleid en deze aandrijfkracht leverde. In dit geval wordt door de rosmolen een trommel aangedreven waarin de halmen gedorst werden. Vergelijk ook het lemma ''rosmolen'' in de aflevering over de molenaarsterminologie, wld II,3, blz. 163.' [N 14, 7; JG 1a, 1b; monogr.]
I-4
|
| 17767 |
rug |
rug:
ręk (Q002a Godschei),
ręx (Q002a Godschei),
strang:
stra.ŋk (Q002a Godschei)
|
Zie afbeelding 2.29. [JG 1a, 1b; N 8, 12]
I-9
|
| 32882 |
rug van het blad van de zeis |
rug:
ręk (Q002a Godschei),
ręx (Q002a Godschei)
|
De opstaande stevige rand aan de buitenzijde van het blad van de zeis. Zie afbeelding 5, nummer 5. [N 18, 68e; JG 1a, 1b]
I-3
|
| 33974 |
rugriem |
draagriem:
drǭ.xrī.m (Q002a Godschei)
|
Riem die een paard dat niet tussen berries is ingespannen op de rug draagt om de strengen op te houden. De rugriem wordt ook gebruikt bij het voorste van twee ingespannen paarden. [JG 1b, 1c, 1d; N 13, 69]
I-10
|
| 33750 |
ruin |
ruin:
røi̯n (Q002a Godschei),
ręi̯n (Q002a Godschei)
|
Gecastreerde hengst. Als de veulens één à twee jaar zijn en de ballen voldoende gezakt en zichtbaar in de balzak zijn, worden zij gecastreerd. Een hengst van drie tot vijf jaar die om de een of andere reden op deze leeftijd nog gecastreerd wordt, wordt meestal gesneden hengst en niet ruin genoemd. [JG 1a, 1b; A 4, 2c; L 20, 2c; L 39, 43; N 8, 20 en 38; S 27; monogr.]
I-9
|
| 24326 |
runderhorzel, horzel |
ronker:
ro.ŋkər (Q002a Godschei),
runderhorzel:
røͅndərhoͅrzəl (Q002a Godschei),
stopper:
stopər (Q002a Godschei)
|
insect dat koeien steekt 1 [Goossens 1a (1955)] || kwaadste insect (geel; slechts in mei, juni) [Goossens 1a (1955)] || paardshorzel, insect dat zijn eitjes legt onder de huid van de koeien [Goossens 1a (1955)]
III-4-2
|
| 24349 |
runderhorzellarve |
madenknook:
mōͅi̯knē.k (Q002a Godschei),
worm:
wøͅrm (Q002a Godschei)
|
worm vdit laatste insect [Goossens 1a (1955)], [Goossens 1b (1960)]
III-4-2
|
| 34022 |
rundvee |
koebeesten:
kǫu̯bistǝ (Q002a Godschei)
|
Als vee gehouden runderen. Rundvee in het algemeen. Zie afbeelding 1. [N 3A, 1; JG 1a, 1b; monogr.]
I-11
|
| 28592 |
salpeter |
salpeter:
salpētǝr (Q002a Godschei)
|
Chemische stof waarmee bijen bedwelmd worden. [N 63, 77d, N 63, 77c; N 63, 77b; JG 1b]
II-6
|