| 24504 |
els |
priem:
prę̄m (L326p Grathem)
|
Het gebogen, puntige instrument om gaatjes voor het naaien vóór te steken. Men kent een spanels, een doornaaiels en een bros. Dierick zegt op pag. 83: "Het klein en broos werktuig dat een schoenmaker dagelijks te gebruiken heeft is het elsen. Daar zijn er verscheidene grootten en soorten. De elsens om binnenzolen te naaien zijn gekromd en moeten geschikt zijn licht of zwaar volgens het werk; een lang, zwaar elsen is goed voor zwaar manswerk en om in te rijgen. Een zwaar elsen om licht te naaien is altijd af te keuren, daar een fijne draad niet goed sluiten kan in de wijde gaten door het elsen in de binnenzool gemaakt en dus geen vaste naad kan voortbrengen. Gewoonlijk is de punt van een nieuw elsen te dik en moet wat verscherpt worden om goed door het leder te kunnen steken; het gebeurt wel eens dat de punt afkraakt, dit kan hersteld worden met er een aan te slijpen. Het elsen moet in een houten handvatsel vastgezet worden en moet er recht in zitten; het mag noch achteruit noch vooruit hellen en bijzonderlijk niet scheef of men is elke steek in gevaar het te breken, en de hand te kwetsen. [N 60, 176a; N 60, 234; N 60, 176c; S 28; L 5, 62; L B2, 238; L 40, 72; Wi 13; A 27, 17; monogr.]
II-10
|
| 24419 |
emelt, larve van de langpootmug |
emelt:
idiosyncr.
éémelte (L326p Grathem)
|
emelt, larve van de langpootmug, zeer schadelijk wormpje in graan- en grasland [N 26 (1964)]
III-4-2
|
| 24313 |
engerling, larve van de meikever |
soektor:
idiosyncr.
soektoer (L326p Grathem)
|
engerling, larve van de meikever die aan gras- en plantenwortels vreet [N 26 (1964)]
III-4-2
|
| 17775 |
enkel |
enkel:
inkel (L326p Grathem)
|
enkel [DC 01 (1931)]
III-1-1
|
| 21204 |
envelop |
envelop (<fr.):
envəlop (L326p Grathem)
|
de omslag voor brieven [enveloppe, brievenzak, zakje] [N 90 (1982)]
III-3-1
|
| 33610 |
erf |
erf:
ēͅrəf (L326p Grathem),
ɛ̄rəf (L326p Grathem),
goed:
gōt (L326p Grathem),
hof:
hō.f (L326p Grathem),
hōf (L326p Grathem),
open goed:
ōpə gōt (L326p Grathem),
open hof:
ōpə hō.f (L326p Grathem),
plaats:
plāts (L326p Grathem),
toegoed:
tugōt (L326p Grathem)
|
I-7
|
| 33641 |
erf en omliggende landerijen |
gedoenst:
gǝdōnst (L326p Grathem)
|
De algemene benaming voor het boerenerf met de omliggende landerijen. [N 5AøIIŋ, 76f; L 38, 23]
I-8
|
| 24971 |
ergens, hier of daar |
ergens:
örges (L326p Grathem, ...
L326p Grathem)
|
ergens
III-4-4
|
| 33278 |
erwt, algemeen |
erwt:
ɛrt (L326p Grathem)
|
Pisum L. Hier de algemene benaming voor de erwt (enkelvoud), voorafgaand aan de benaming voor de akkererwt (lemma Kapucijner, Velderwt) en aan de andere erwtensoorten (tuinerwt, doperwt, peulerwt, enz.) die in de moestuin worden gekweekt en die derhalve in de aflevering over de moestuin ter sprake zullen komen. [N 27, 2b; JG 1a, 1b; L A1, 121; L 34, 94; Wi 8; monogr.; add. uit N P, 24]
I-5
|
| 24729 |
esdoorn |
esdoorn:
WLD
esdoorn (L326p Grathem)
|
De esdoorn: een grote boom met dichte kroon; de twijgen zijn donkergrijs met groene knoppen; het blad is donkergroen, aan de onderzijde grijs; de bloemen staan in hangende trosvormige pluimen, terwijl de gevleugelde zaden onderling een scherpe hoek vormen [N 82 (1981)]
III-4-3
|